Open over seks praten in Indonesië
10 juli 2013|
tekst Saskia Viet|
beeld Marleen Hoftijzer|
Meneer Gerard wijst naar een grote afbeelding van een penis. “Wat is de functie van dit deel?”, vraagt de docent aan de nieuwsgierige kinderen in het klaslokaal. De giechelende leerlingen steken met overtuiging hun hand op en weten allemaal het antwoord. De 12- en 13-jarigen krijgen als een van de weinige Indonesische tieners seksuele voorlichting op school.
Seksuele voorlichting is geen verplicht vak op scholen in Indonesië. De Indonesische minister van Cultuur en Onderwijs, Mohammed Nuh, denkt dat de jeugd zich zedeloos zal gedragen als ze over seks leren op school. Gama Triono geeft vanuit de organisatie PKBI training aan docenten over het geven van voorlichting. Hij is het absoluut niet met deze uitspraak eens: “De minister denkt dat kinderen bij seksuele voorlichting leren hoe ze seks moeten hebben, hij heeft de leerstof nog nooit doorgelezen.”
PKBI staat voor Perkumpulan Kelargua Berencana Indonesia. Het betekent zoiets als Gezinsplanning Indonesië. De organisatie streeft ernaar dat meer mensen aan gezinsplanning doen, geeft voorlichting en handelt preventief, om de gezondheid van mensen te verbeteren.
Zo’n vijftig middelbare scholen in de stad Yogyakarta geven nu seksuele voorlichting op basis van de leerstof van de PKBI. “Dit zijn er veel te weinig”, verzucht Ama. “Tieners hebben geen plek om naartoe te gaan om informatie over seks te krijgen. Soms praten ze er met hun vrienden over of zoeken ze op het internet. Ouders praten over het algemeen niet over dit onderwerp met hun kinderen. Zolang de overheid seksuele voorlichting niet verplicht stelt op scholen, blijven Indonesische tieners onwetend over dit onderwerp.”
Achter in de klas van de christelijke middelbare school Maria Immaculata Marsudirini luisteren de 19-jarige Septiyana Nur en Nikki Efi Pertiwi naar de voorlichting. Hun wangen kleuren rood, ongemakkelijk schuiven ze heen en weer op hun stoel, maar tegelijkertijd luisteren ze aandachtig naar meneer Gerard. Zij hebben nog nooit voorlichting gehad op school en praten ook niet met hun ouders over seks. “Een paar vriendinnen van ons hebben al seks voor het huwelijk gehad”, fluistert Septiyana. In Indonesië is het echter verboden om als ongehuwde man of vrouw anticonceptie te gebruiken, je moet bij de dokter kunnen bewijzen dat je getrouwd bent." Zijn die vriendinnen dan niet bang om zwanger te worden? Na lang denken antwoordt Septiyana twijfelend: “Nee, de jongen heeft bepaalde technieken waardoor het meisje niet zwanger wordt.”
Soa’s, zwangerschappen en seksueel geweld
Volgens Gama is dit een goed voorbeeld van de onwetendheid van Indonesische tieners. “Sommige zwangere meisjes die hulp zoeken bij onze organisatie vertellen dat ze niet eens weten dat je zwanger kunt worden door geslachtsgemeenschap. Er komen daardoor veel ongewenste zwangerschappen voor bij jonge Indonesische meisjes”, vertelt Gama bezorgd. Ook op het gebied van seksueel overdraagbare ziektes zijn veel tieners ongeschoold. Uit een onderzoek van het ministerie van Gezondheid uit 2011 blijkt dat maar twintig procent van de Indonesiërs tussen de 15 en 24 jaar uitgebreide kennis heeft over hiv.
Er zijn nog meer redenen waarom het geven van seksuele voorlichting zo belangrijk is in Indonesië. Volgens het ministerie van Sociale Zaken is seksueel misbruik op Indonesische scholen een groeiend probleem. Veel meisjes weten niet dat seksueel geweld slecht is, ze praten er dan ook niet over als ze ermee te maken krijgen. “Het is schaamtevol om aan iemand te vertellen dat je seksueel misbruikt bent” vertelt Septiyana. Volgens Gama worden meisjes door seksuele voorlichting bewust van hun rechten en durven ze openlijker over hun ervaringen te praten.
Lees verder in VersPers