Opinie | Wordt 15 augustus ooit net zo belangrijk als 4 en 5 mei?

Opinie | Wordt 15 augustus ooit net zo belangrijk als 4 en 5 mei?



Laatste update 29 augustus, 20:46
Reacties

De jaarlijkse Indiëherdenking zal veel mensen grotendeels zijn ontgaan. Zes redenen waarom dat jammer is.
Jaarlijks op 15 augustus vindt de jaarlijkse Indiëherdenking plaats. Dan worden op veel plaatsen in ons land alle doden herdacht die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië zijn omgekomen.

Atoombommen
Na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki capituleerde Japan op 15 augustus 1945. Uit onderzoek is gebleken dat die datum bij de meeste Nederlanders niet (meer) bekend is. Dit in tegenstelling tot 4 of 5 mei.

Nederlands leger: 120.000 man
De Japanse overgave wordt beschouwd als het feitelijke einde van de Tweede Wereldoorlog, maar dat gold niet voor Indië. In plaats van een feestelijke bevrijding brak er een nieuwe oorlog uit. Dat is bij de meeste Nederlanders ook niet bekend. Na ruim driehonderd jaar koloniale overheersing door Nederland eisten de Indonesiërs hun recht op onafhankelijkheid op. De toenmalige Nederlandse regering stuurde er een leger van 120.000 (!) man op af. Dat weten de meeste Nederlanders nog veel minder.

Hoe komt het dat er rond 15 augustus zoveel onbekendheid bestaat en rond 4 en 5 mei niet? Is 15 augustus dan veel minder belangrijk dan 4 en 5 mei? Ik dacht het niet! Waarom is 15 augustus dan zo belangrijk? Vorig jaar kreeg ik die vraag voorgelegd. Ik gaf deze zes antwoorden:

1. Omdat mijn vader en mijn moeder in Indië hun eigen leven hebben gewaagd voor mijn vrijheid.
2. Omdat er nog steeds mensen zijn die de oorlog in Indië hebben meegemaakt en daarvan kunnen getuigen.
3. Omdat er door de toenmalige generatie (Indische) Nederlanders veel is gezwegen over wat ze in Indië hebben meegemaakt.
4. Omdat mede daardoor veel mensen van de nakomende generaties niet goed weten wat er toen allemaal is gebeurd.
5. Omdat je door het verleden beter te kennen je eigen toekomst beter begrijpt.
6. Omdat herdenken op 15 augustus bijdraagt aan versterking van je eigen identiteit.

Herdenkingen
Twee weken geleden mocht ik twee keer optreden op deze bijzondere dag. Overdag in Enschede bij het Indiëmonument in het Blijdensteinpark, ’s avonds in Zwolle bij het Indiëmonument in Park Eekhout. En het leek wel alsof de organisatoren van beide herdenkingen dit jaar ook de wens hadden om de betekenis van deze dag door te geven aan de huidige generaties.

In Zwolle was het thema gericht op de nazaten van de degenen die de oorlog in Indië als volwassenen hadden meegemaakt. In Enschede was het thema ‘hoe vertel ik het aan de generaties van nu’.

Persoonlijke jeugdervaringen
De sprekers en spreeksters spraken allen over hun persoonlijke jeugdervaringen. Hoe de oorlog in het ouderlijk gezin vooral NIET werd genoemd, maar verzwegen. Hoe ze later moeite hebben gedaan om toch te achterhalen wat er was gebeurd. Hoe het hun kijk op hun ouders heeft beïnvloed. Hoe ze geworsteld hebben met vragen over hun ouders en over zichzelf. Waarom zwijgen jullie erover? Wie zijn jullie eigenlijk? En wie ben ik dan?

Oorlog van je ouders
Opgroeien tussen respect en kritiek, tussen liefde en verwijt. Maar bovenal hoe de oorlog van je ouders in je eigen leven van persoonlijke betekenis kan worden. En hoe je daarmee tot je eigen vrijheid kan komen. Of zoals de 12-jarige Finn Peters uit Oldenzaal (volgens eigen zeggen ‘ruim 18 procent Indo’) zijn hartveroverende toespraak besloot: ‘vrijheid is het rijkste bezit wat je maar wensen kan’.

Daarom acht ik stilstaan bij 15 augustus even belangrijk als op 4 en 5 mei.

Wouter Muller
© Tubantia, op dit artikel rust copyright.