Veel Indonesiërs vinden dat het leven onder dictator Soeharto beter was.
De president praat veel maar doet niets, luidt de kritiek
door Michel Maas
Dat vroeger alles beter was, weet iedereen die vroeger heeft geleefd. Alle anderen halen hun schouders op en gaan door met het heden. Maar in Indonesië ligt een vergelijking met ‘vroeger’ wat gevoeliger. Als een opiniepeiling aangeeft dat Indonesiërs het leven onder dictator Soeharto beter vonden dan onder de huidige president, Susilo Bambang Yudhoyono, is de laatste daar niet blij mee.
‘SBY’, zoals hij voor het gemak wordt genoemd, doet er het zwijgen toe, maar zijn medewerkers gaan meteen aan het werk en roepen verontwaardigd dat de peiling niet deugt en dat daar ongetwijfeld meer achter zit. ‘Waarom vragen de peilers mensen wat zij van Soeharto vonden? Wat zit daarachter? Wie zit daarachter?’ vraagt Hery Lelono, een van SBY’s assistenten, achterdochtig.
Soeharto heeft Indonesië 32 jaar geregeerd. Hij trok het land uit de chaos van de derde wereld, en bracht het stabiliteit, economische groei en voorspoed. Daar stond iets tegenover: zijn bewind begon met een ongekende massamoord. Tussen de anderhalf tot drie miljoen communisten en hun handlangers kwamen om of verdwenen. Ook daarna nam Soeharto het niet zo nauw met de mensenrechten. Kritiek werd niet geduld. De geheime dienst had overal oren, en het volk hield angstig zijn mond. Soeharto’s corrupte omgeving, zijn eigen kinderen voorop, vergaarde bovendien gigantische rijkdommen.
En toch zegt 41 procent van de ondervraagden dat het onder Soeharto beter was dan onder SBY (slechts 23 procent vindt het omgekeerde). Meer dan de helft van de ondervraagden, 55 procent, is ontevreden met de opbrengst van de ‘Reformasi’: de periode van hervorming die begon nadat Soeharto tot aftreden was gedwongen.
Die hervormingsidealen zijn verkwanseld door parlementariërs die meer bezig zijn met hun salaris, snoepreisjes en woonvergoedingen dan met de vooruitgang van de natie. Economisch blijft het land achter. De infrastructuur is hopeloos verouderd en investeerders blijven weg, afgeschrikt door de corrupte justitie in Indonesië. En of dat nog niet genoeg is, kampt het land met gewelddadige moslimgroepen die hun gang kunnen gaan doordat niemand ze een strobreed in de weg legt.
Dat zijn allemaal zaken die de regering, en vooral de president, zich moet aanrekenen. Toen SBY in 2009 met een overweldigende meerderheid werd herkozen, had hij het mandaat om spijkers met koppen te gaan slaan. Die kans heeft hij laten lopen. Hij praat veel maar doet nies, is de steeds vaker gehoorde kritiek: ‘De president uit zijn grote zorg over tal van staatsproblemen, en geeft vervolgens zijn assistenten de opdracht ze op te lossen. Waarna er niets gebeurt’, schrijft de Engelstalige Jakarta Post deze week opnieuw.
Toen het redelijk ging met Indonesië was dit geen probleem, maar nu de economie achterloopt, de voedselprijzen stijgen en de werkloosheid niet afneemt, begint het op te vallen. In 2009 was nog 90 procent van de bevolking tevreden met SBY’s bewind. In 2011 is dat gedaald tot nog maar 49 procent.
Niemand in Indonesië wil het repressieve bewind van Soeharto terug. Maar de mensen hunkeren naar de goede onderdelen van een bewind dat geen ruimte gaf aan militante moslimgroepen, dat economische groei kende, en, volgens de ondervraagden, ook een betere sociale zekerheid en veiligheid.
In plaats van te roepen dat de peiling niet deugt, zou de regering kunnen proberen er lering uit te trekken. Maar de kans daarop lijkt klein. SBY’s assistent Lelono zegt het al: de peiling is onzin, want ‘iedereen weet toch dat het tegenwoordig veel beter is dan toen’.
Volkskrant, 18-05-2011
za 21 mei 2011 - 17:03