Een onzichtbare Molukker in Rouveens kamp
Auteur: door Rivka Groenier | donderdag 01 december 2011 | 08:44 | Laatst bijgewerkt op: donderdag 01 december 2011 | 08:54
Mathijs Souhoka was een van de 180 Molukkers die tussen 1954 en 1966 in Kamp Conrad woonden.
Dit voormalige Joodse werkkamp in Rouveen (Staphorst) was een geïsoleerd eilandje in het strenggelovige dorp. Souhoka herinnert zich hoe hij met zijn Molukse vriendjes slootje sprong in hun 'jachtgebied': de weilanden rond het kamp. Hij herinnert zich niet ooit met een dorpeling te hebben gesproken. Hij herinnert zich wel hoe een speelkameraadje overleed na een ongeluk met een boerenkar en hoe dat geen rimpeling leek te veroorzaken in het dorp en ook hoe het laatste gezin uit het kamp vertrok. "Niemand die ze uitzwaaide, niemand die vroeg of ze hen een lift konden geven."
Die onverschilligheid zit hem vijftig jaar later nog steeds dwars. "Acht jaar lang hebben Molukkers daar gewoond en er werd met geen woord over gerept. Daar zit de kern van mijn woede. We werden gewoon gedropt. Zie maar hoe je je weg vindt. Wij hebben in Rouveen onze weg niet kunnen vinden. We waren als schepen die in de nacht langs elkaar heen voeren." In de documentaire Vreemdelingen & Bijwoners, vanavond uitgezonden door de EO in Holland Doc, gaat Mathijs Souhoka samen met documentairemaker Geertjan Lassche op zoek naar de erkenning van zijn geschiedenis. Hij doet dat door vijftig jaar na dato de Rouveners ter verantwoording te roepen. Hoe kan dat toch, vraagt hij aan Klaas Piel. Deze boer was nooit in het kamp geweest tot hij met zijn bulldozer de barakken omver moest duwen nadat de laatste Molukkers waren vertrokken. De spijtbetuiging waar Souhoka zo naar smacht blijft uit. "Het wou op de een of andere manier gewoon niet", zegt de boer stoïcijns. Bovendien vonden de dorpelingen de vissen die de Molukkers op de daken van hun barakken te drogen legden maar raar. "Hoe konden de mensen dat nou eten?" De toenmalige buren van het kamp wijten de afstandelijkheid aan het feit dat de Molukkers hun eigen kerk hadden. Tegelijkertijd houden ze Souhoka een spiegel voor. Wat deden de Molukkers eigenlijk zelf om in contact met hen te komen? "Ik wist niet hoe", erkent Souhoka. "Nou, daar heb je het al, dat wisten wij ook niet."
Afgelopen oktober is Mathijs Souhoka op 62-jarige leeftijd plotseling overleden.
Vreemdelingen & Bijwoners, 23.00 uur, Nederland 2 TV VANDAAG
bndestem.nl