De 10 meest bedreigde talen

De 10 meest bedreigde talen


26-05-2010
Auteur: OneWorld
Bron: Christian Science Monitor


Wat hebben het Apiaka, het Dampal en het Patwin gemeen? Het zijn allemaal talen van inheemse volken die nog maar door een iemand worden gesproken. Bijna de helft van alle 6700 talen wereldwijd loopt gevaar.

Met nog maar tien mensen in leven die het S'aoch - een Cambodjaanse taal - spreken is het volgens de Franse taalkundige Jean-Michel Filippi de hoogste tijd om dit culturele erfgoed te bewaren. Samen met de twee lokale organisaties zet hij zich in voor het behoud van deze en andere bedreigde Cambodjaanse talen die tijdens het bewind van de Rode Khmer en door verstedelijking een flinke knauw kregen. "Als een taal uitsterft, verlies je een venster op de wereld", aldus Filippi.

Het S'aoch is niet de enige taal die met uitsterven wordt bedreigd. Volgens schattingen van de Verenigde Naties dreigen 3000 talen van de 6700 talen ter wereld in de toekomst niet meer te worden gesproken. Het merendeel van deze talen behoort toe aan inheemse volken. Sommige worden zelfs door nog maar een iemand gesproken.


Een greep uit de enorme lijst:

Apiaka, is een taal die wordt gesproken door een gelijknamige groep indianen in het noorden van Mato Grosso in Brazilië. In 2007 was er nog een iemand over die de taal sprak.

Bikya, wordt gesproken in het noordwesten van Kameroen. De taal kan inmiddels al uitgestorven zijn omdat de laatste spreker in 1986 werd geregistreerd. De taal lijkt op het Bishou, een eveneens bijna uitgestorven taal.

Chana, een taal uit de Argentijnse provincie Entre Rios, de laatste spreker werd in 2008 geregistreerd.

Dampal, de laatste spreker van deze taal woont in Bangkir, Indonesië. Althans in 2000 toen de Unesco dat vastlegde.

Diahoi, (ook wel bekend als Jiahui, Jahoi, Djahui, Diahkoi, Diarroi) werd in 2006 nog door een persoon in het zuidelijk deel van het Braziliaanse Amazonegebied gesproken.

Kaixana, eveneens een Braziliaanse taal. De 78 jaar oude Raimundo Avelino, de enige nog levende spreker van de taal, woonde in 2008 in Limoeiro in de staat Amazonas.

Laua, wordt gesproken in het centrale deel van Papoea Nieuw Guinea. De taal is onderdeel van de Mailuan talengroep. De laatste spreker werd in 2000 geregistreerd.

Patwin, een taal van de native Americans die in het westen van de Verenigde Staten leven. De enige spreker werd in 1997 in de buurt van San Francisco geregistreerd.

Pazeh, taal van een Taiwanese inheemse bevolkingsgroep met dezelfde naam. Mevrouw Pan Jin Yu (95) was in 2008 de enige geregistreerde persoon die het Pazeh nog beheerst.

Pemono, een taal uit Venezuela, de enige overgebleven spreker woont in een dorp in Majagua.

Rode lijst
Talen kunnen in de verdrukking raken door machtsverschuivingen en politieke of militaire druk, zoals het geval is met het S'aoch die door de Rode Khmer van hun land werden verjaagd. De meeste talen sterven uit door de enorme migratie naar de stad, waardoor mensen niet langer hun eigen streektaal gebruiken. De Unesco stelde een atlas samen van bedreigde talen waarbij je met behulp van google maps bedreigde talen kunt terugvinden. In Nederland staan het Fries en het Limburgs op de rode lijst.


OneWorld.nl



zie ook topic 'Avatar' weerspiegelt de realiteit van inheemse volksstammen