Postuum - Tsutomu Yamaguchi
Overlevende van zowel Hiroshima als Nagasaki
Cor Speksnijder op 06 januari '10, 19:09, bijgewerkt 6 januari 2010 19:14
AMSTERDAM - Hij was op 6 augustus 1945 in Hiroshima toen een Amerikaans vliegtuig voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid een atoombom liet vallen. Hij liep ernstige brandwonden op en overnachtte in de verwoeste stad voordat hij terugkeerde naar zijn woonplaats Nagasaki. Daar viel drie dagen later, op 9 augustus, de tweede bom.
De Japanner Tsutomu Yamaguchi overleefde beide aanvallen. Maandag overleed hij op 93-jarige leeftijd aan maagkanker.
Yamaguchi werkte als ingenieur bij het scheepsbouwbedrijf Mitsubishi Heavy Industries toen hij op zakenreis ging naar Hiroshima. Toen de explosie zich voordeed liep hij op straat, zo’n 2 kilometer verwijderd van de plek waarboven de bom ontplofte. Hij werd gewond aan zijn armen.
Toen hij na terugkeer in Nagasaki zijn collega’s vertelde over Hiroshima, brachten de Amerikanen hun tweede bom tot ontploffing. Op dat moment bevond hij zich circa 3 kilometer van de explosie. ‘Ik had het gevoel dat die paddestoelwolk mij achtervolgde’, zou hij later zeggen.
In Hiroshima en Nagasaki vonden onmiddellijk 140 duizend en 70 duizend personen de dood. In de maanden en jaren daarna zouden nog velen bezwijken aan de gevolgen van de radioactieve straling, die onder meer kanker veroorzaakte.
Voor zover bekend waren er meer Japanners die beide aanvallen overleefden, maar Yamaguchi was de enige die officieel werd erkend als dubbel slachtoffer. Dat gebeurde overigens pas enkele jaren geleden. Erkende overlevenden van de atoomaanvallen komen in aanmerking voor financiële steun van de overheid.
In de periode na de Japanse overgave – 15 augustus 1945 – werkte Yamaguchi als vertaler voor de Amerikaanse strijdkrachten in Nagasaki. Later werd hij leraar.
Na de dood van zijn tweede zoon, eveneens een overlevende van Nagasaki, die in 2005 overleed aan kanker, begon hij publiekelijk te vertellen over zijn ervaringen. Yamaguchi sprak in 2006 de Verenigde Naties toe, hij schreef boeken en liederen en verscheen in een documentaire over zijn leven. Vorig jaar zei hij in een interview met een Japanse krant: ‘Mijn dubbele blootstelling aan straling is officieel vastgelegd. Ik kan de jongere generatie nu ook na mijn dood vertellen over de verschrikkingen van de atoombombardementen.’
Kort voor zijn overlijden bracht de Amerikaanse regisseur James Cameron, maker van films als Titanic en Avatar, een bezoek aan Yamaguchi. Hij zou plannen hebben voor een film over de atoomaanvallen op Japan.
Volkskrant
do 7 jan 2010 - 10:01