Het weemoedige geheugen van Indonesië

Het weemoedige geheugen van Indonesië
22 december 2010 »door Han Schoonhoven



Hoe ziet Indonesië er uit? Wijnanda Deroo, toch vooral bekend om haar kleurrijke interieurs heeft in Java, Sumatra en Bali opmerkelijk veel op straat gefotografeerd. Preciezer gezegd, vaak op de grens tussen binnen en buiten. Het boek waarin ze de beelden presenteert heet simpelweg Indonesia.


En dan zeg je nogal wat. Een jonge, kwetsbare democratie, een museum van kwade en goede herinneringen en een vakantieland bij uitstek. Zie je dat ook allemaal in de foto’s van Deroo. Nou, die prille democratie niet, wat mij betreft. Het zou nogal overdreven zijn de verstilde in- en exterieurs daarmee te verbinden.

De kwade en goede herinneringen nadrukkelijk wel. Bij eenieder die er wel eens heeft rondgelopen en over een begin van historisch besef beschikt, worden ze opgeroepen, vermoed ik. De kratons van de sultans, de architectuur, kanalen en wegen die nog onder Nederlands bewind tot stand kwamen, de knalharde kleuren die concurreren met de tropenzon. Het zijn beelden die vele verhalen oproepen. Hoe secuur en registrerend deze foto’s ook mogen ogen, ze zijn niet waardenvrij.

Beelden van de rommel rond de krotten van een kampong in Jakarta, de glanzende vloeren van de kratons in Cirebon en Yogyakara, het verwaarloosde art deco-gebouw en de houten koloniale huizen in Koto Gadang op Sumatra zijn veelzeggend in hun zwijgzaamheid. Indonesia opent met veertien zwart-wit foto’s. Volgt een modern mythologisch verhaal over de geschiedenis van het land, poëtisch gepersonificeerd door een jonge vrouw met grote zintuigelijke en intuïtieve vatbaarheden. Daarna drieëndertig foto’s in kleur.

We zijn in de tropen: sterk aangezette groene en roze tinten smelten in het harde licht. Deroo heeft echter vaak bij een bedekte hemel, in de schemering of het donker opnamen gemaakt. Wel allemaal met het beschikbare licht zo te zien. De contrasten zijn groot, het groen van een maffe hotelkamer in Berastagi en een eettent in Yogyakarta geven een volstrekt andere indruk dan een gelijksoortig coloriet in het paleis van de sultan van Ceribon.

In dit land met een bevolking van gemiddeld vijfentwintig jaar jong, waar de natuur zich vanuit haar vruchtbare bodem steeds weer vernieuwd, heerst de herinnering. Iedereen die het kent, zal het herkennen.

Indonesia
fotografie: Wijnanda Deroo
tekst (Ind, Eng): Afrizal Malna
gebonden, 25 bij 22 cm, 72 pagina’s, 47 foto’s
uitgever: De Verbeelding
prijs: 29,50 euro

speciale editie
boek en C-print (27,9 bij 35,6 cm)
in handgemaakte cassette, gesigneerd, oplage 30
prijs 750 euro

meer: www.wijnandaderoo.net

PhotoQ