Luxe winkelcentra brengen Jakarta tot zinken

Luxe winkelcentra brengen Jakarta tot zinken


09-04-2009
Auteur: Katinka Schippers
Bron: OneWorld



Indonesië gaat vandaag naar de stembus. Waterbeheer is in de door overstromingen geteisterde hoofdstad gek genoeg geen groot verkiezingsthema. Doordat grote hotels, winkelcentra en kantoorpanden grondwater oppompen voor hun watervoorzieningen zakt de grond van Jakarta bijna letterlijk onder de voeten van haar inwoners weg. De Indonesische regering heeft Nederland onlangs om hulp gevraagd om de waterproblemen in Jakarta aan te pakken.

Het Nederlandse bedrijf Deltares en het KNMI gaan samenwerken met het Indonesische meteorologische instituut BMKG en het nationale wateronderzoeksinstituut PusAir. De samenwerking moet voorkomen dat de stad over twintig jaar onder water verdwijnt. De organisaties hebben begin dit jaar een overeenkomst getekend voor het opzetten van een samenwerking op het terrein van meteorologie, waterbeheer, klimaatverandering, een waarschuwingssysteem voor overstroming en capaciteitsopbouw van de medewerkers. Het gaat om een samenwerking van vijf jaar.

Van shoppingmall tot sloppenwijk
Jakarta is een stad met grote contrasten. In de shoppingmall Indonesia Plaza kijk je je ogen uit naar de luxe aangeklede winkels, de glimmende marmeren vloeren. Een bezoekje aan het toilet is er helemaal een belevenis. Zoveel luxe kennen de meeste hotels niet.


Er is in Jakarta nauwelijks coördinatie tussen overheidsinstellinen die vergunningen moeten verlenen en bouwbedrijven. Foto: CC

Aan de andere kant van de stad staan de sloppenwijken waar de mensen nauwelijks luxe kennen. Meerdere keren per jaar worden deze wijken overvallen door overstromingen. Die hebben ze deels te danken aan de winkelcentra elders in de stad.


Jan Jaap Brinkman, hydroloog van Deltares, vertelt in het ABC programma Foreign Correspondent dat Jakarta over twintig jaar ongeveer een meter is gedaald. Dat betekent dat er drie tot vier kilometer vanaf de kustlijn landinwaarts onder water is verdwenen. Een van de oorzaken van de daling is het gewicht van de stad. Doordat grote hotels, winkelcentra en kantoorpanden grondwater oppompen voor hun watervoorzieningen zakt de grond bijna letterlijk onder hun voeten weg. Gevolg is dat steeds grotere delen van Jakarta onder water lopen tijdens de moessonregens.

Gebrekkig management
De daling van de stad heeft niet zozeer met klimaatverandering te maken, eerder met gebrekkig management. Zo brak in de nacht van donderdag 26 op vrijdag 27 maart een dam door waardoor de bewoners van het district Tangerang verrast werden door een grote stroom bruin water. Op sommige plaatsen kwam het water tot zes meter hoogte. Bij de ramp kwamen vijftig mensen om het leven. Oorzaak: te weinig onderhoud aan de dam.

Daarnaast worden bomen gekapt voor de bouw van vakantievilla's waardoor er geen regenwater meer opgevangen kan worden. Er is nauwelijks coördinatie tussen overheidsinstellingen die vergunningen moeten verlenen en bouwbedrijven, waardoor Jakarta steeds voller wordt. Een groot deel van het oppervlak is daardoor afgedicht met beton. Regenwater kan dus alleen weglopen via kanalen en rivieren. Het kanalensysteem dat de Hollanders honderden jaren geleden hebben aangelegd, heeft op sommige plaatsen slechts een capaciteit van 20 procent, doordat de kanalen vol zitten met afval. De inwoners van Jakarta dumpen al hun afval in het water. Gevolg is dat de waterwegen dichtslibben.

Planten schieten te hulp
Er wordt wel het een en ander aan gedaan. Zo helpt de Wereldbank bijvoorbeeld met het baggeren van de waterwegen en is er een pilot project uitgevoerd om bewoners bewust te maken van afvalverwerking. Verder heeft het Bogor Agricultural Institute (IPB) de bioretention technology geïntroduceerd waarbij eigenschappen van planten en aarde gebruikt worden om de afvoer van regenwater terug te dringen zodat het water langer in de aarde blijft waardoor het grondwater op peil blijft en de stad dus minder zou moeten dalen.