Karel Doorman kwam om tijdens Slag in de Javazee

Karel Doorman kwam om tijdens Slag in de Javazee

23-02-2012 15:46 | L. Vogelaar



„Wij vechten met de rug tegen de muur.” Toen Karel Doorman zijn laatste brief schreef, realiseerde hij zich goed hoe hachelijk het ervoor stond in de strijd tegen de Japanse aanvaller. Volgende week is het zeventig jaar geleden dat Doorman tijdens de Slag in de Javazee omkwam.


Op 27 en 28 februari 1942 deed het Nederlandse eskader onder commando van schout-bij-nacht Doorman samen met Australische, Engelse en Amerikaanse schepen een vergeefse poging de Japanse invasie op Java te voorkomen. Het was een dieptepunt in de maandenlange strijd, die in totaal ruim 1600 Nederlandse marinemensen het leven kostte.

Het bevel om de Japanse vloot aan te vallen kwam van viceadmiraal Helfrich, op het moment dat Doorman vanwege oververmoeidheid van de bemanningsleden op de terugweg was naar Soerabaja. Doorman wendde de steven en ging de Japanners opzoeken. Door gebrek aan voldoende luchtsteun en een haperende communicatie leek het geen kansrijke operatie.

Lees verder bij RD.nl

Fragment uit het artikel:

....Doorman kwam om toen zijn vlaggenschip na ongeveer anderhalf uur zonk. Verondersteld wordt dat hij genoeg tijd had om zich in veiligheid te brengen, maar ervoor koos met zijn schip ten onder te gaan. Zijn lichaam is nooit gevonden....


Hij zou van zijn levensdagen nooit en te nimmer de veiligheid opgezocht hebben, want hij was een marine officier die een bevel van een meerdere had gekregen en dat bevel ook opvolgde tot de dood.

Naast dat zijn lichaam nooit werd gevonden, zijn er nog andere honderden lichamen van gesneuvelden nooit gevonden en als vissenvoer hebben gediend.


Beetje kort door de bocht van de journalist van RD om het zo neer te pennen, maar voor het overige heeft ie wel een aardig artikel erover neergepoot. Helaas, waarom nu ineens zo uitgebreid? Omdat het een herdenking is van 70 jaren?

De doorslaggevende problemen van SBN Doorman waren niet de luchtverkenningssteun of de hakkelende communicatie tussen de schepen maar de problemen waren meer van taktische aard nl de Japanse schepen waren zwaarder bewapend dan de Geallieerden en konden dus al van langere afstand vuren en zodoende minder kwetsbaar zijn. Daarnaast hadden zij nachtzichtkijkers van superiere aard, dat was met die kanonnen en de zeeslag snachts een groot voordeel. Maar doorslaggevend was wel dat de Japanners uitstekend langeafstandstorpedo's hadden en dat blijkt wel dat Hr. Ms. De Ruyter en de Java door torpedo's tot zinken werden gebracht.

Ik heb e.e.a. uit de bibliotheek en misschien kan de journalist daar ook eens naar kijken.

Een zeer belangrijke factor in het geheel was al ver voor de oorlog een punt van discussie, n.l. de bewapening van de HMS DeR tijdens de planning en bouw. Budget tekorten.... stukje arrogantie: het zal wel zo'n vaart niet lopen....Wij zijn toch de superieuren daar.... Dus werd budget ingeknot ten koste van de oorspronkelijke bouw van het schip. (Men gooide het op crisis jaren dertig, dus bezuinigen.) Met alle gevolgen van dien, namelijk wat Valerio ook al beweerde: De Jap had zijn zaakjes beter voor elkaar.

Notabene:
In de jaren 20 en 30 was half Java en Sumatra Deli al volgebouwd met toko's van dit en van dat en gerund door Japanners ( keurige spionage dienst van die gasten)en - alhoewel men het vermoedde en af en toe een waarschuwende stem liet horen - men wilde eenvoudigweg niet luisteren en prefeerde de centen die binnenkwamen en verleende zelfs nog cultuurcontracten aan belangrijke Japanse maatschappijen.
Money money, zong toen al de groep ABBA.

Bekende volkskreet destijds: Whoahahaha, moeten wij bang zijn van die kleine gele mannetjes?
Waren ze maar bang geweest.

Wat mij steeds opvalt bij Valerio dat hij of zij (de persoonlijke gegevens zijn niet ingevuld) is dat deze persoon wel goed boeken leest en info elders vandaan haalt, maar steeds elke reactie is vanuit het perspectief van heden.
Tamelijk ongenuanceerd, wel onderbouwd met theorieën en boekenkennis, maar uit niets blijkt persoonlijke kennis van de na oorlog periode.

Mensen of hun ouders die deze periode zelf hebben meegemaakt kijken er meer genuanceerd naar.


DK

Duinkonijn schreef:

Wat mij steeds opvalt bij Valerio dat hij of zij (de persoonlijke gegevens zijn niet ingevuld) is dat deze persoon wel goed boeken leest en info elders vandaan haalt, maar steeds elke reactie is vanuit het perspectief van heden.
Tamelijk ongenuanceerd, wel onderbouwd met theorieën en boekenkennis, maar uit niets blijkt persoonlijke kennis van de na oorlog periode.

Mensen of hun ouders die deze periode zelf hebben meegemaakt kijken er meer genuanceerd naar.


DK

Ik zie niet in wat nuance met die periode te maken heeft. Schrijver mag zichzelf wel verklaren. Ik ben wel voor een helder en onderbouwd standpunt. De nuances mogen anderen toevoegen maar verwaterd wel het standpunt.

En wat persoonlijk kennis betreft, draagt elke Indische wel wat geschiedenis met zich mee. Bij de Javazee is mijn persoonlijke betrokkenheid dat ik van jongsaf aan geinteresseerd ben in maritieme geschiedenis. Zelf ben ik reserve marineofficier. In mijn dienstplichttijd op het KIM heb ik verschillende zeeslagen uitgebreid bestudeerd en deze ook met de docent Krijgskunde besproken. Ik weet wel wat over maritieme krijgskunde

Hartelijke dank Valerio voor je reactie.
Nu weet ik dat je een man bent en je verduidelijkt je kennis.
Sorry dat ik dat niet door had.


DK

De laatste gesprekken tussen Helfrich en Doorman zijn nog "NATO"geklassificeerd als uiterst geheim want ze kunnen ng na 65 jaar iemand beschadigen.

Valerio,
Wie denkt de NATO na 65 jaar persoonlijk te kunnen beschadigen?
Of willen ze het eigenlijk in de permanente doofpot houden?

DK

SBN Doorman wist dat hij tegen een overmachtige vijand zou moeten vechten en verliezen. Dat wist zijn baas VADM Helfrich ook maar Helfrich wilde aan de geallieerden tonen dat de Nederlanders ook iets konden, behalve met het KNIL paraderen in de Indische archipel. Hij stuurde het onvoldoende bewapende ABDA-smaldeel met onvoldoende luchtsteun naar de Javazee. Ondanks dat SBN Doorman gegronde tegenwerpingen had, volgde hij het bevel van VADM Helfrich op (een soort Befehl ist Befehl). Toen hij uit de obesprekingskamer met Helfrich kwam, mompelde hij zoiets: dat mot dan maar. Deze zin had eigenlijk beroemd moeten worden, dan het All ships follow me en in het Nederlands Ik val aan volg mij. SBN Doornman kreeg voor zijn heldhaftig gedrag een MWO

Daarna vluchtte VADM Helfrich naar Colombo en verbleef daar werkeloos tot het einde van de oorlog. Dus zijn Koninginnenoffer had behalve de dood van 2.600 marinemensen en het verlies van tig oorlogsschepen, niks gebracht.

Ik denk dat de stukken eerst in 2042 zullen worden geopenbaard en weinig nieuws opbrengen

Oh, staat er 100 jaar geheimhouding op die stukken?
Wel gemakkelijk, zeg, als je wat op je geweten hebt kan je beter in de archieven van de NATO terecht komen, lekker veilig, maar wel triest voor historici en nabestaanden van de slachtoffers.


DK

Quote:..... Daarna vluchtte VADM Helfrich naar Colombo en verbleef daar werkeloos tot het einde van de oorlog.

Na de oorlog boog hij zich over de stukken en bezigde zich met het reconstrueren van wat (fout) geweest was. Ik had destijds daarover een ironische opmerking gemaakt, hetgeen me niet in al te uitbundige dank is afgenomen. Een fragment van mijn "vingerwijzende" sneer is te vinden op: http://www.imexbo.nl/slag-in-de-javazee-1.html , schuin gedrukt bijna onderaan beginnend met "quote". De oude website met mijn sneren naar de verantwoordelijken, heb ik weggehaald, aangezien toen voor mij het boek gesloten was.

@Cingoor

Ik heb Uw website bezocht, erg indrukwekkend. Ik heb daarvoor veel waardering.

Ik heb al gezegd dat VADM Helfrich naar Colombo vluchtte en tot aan de oorlog geen operationeel commando heeft gehad. De conclusies zijn voor U.

Een ander feit dat we van de slag in de Javazee onder ogen krijgen is dat:
op het Nederlands monument in Surabaya alleen de namen van de Nederlandse gesneuvelde Marinemensen zijn vermeld. De namen van de gesneuvelde inlandse/Indonesische bemanningsleden op de Nederlandse schepen ontbreken.
Ik weet dat de namen van de Amerikaanse gevallen worden op plaquettes herdacht in de VS
Dan zullen de namen van de Engelse en Austrialiaanse gevallenen in de Javazee wel in Engeland/Australie op een plaquette worden herdacht.

Er ontbreekt een plaquette waar alle gesneuvelden, dwz 2.600, worden herdacht. het zal wel een erg groot bord met gevallenen worden. Zij zijn tenslotte voor Ned. Indie gestorven. De conclusies zijn ook voor Uw rekening.

Hr. Ms. De Ruyter heeft nadat ze tot stilstand was getorpedeerd nog 1,5 uur boven water gelegen. Het lijkt mij onwezenlijk dat SBN Doorman met zijn staf daar rustig rokend de ondergaande zon hebben aanschouwd.

Ik ben nog wat vergeten. toen ik de website van Cingoor las, dacht ik aan Rijswijk. De burgemeester Bogaarts (viceburgemeester van Batavia) heeft een wijk vernoemd naar KNIL-generaals en ook naar SBN-Doorman, als enige Marineman.
Toch heeft hij later in de muziekbuurt een singel naar VADM Helfrich vernoemd. De conclusies zijn voor Uw rekening.

Valerio, dank voor uw bezoek en waardering.