In actie voor eerlijk werk in Indonesië

In actie voor eerlijk werk in Indonesië

In Indonesië met zijn snelgroeiende economie werken ze vaak lange dagen. Zonder contract, onder- betaald en onverzekerd.



In een felverlichte fabriekshal staat de 31-jarige Murdiana Anggraini uit Indonesië aan de lopende band. Dag en nacht zet ze lcd-schermen en televisies in elkaar. Toch verdient de alleenstaande moeder te weinig om haar twee kinderen te kunnen onderhouden. Die wonen daarom bij haar zus. "Ik zie mijn dochters alleen in de vakantie. Ik mis ze verschrikkelijk."

Murdiana is een van de miljoenen mensen waarvoor vakbonden vandaag, op World Day for Decent Work, aandacht vragen. Mensen die een hongerloontje verdienen, onbeschermd gevaarlijk werk verrichten of geen recht hebben op bijvoorbeeld een ziektekostenverzekering. Voor wie ontslag dreigt als ze kritiek hebben op de baas of lid zijn van een vakbond. En dat terwijl voor dagloners geldt: een dag niet gewerkt, is een dag geen eten, want uitkeringen en pensioenen bestaan in veel landen niet.
Een groeiende groep arbeiders komt in verzet tegen deze vormen van uitbuiting. Hoewel dat verzet niet ongevaarlijk is en veranderingen vaak een zaak van lange adem zijn, worden er soms successen behaald. Zo hebben Indonesische vakbonden, gesteund door FNV Mondiaal, het voor elkaar gekregen dat werk niet langer uitbesteed mag worden aan dagloners, behalve als het gaat om banen in kantines, de beveiliging, schoonmaak, transport en mijnbouw. En elke dagloner die drie jaar of langer hetzelfde werk doet, moet een vast dienstverband krijgen. Voor 16 tot 20 miljoen Indonesiërs betekenen deze afspraken een flinke verbetering van hun arbeidsomstandigheden, bereikt na de eerste landelijke staking ooit onder leiding van de charismatische vakbondsleider Said Iqbal. "Indonesië is na China de snelst groeiende opkomende economie, maar miljoenen arbeiders profiteren niet van deze ontwikkeling. Ik zeg altijd: Als je bijna dag en nacht werkt en nog niet genoeg verdient om melk voor je kind te kopen, dan klopt er iets niet".

Iqbal zet zich in voor een beter leven voor de werkende armen in zijn land. Behalve een verbod op het uitbesteden van werk, wisten Iqbal en zijn achterban ook hogere minimumlonen af te dwingen. Veel werkgevers onttrekken zich echter aan de regels, zonder dat de overheid ingrijpt. "Wij moeten dus druk blijven uitoefenen", aldus Iqbal, "maar dat wordt steeds moeilijker. Onlangs zijn nieuwe wetten ingevoerd die het de regering heel gemakkelijk maken om betogingen of stakingen te verbieden en zo de macht van de vakbonden in te perken. Deze wetten vormen een bedreiging voor onze democratie." De strijd is dus nog lang niet gestreden. Niet in Indonesië, en niet in vele landen elders in de wereld.

Vakbondsleider Iqbal vecht tegen onrecht met gevaar voor eigen leven

De 45-jarige Said Iqbal is klein van stuk en oogt zachtmoedig. Maar als de voorzitter van de Indonesische metaalvakbond FSPMI en de vakcentrale KPSI een mensenmassa toespreekt, schieten zijn ogen vuur en zweept hij zijn publiek op. Met zijn passie en gedrevenheid krijgt Iqbal miljoenen Indonesiërs op de been om samen met hem te strijden voor hogere lonen en betere arbeidsomstandigheden. Een noodzakelijke strijd, want ondanks de groei van de Indonesische economie is de ongelijkheid alleen maar toegenomen. Toch zijn er lichtpuntjes. Na massale demonstraties en stakingen heeft de regering beloofd dat iedere Indonesiër een ziektekostenverzekering krijgt, dat bedrijven hun werkzaamheden niet langer mogen uitbesteden aan uitzendkrachten of dagloners en zijn de minimumlonen met 30 tot 40% gestegen. "Deze successen zijn niet zonder slag of stoot behaald. Sommige werkgevers hebben knokploegen ingezet om werknemers te intimideren. Er zijn mensen gewond geraakt en gevangen gezet. Ook mij dreigden ze op te sluiten", vertelde Iqbal afgelopen mei, toen hij in Nederland was om de FNV Vakbondsrechtenprijs 2013 in ontvangst te nemen. "Ik word bedreigd, gevolgd en afgeluisterd. Ook mijn vrouw en dochter lopen gevaar. Natuurlijk is dat beangstigend. Maar ik ben vakbondsman geworden om de kloof tussen arm en rijk in Indonesië te verkleinen. Daarom blijf ik doorgaan met mijn gevecht tegen onrecht."

Steun de Working Class Heroes van deze wereld

De documentaire Working Class Heroes van de Nederlandse filmmakers Huub Ruijgrok en Arno van Beest trekt overal volle zalen. Van Amsterdam tot Jakarta en van Geneve tot Bogota zijn mensen onder de indruk van de film. "Je moet lef hebben om je leven en dat van je familie op het spel te zetten voor je idealen," zegt Ruth Vermeulen van FNV Mondiaal. "Dat hebben de vakbondsmensen uit Indonesië en Colombia die in de film worden geportretteerd." Na de première van de film startte Vermeulen een foto actie op Facebook. "We riepen arbeiders in Indonesië en Colombia op om te laten zien dat zij ook helden van de werkvloer zijn die voor hun rechten opkomen. Binnen een mum van tijd stroomde de pagina vol met foto's. Nu vragen we ook Nederlandse werknemers om een foto van zichzelf of een collega te uploaden, met een sticker of bordje met de tekst 'Working Class Heroes' erop. Zo laat je zien dat je solidair bent met werknemers elders in de wereld."

De film Working Class Heroes bekijken? Dat kan via www.fnvmondiaal.nl

metronieuws