Orang Ambon di Souburg

Orang Ambon di Souburg

Geplaatst op 22 december 2011 door Jan van Damme



Mag je een fan zijn van een fotograaf? Ik vind van wel. Ik ben in elk geval al jaren onder de indruk van het werk van de Vlissingse fotograaf Ruben Oreel. Hij fotografeert een leven lang voor de PZC, in die hoedanigheid ken ik hem. De afgelopen jaren heeft hij meerdere fotoboeken het licht doen zien. Over zijn Boulevardboek heb ik ooit in de PZC geschreven. Als ik aan hem denk duiken er ook steeds ringrij-foto’s op, ik weet niet waarom. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Molukse wijk in Oost-Souburg heeft hij de Molukse bewoners vastgelegd. Het fotoboek Orang Ambon di Souburg (De Molukse gemeenschap in Souburg) wordt vandaag (donderdag 22 december 2011) gepresenteerd.



Ruben mopperde vanochtend nog. Hij kon me nog steeds geen boek laten zien, alleen drukproeven. Ik zag hem denken: als dat straks bij de presentatie maar goed gaat. Ik kan er wel mee leven, de losse bladen geven voldoende indruk van wat hij in het boek te bieden heeft. Als er ooit sprake van is dat de foto’s alles moeten zeggen, dan is dat in dit geval zeker zo. Er kon nauwelijks een voorwoord af. Daarin staat nog net: ,,Met dit fotoboek willen we een tijdsbeeld geven van de Molukse gemeenschap in de 21e eeuw. De eerste generatie is er bijna niet meer. De tweede generatie bestaat uit mensen die bijna allemaal hier geboren zijn. Hun kinderen zijn volledig hier opgegroeid. Velen wonen buiten de Molukse wijk. Hoe ziet het beeld er nu uit? (…) De foto’s die u in dit boek aantreft geven echter een heel goed beeld van de huidige Molukkers: de witte huizen met platte daken, de feesten, de contacten met omwonenden, jong en oud, de inrichting van de woningen, de verbondenheid met de Molukken, de grafzerken van reeds overledenen op de nabijgelegen begraafplaats (…).”



Meer dan honderd foto’s. Stichting Mae-Uku en de Molukse Wijkraad vroegen Ruben te fotograferen in de Prins Hendrikstraat, Kromwegesingel en de Burgemeester Stemerdinglaan.

De fotograaf laat de mensen spreken. De bejaarde man in zijn volkstuin, de mevrouw voor de blauwe voordeur, de motorboys, het bejaardenhuis, de coach, de vriendinnen, de kinderen met spulletjs te koop, de school, de begraafplaatsfeest, kerkdienst… kortom: het leven.

In woorden kan ik het boek niet vangen. U moet gewoon kijken. Ik heb hier slechts enkele beelden ter impressie.

Ruben Oreel: Orang Ambon di Souburg – fotoboek van de Molukse wijk in Oost-Souburg, € 24,95.





In de PZC van zaterdag 17 december 2011, editie Walcheren, verscheen het volgende artikel:

Die wijk is één grote familie, echt heel gezellig’
Fotoboek vijftig jaar Molukse wijk

De Molukse gemeenschap in Oost-Souburg is nog steeds springlevend. Dat is goed te zien in het fotoboek dat deze week verschijnt ter ere van vijftig jaar Molukse wijk.

door Rens Wisse
De Molukse wijk in Oost-Souburg bestaat dit jaar vijftig jaar. Ter ere van dit jubileum heeft PZC-fotograaf Ruben Oreel het fotoboek ‘Orang Ambon di Souburg’ samengesteld op verzoek van de Molukse vereniging Mae-Uku. Het schetst een beeld van het dagelijks leven in de wijk en de Molukse gemeenschap in Oost-Souburg zoals die er vijftig jaar later uitziet.

In 1961 werden de eerste sleutels overhandigd aan de bewoners van de nieuwe wijk tussen de Burgemeester Stemerdinglaan, de Kromwegesingel en de Ritthemsestraat. Als één van de weinige woonwijken in Nederland is deze in het geheel gebouwd om bewoners van Molukse komaf en hun gezinnen te kunnen huisvesten.
Oreel maakte zijn foto’s de afgelopen maanden niet alleen tijdens de vele feestelijkheden rondom het jubileum, maar ging ook spontaan de wijk in om het dagelijks leven van de bewoners vast te leggen. „Bijna elke dag ben ik er even doorheen gereden. Als het toch op de route lag, ging ik nog snel even de wijk in om te kijken of er nog een foto te maken viel.”
De Molukse gemeenschap kent een bewogen geschiedenis. Vele Molukkers weken na de Tweede Wereldoorlog uit naar Nederland omdat ze in het Koninklijk Nederlands-Indië Leger (KNIL) hadden gediend. Nadat Indonesië de onafhankelijkheid van Nederland had uitgeroepen, werden zij door het Soekarno-regime als handlangers van de voormalige kolonisator beschouwd. Toen duidelijk werd dat er voor een zelfstandige republiek of zelfbeschikking van de Molukken in het Indonesië van Soekarno geen ruimte zou zijn, bleef een groot deel van hen in Nederland.
Na jaren in eenvoudige barakkenkampen te hebben gewoond, kreeg de Molukse gemeenschap in de jaren vijftig en zestig eigen straten en wijken met fatsoenlijke huisvesting, waaronder de wijk in Oost-Souburg. Tot op de dag van vandaag is deze een begrip in het dorp en op de rest van Walcheren. Oreel is erg onder de indruk van de gastvrijheid die hij er aantrof. „Ik heb nu zeven fotoboeken gemaakt, maar dit was veruit het leukste om te doen. Ik heb geen dag gehad dat het niet leuk was. De gastvrijheid van de bewoners is echt enorm groot.”
Het boek staat, naast foto’s van de karakteristieke huizen in de wijk, vol met portretten van de bewoners. Zo zijn de weinige nog in leven zijnde voormalige KNIL-militairen te zien, maar ook de weduwen van diegenen onder hen die inmiddels overleden zijn. Daar zitten ook een aantal vrouwen van Nederlandse afkomst bij die nog steeds in de wijk wonen.
Naast de oude garde passeert ook het leven van de jongste generatie de revue. Die is geboren en getogen in de wijk. Zo zijn de kleine kinderen die op straat spelen te zien, en de hangplekken van hun oudere broers en zussen.
De gemeenschapszin onder de Molukkers is volgens Oreel vijftig jaar later nog altijd groot. ,,Die wijk is één grote familie, echt heel gezellig.” Zo zijn de vele herdenkingen, de eetcultuur, de Molukse kerk aan de Burgemeester Stemerdinglaan en de jubileumvieringen te zien in het boek. Een belangrijke spil vormt daarbij het wijkcentrum, gelegen aan de Prins Hendrikstraat. Van daaruit worden alle Molukse culturele evenementen gecoördineerd door de Molukse vereniging Mae-Uku. Oreel: ,,Het verenigingsgebouw is een heel belangrijke plek voor de Molukse gemeenschap. Daar gebeurt het allemaal.”

Voor foto's zie Zeeland geboekt.