Nederlands-Indië verdeelt Comité 4 en 5 mei

Nederlands-Indië verdeelt Comité 4 en 5 mei

ma 4 feb 2013, 17:21


Willem Bakker (Spyk) is uit het Comité 4 en 5 mei gestapt. Hij heeft daartoe besloten uit ongenoegen over het afwijzen van zijn voorstel om op 4 mei 2013 een Nederlands-Indiëveteraan aan het woord te laten.

Bakker is het derde lid van het comité dat uit onvrede opstapt. In 2012 vertrokken Cees Hoogerheide en Luc van Lubek, naar aanleiding van de komst van de zoon van voormalig NSB-burgemeester Rijk de Vries. Waar het comité er toen in meerderheid voor koos ruimte te geven aan een omstreden onderwerp (kinderen van NSB'ers), lijkt nu het omgekeerde het geval. Het idee om tijdens de herdenkingsbijeenkomst een Indië-veteraan aan het woord te laten, komt van Aad Bakker, zelf ook Indië-veteraan. Willem Bakker (zijn broer en ex-comitélid): 'De meerderheid van het comité vond dat het te controversieel was. Ik deel die mening niet.'

Burgemeester Giskes: 'Over Nederlands-Indië is momenteel veel discussie. We vinden dat je mensen die er toen niet zelf voor hebben gekozen daar heen te gaan en die daar nare dingen hebben meegemaakt of gezien, nu niet extra moet belasten. Anders dan de heer Bakker is de rest van het comité van mening dat er andere manieren zijn om aandacht te geven aan de heel specifieke geschiedenis van de Texelse Indië-veteranen dan de bijeenkomst op 4 mei.

Met de Texelse veteranen zal hopelijk binnenkort besproken kunnen worden of en zo ja op welke wijze aan het onderwerp Nederlands-Indië, toegespitst op de Texelse veteranen, aandacht zou kunnen worden besteed. Daarbij wil het comité ook rekening houden met het feit dat op nationaal niveau diverse onderzoeken zijn aangekondigd naar de rol van Nederland in het toenmalig Nederlands-Indië en wat er destijds werd verlangd van de dienstplichtige militairen die daar naartoe werden gestuurd.'

Texelse Courant

'Niet verschuilen achter een discutabele politiek van na de oorlog'

di 5 feb 2013, 9:08


In reactie op het artikel dat Willem Bakker uit het 4/5 mei comitee is gestapt.

om maar direct met de deur in huis te vallen: De man heeft groot gelijk. De 4/5 mei organisatie is volgens mij bedoeld om de oorlogsslachtoffers te herinneren en wat zij gedaan hebben om ons land (en Texel) weer een toekomst te geven. Naast wat er in de oorlogsperiode in Nederland gebeurd is, is in ons voormalig Nederlands-Indie ook veel gebeurd. Iets dat in velerlei opzicht wordt verzwegen dan wel weggedrukt, denk aan de niet uitbetaalde soldij van de Nederlandse militairen tijdens hun krijgsgevangenschapsperiode en waarbij zij pas na tientallen jaren afgescheept werden met een armzalige 5000 gulden. Zo ook de grote aandacht aan de nationale herdenking op 4 mei en de geringe aandacht aan de bevrijding van Nederlands-Indië in augustus 1945.

Mijn vader, inmiddels al enkele jaren overleden, heeft in 1937 ten tijde van de economische crisis dienst genomen bij het KNIL. Zijn eigen woorden zijn 'wat een prachtige tijd, je had contact met de bevolking, iedereen leefde er in goede harmonie zoals dat de Indonesiërs eigen is.'

Toen brak de oorlog uit en na enige strijd werd het KNIL verslagen door de Japanners. Hij heeft als krijgsgevangene moeten werken aan de beruchte Birma spoorlijn, tot zijn middel in het water gestaan om de zo bekende brug over de rivier de Quai te bouwen. De lijken van medegevangenen werden, in plaats van bielsen, her en der onder de spoorlijn gelegd om zo ervoor te zorgen dat de treinen die er later overheen zouden rijden de kans liepen te ontsporen. Hij vertelde mij ook van de dagelijkse rantsoenen, een puntzakje rijst en dat was het. Bij het aanzien van de 'vliegende forten' van de Amerikanen kregen ze het besef dat de oorlog misschien op zijn eindje liep. En inderdaad, 14 augustus 1945 was dat zover. Direct kregen ze de opdracht van de Nederlandse regering om in Indonesië de orde te gaan handhaven en de oude waarden te herstellen. Uitgehongerd en met verlies van vele kameraden werd hieraan gevolg gegeven. Het is dankzij de Engelsen en de Amerikanen dat er nog enige nazorg was voor de overlevenden van deze Japanse kampen.

Enige tijd later was er de periode van de politionele acties, de oorlog was al afgelopen. Het KNIL werd ingezet om de, zichzelf vrijheidsstrijders noemende bendes, te bestrijden. Deze bendes, vergelijkbaar met de huidige Taliban in Afghanistan, vonden het geen probleem om de eigen bevolking en in hun ogen daarmee de bezettende macht te doden, dorpen en kampongs plat te branden en erger. Mijn vader heeft mij altijd voorgehouden dat hij goed werk deed door in naam van de Nederlandse regering deze bendes te bestrijden maar was gelijktijdig een groot voorstander om Indonesië gedurende een overgangsperiode haar eigen onafhankelijkheid te geven. Het liep anders.

Slechts een greep uit wat ik van mijn vader heb gehoord, misschien wat emotioneel, maar wel de waarheid. In Nederland zijn er ook veel slachtoffers gevallen tijdens de Nazi-Duitsland periode. Het is goed om dat te herdenken, maar we willen te snel vergeten wat er in Nederlands-Indië gebeurd is en waar de jonge jongens van toen voor vochten en voor geleden hebben.

Het feit dat een veteraan uit die oorlogsperiode niet wordt uitgenodigd om ook die oorlogsperiode te herdenken, waarin ongetwijfeld Texelaars hebben deelgenomen, vind ik stuitend. Slechts om redenen dat de Nederlandse acties volgend op het einde van de oorlog ter discussie staan. Deze acties hebben niets te maken met wat de KNIL-militairen hebben moeten door- en meemaken tijdens de Japanse bezetting in het voormalige Nederlands-Indië. Er zijn er nog een paar, 1945 is 68 jaar geleden. Jongens van toen 20 zijn nu 88. Er leven er niet veel meer. Laten we, evenals de jongens die hier in Nederland en op Texel het kunnen navertellen, deze mensen nog een keer aan het woord laten en ons niet verschuilen achter een discutabele politiek van pas na de oorlog. Wat zij hebben doorstaan tijdens de Japanse bezetting in Indonesië is minstens zo memorabel als wat de militairen en verzetsmensen in Nederland toen hebben meegemaakt.

Wanneer dit nog steeds wordt ontkend kan ik mij goed voorstellen dat Willem Bakker van verdere deelname aan de 4/5 mei organisatie afziet.

Swier Oosterhuis,

Den Burg.

Texelse Courant

WIZW: Indië

vr 15 feb 2013, 13:07

In reactie op het besluit van Willem Bakker, prominent lid van het 4-5 mei-comité, om het comité te verlaten, en de artikelen van Aad Bakker en Swier Oosterhuis in de krant van 5 en 8 februari, wil ik mijn volledige steun betuigen. Er is alweer onvrede over de herdenking op 4 mei.Vorig jaar waren het de 'moedermelkverhalen', die best verteld mogen worden, maar niet op dat moment. 4 mei is Dodenherdenking. Ik word stil als ik al die onafzienbare kruisen op de erevelden zie. In Indonesië 6000 jonge mannen. Dan denk ik: als destijds niet al die militairen hun jonge leven hadden gegeven, dan zou Hitler het hier nu nog voor het zeggen hebben. Waarom niet een waardige herdenking, zoals op de Dam en de Waalsdorpervlakte?

Het zou goed zijn als de gemeente rekening houdt met de grote Nederlands-Indische gemeenschap hier op Texel.

Ik hoop van harte dat de veteranen - en anderen - Aad en Willem Bakker zullen steunen.

Moud van der Mheen,

Veterane Vrouwenkorps KNIL,

Den Burg.

Texelse Courant

WIZW: Herdenking

di 19 feb 2013, 10:27



In reactie op het kennelijke misverstand dat het Contact Oud-Mariniers Texel ten opzichte van vorig jaar van mening zou zijn veranderd: 'Toen maakten wij bezwaar dat de zoon van de voormalige NSB-burgemeester het woord zou voeren op 4 mei. Wij vonden dat die avond voorbestemd was om o.a. gesneuvelde militairen tijdens de WO II te herdenken. Wij waren en zijn niet tegen verbroedering, maar 4 mei is Dodenherdenking. Ook vorig jaar vonden wij al dat Indië- veteranen herdacht moeten worden.'

Bestuur Oud Mariniers Texel, W.A.Blom.

Texelse Courant

ElEl schreef:

. Ik word stil als ik al die onafzienbare kruisen op de erevelden zie. In Indonesië 6000 jonge mannen. Dan denk ik: als destijds niet al die militairen hun jonge leven hadden gegeven, dan zou Hitler het hier nu nog voor het zeggen hebben. Waarom niet een waardige herdenking, zoals op de Dam en de Waalsdorpervlakte?

Onwetendheid ...oooo onwetendheid...
Die vele kruisen op de erevelden zijn er veel meer dan 6.000. Misschien wel 20.000 nog wat.
En de meeste daar liggenden waren van de oorlog 41-45 en waren geen militairen.
Maar dan nog... die 6.000 jongemannen stierven ná het nazitijdperk in de onafhankelijkheidsoorlog of na 1950 in het nieuwguineaconflict.
Hitler heeft er niks mee te maken.

4-5 Mei Comité Texel komt met reactie

vr 22 feb 2013, 13:46


Geachte Indië-veteranen,

Gezien de commotie die er is ontstaan over het al dan niet spreken door/over de Indië-veteranen op de aanstaande 4 mei herdenking, heeft het 4/5-Mei Comité de behoefte u zelf toe te lichten wat er aan de hand is. Dat doen wij in deze brief.

Wij vinden het uitermate vervelend dat uw veteranengroep opeens op deze wijze in de schijnwerpers is komen te staan.

Onze bedoeling was juist dergelijke commotie te voorkomen, wetende dat u veel hebt meegemaakt en niet meer tot de jongsten onder ons behoort.

Het comité had 3 opties voor de invulling van de herdenking op 4 mei 2013;

1. een betoog over het landelijke thema 2013 door een theoloog;

2. het eigen verhaal van een kind van een verzetsstrijder én

3. het eigen verhaal van een Indië-ganger.

Ook bestond de behoefte weer eens een vrouw aan het woord te laten. Het betoog van een theoloog viel al snel als eerste keuze af omdat een dergelijke invulling van 4 mei al eerder had plaatsgevonden. De twee andere voorstellen zijn uitgebreid overwogen. De meerderheid van het comité heeft uiteindelijk besloten voor het verhaal van een kind uit een familie van verzetsmensen. Juist omdat dat een mooi tweeluik vormde met het verhaal van vorig jaar, toen over en door de zoon van de NSB-burgemeester werd verteld. In beide situaties gaat het om de impact van de keuze van ouders in de Tweede Wereldoorlog op hun kinderen.

En ja... daarnaast wilden we ook, mede gezien de toen aangekondigde onderzoeken naar de na-oorlogse gebeurtenissen in het toenmalig Nederlands-Indië, evenals de roep om op 4 mei alleen aandacht te besteden aan de Tweede Wereldoorlog, een mogelijke commotie rond 4 mei zoals in 2012 graag vermijden.

Toen we deze beslissing namen, was onze gedachte dat het beter zou zijn aan de groep Texelse Indië-veteranen op een meer op hen toegesneden wijze aandacht te besteden. Bijvoorbeeld op 15 augustus, als het einde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands Indië wordt herdacht, of de eerste zaterdag van september, de dag waarop landelijk de Indië-veteranen bijeen komen. Ook kan het comité zich voorstellen dat alle nu nog aanwezige Texelse Indië-veteranen die dat willen met hun eigen verhaal zelf aan het woord kunnen komen in enigerlei publicatie.

Ons plan was (en is dat overigens nog steeds) daarover binnenkort met u in overleg te treden.

Dit plan is echter ruw doorkruist door de onaangekondigde publiciteitsactie en wat dat verder heeft losgemaakt. Wij hadden graag gezien dat richting de buitenwacht het hele verhaal was verteld. Wij vragen ons in gemoede af in wiens belang de nu ontstane situatie is.

Er is dus geen sprake van dat wij botweg hebben geweigerd een Indië-veteraan te laten spreken op 4 mei en al helemaal niet dat wij dat oneerbaar of foutief zouden vinden, zoals is gesuggereerd. Het verdriet ons dat we nu even als comité tegenover u als groep lijken te staan. Wij hopen dat u kunt inzien dat dit wat ons betreft geenszins het geval is, dat u zich niet van de wijs laat brengen en dat deze ophef u niet onnodig belast.

Graag hebben wij alsnog binnenkort het beoogde overleg. Wij zullen daartoe met ieder van u contact opnemen.

Ook hopen wij u als vanouds op 4 mei bij de herdenking te mogen begroeten.

Om de publieke discussie van onze kant af te ronden sturen wij een kopie van deze brief aan de Texelse Courant.

Hoogachtend,

Het 4-5 Mei Comité Texel,

mevrouw B. Hollands,

de heer W. Stam,

de heer J. Joustra,

de heer B. Guiljam,
de heer H. Bergamin,

mevrouw F. Giskes.


Texelse Courant