Interview - Frans Tutuhanetuwa
'RMS-ideaal leeft vooral op de Molukken zelf'Amsterdam - Heel Nederland kende ir. Joop Manusama, de eerste president van de Rupubliek der Zuid-Molukken (RMS) in ballingschap. Niet alleen de spelling maar ook de naam van zijn opvolger Frans Tutuhatunewa zal zelfs voor deelnemers van
Twee voor Twaalf een opzoekvraag zijn.
foto ANPToch is hij al 16 jaar president van de RMS. De 85-jarige Tutuhatunewa zal deze zomer afscheid nemen. Zijn opvolger is al bekend: de Amsterdamse advocaat John Wattilete, de huidige vicepresident. Hij zal het gezicht moeten worden van de Molukkers, die onafhankelijkheid nastreven van de eilandengroep in het huidige Indonesië. Tutuhatunewa noemt het exporteren van de RMS-idealen naar de Molukken zelf misschien wel zijn belangrijkste wapenfeit.
U bent nog in het voormalige Nederlands-Indië geboren en opgegroeid. Wat kunt u zich daarvan herinneren?"Heel veel. Ik heb in Batavia nog de middelbare school gevolgd. Daarna heb ik het Jappenkamp meegemaakt en de gevangenis van Soekarno. We zijn gevlucht naar Nederland. Maar de herinneringen aan de Molukken zelf zijn vaag - alleen als kind van drie, vier jaar ben ik daar geweest."
U heeft 13 jaar moeten wachten op het presidentschap."Dat vond ik niet erg. Ik heb in die tijd mijn praktijk als huisarts in Rotterdam kunnen uitbouwen."
In de jaren zeventig toonde u begrip voor de treinkapingen van de militante jongeren."Ik begrijp het - ook nu nog. Maar ik zeg niet dat ik het zelf gedaan zou hebben. En ik ben blij dat de jongeren in de Molukse gemeenschap nu verstandiger zijn."
Het lijkt nu wel of het RMS-ideaal die jongeren niet meer echt interesseert."Hier lijken ze misschien lauw, maar op de Molukken zelf zijn de jongeren zich nog nooit zo bewust geweest van de beroerde situatie waarin ze verkeren."
Is er niet enige toenadering tot de Indonesische regering over uw idealen sinds het einde van het bewind-Soeharto?"Nauwelijks. Eigenlijk niet."
Maar uw opvolger is op bezoek geweest op de Molukken."Maar je kunt de idealen van de RMS daar niet echt uitdragen. Als je onze vlag uithangt, word je gearresteerd."
Voelt de Molukse gemeenschap hier zich nog een minderheid van vluchtelingen?"We zijn als groep van 60 duizend de kleinste etnische minderheid, maar wel voor honderd procent geïntegreerd."
Peter de Waard
Volkskrant 28-04-2009