Kira Salak: Dwars door de wildernis

Ontdekkingsreizen imiteren; romatisch of levensgevaarlijk?

4 oktober 2009 | tekst: Stephanie Waasdorp Artikel 31 | 31


In de voetsporen van de Britse ontdekkingsreiziger Ivan Champion, doorkruist Kira Salak als eerste vrouw het eiland Papoea-Nieuw-Guinea. Hoe zij deze barre tocht doorstaat, beschrijft zij in het boek Dwars door de wildernis.

In de tv-serie ‘Beagle’ reist een team van onderzoekers Darwin achterna. Het doel is om erachter te komen in welke richting het leven op aarde zich ontwikkelt. Hoewel ook Kira in de voetsporen treedt van een ontdekkingsreiziger, komt haar motivatie ergens anders vandaan. Waar het bij ‘de Beagles’ gaat om een zoektocht naar wetenschappelijke ontdekkingen, draait het bij Kira om een persoonlijke avontuur naar inspiratie en zelfacceptatie.

Kira werd geboren in 1971 in Illinois, Verenigde Staten. Als klein meisje had ze altijd al de behoefte om weg te gaan. Ze had het idee dat de wereld waarnaar ze verlangde zich ergens anders bevond en dat het slechts zaak was er op de een of andere manier te zien komen. Het gezin waarin ze opgroeide, stelde kwaliteiten als onafhankelijkheid en veerkracht boven alles. Zwakheid of kwetsbaarheid werd niet geaccepteerd. Kira: “Nee, het was geen warm, koesterend gezin waarin ik werd groot gebracht. We waren eigenlijk vreemden van elkaar die toevallig in hetzelfde huis woonden, van wie de wegen elkaar kruisten. Maar we waren ons er altijd van bewust dat we in wezen eenzaam waren.”

Op haar vierentwintigste gaat Kira’s droom om de beroemde Britse ontdekkingsreiziger Ivan Champion achterna te reizen in vervulling. De keiharde werkelijkheid van Papoea-Nieuw-Guinea is een klap in haar gezicht. Het begint met de tocht over de Flyrivier. Haar gids Phillip is niet de meest aangename reisgenoot. Hij heeft de verontrustende gewoonte om midden in een zin op te houden met praten en om dan verbazingwekkende hoeveelheden bloedrood slijm op te hoesten. Kira vertrouwt hem niet maar ze heeft geen andere keus dan met hem meevaren. In de wereld die ze betreedt, is niets haar bekend. “Ik tuur naar het woud, zoiets heb ik nooit eerder gezien: een wereld die in zichzelf zo compleet is dat alles en iedereen verder overbodig is. Een wereld die de mens reduceert tot een soort schadelijk ongedierte.”

Na een overnachting in een oeverdorp, blijkt dat Phillip ervandoor is gegaan met de boot en al het eten. Kira heeft werkelijk geen idee waar ze zich bevindt en hoe ze hier weer vandaan kan komen. Wanneer een dorpsbewoner haar vertelt over een groep guerillastrijders van de OPM, Organisasi Papua Merdeka: de bevrijdingsbeweging voor een Vrij Papoea, wordt Kira nieuwsgierig en ziet dit als een kans om haar reis voort te zetten. Volgens de man houden ze zich schuil in een vluchtelingenkamp verderop. Iemand die toevallig die kant op moet, neemt haar mee. Pas later zal blijken dat ze haar eigen leven op het spel zet.

Weg van de guerrillastrijders en veilig, leert Kira een vrouwelijke gids kennen, Mila. Samen met haar reist ze naar het dorpje Hotmin. Kira leert de geluiden, de geuren en kleuren van het oerwoud kennen op een wijze die het uiterste vraagt van haar fysieke kracht en mentale doorzettingsvermogen. Kira: “Je kunt het Nieuw-Guinese oerwoud beschrijven, je kunt het tonen in foto’s, maar dat is een armzalig representatie van de werkelijkheid; verstikkende vochtigheid, onophoudelijke regen en modder, stekelige planten, rode mieren, bloedzuigers, het monotone gezoem van insecten.” Terwijl Mila zich moeiteloos en vol vertrouwen voortbeweegt, lijkt iedere stap voor Kira een gok.

Noodgedwongen keert Kira na drie maanden terug naar huis. Ze is teleurgesteld in zichzelf. Het lijkt alsof ze zich heeft overgegeven aan de zwakheid, die ze vanuit huis heeft leren verfoeien. Desalniettemin vindt Kira toch iets waarop ze gehoopt had. Maar de vraag is of ze hiervoor helemaal naar Papoea-Nieuw-Guinea had moeten afreizen.

VersPers