'Met condooms uitdelen komen we er niet'

'Met condooms uitdelen komen we er niet'
Door Nancy Ubert - 22-6-2014, 14:53 (Update 22-6-2014, 14:53)


Indonesische sekswerkers bij de kraam die zij hebben opgericht dankzij training en een lening van de door sekswerkorganisatie Bandungwangi in Jakarta. Foto: Aidsfonds/Marieke van der Velden

AMSTERDAM - Wereldwijd kan nog veel verbeterd worden aan de positie van sekswerkers. Daarbij valt te denken aan hun gezondheid, weerbaarheid en veiligheid. In ons land valt prostitutie onder ’legale arbeid’. Maar er is meer nodig dan een goede wet. Om daarover te debatteren zijn sekswerkers en medewerkers van sekswerkersorganisaties uit vijftien verschillende landen deze week in Amsterdam.

Het Aids Fonds en Icco Coöperatie (Protestantse Kerk/Kerk in Actie, coPrisma en Edukans) organiseren samen de conferentie.

Aan prostitutie kleeft al snel criminaliteit. Plus een groot stigma. Dat heeft enorme invloed op de sekswerkers. In vergelijking met de meeste andere landen bekleedt een Nederlandse ’courtisane’ een unieke positie, sinds in ons land het algemeen bordeelverbod is opgeheven. Tenminste; als de dame of heer een verblijfsvergunning heeft, meerderjarig is en uit vrije wil het beroep uitoefent.

Misstanden
Ton Coenen, directeur Aidsfonds: ,,Natuurlijk kan ik niet zeggen dat we in ons land totaal geen misstanden kennen. We kennen allemaal de verhalen wel. Waar we trots op mogen zijn is dat Nederland naast goede zorg in eigen land, als een van de weinige in de wereldwijde problematiek investeert. Een substantieel bedrag van het geld voor ontwikkelingshulp wordt aan de wereldwijde emancipatie van sekswerkers besteed.’’

Icco en het Aidsfonds hebben voor de periode 2012-2015 zes miljoen gekregen om zogenoemde opstapprogramma’s te financieren. De twee organisaties werken samen met lokale, regionale en internationale partners aan de verbetering van de positie van sekswerkers en hun recht op gezondheid. ,,Uiteindelijk willen we 20.000 sekswerkers bereikt hebben. Om verschillende redenen, waaronder uiteraard ook de strijd tegen hiv. Als we de seksbranche niet bereiken, krijgen we hiv nooit de wereld uit.’’

Hiv
De kans dat een sekswerker een hiv-infectie oploopt is 13,5 keer zo groot als bij andere vrouwen, zo blijkt uit een VN-rapport van 2012. Een recent onderzoek in 50 landen toonde aan dat 12 procent van de sekswerkers hiv-positief is. Ons land kent dankzij de legalisatie van de juist een laag percentage soa en hiv onder sekswerkers. ,,Daarnaast hebben we in ons land een behoorlijke deskundigheid opgebouwd. Die willen we graag delen.’’

In landen waar prostitutie verboden is, zijn sekswerkers al sneller het slachtoffer van (extreem) geweld, misbruik en uitbuiting. ,,Natuurlijk kunnen ze geen aangifte doen want ze beoefenen een vak dat verboden is.’’ Ook weigert menig arts in die landen de prostituee te behandelen die zorg nodig heeft.

Leren
Om dergelijke misstanden wordt deze week uitgebreid gesproken op het congres. ,,Uiteindelijk moet hun positie versterkt worden’’, geeft Ton Coenen aan. Dus gaat de groep met elkaar en een aantal Nederlandse collega’s in discussie. ,,Want in welke omstandigheden je ook verkeert, we kunnen allemaal van elkaar leren. We hebben het eerder gezien. Ook de Nederlandse mensen uit het leven steken wat van de sessies op. Ze zitten allemaal in een complexe situatie. Die erkenning van en naar elkaar kan zo louterend werken. De groep die naar ons land toekomt, bestaat uit dappere mensen. Je moet lef hebben om met dit moeilijke thema aan de slag te gaan.’’

Keuze
Het is niet realistisch om te denken dat je de sekswerkers wel ’uit het leven kunt halen’. Ton Coenen: ,,Die keuze moeten ze uiteindelijk helemaal zelf maken. Wat dat betreft is het belangrijk dat zij economische zelfstandig kunnen worden. Door sekswerkers in de gelegenheid te stellen een opleiding te volgens, kunnen zij zelf keuzes maken. Sommige besluiten misschien te stoppen, anderen helpen die nieuwe inkomsten om keuzes te maken. Ze kunnen bijvoorbeeld een klant weigeren, of minder uren draaien, zodat er meer tijd overblijft voor andere dingen.’’

Hoe dan ook moeten we onder ogen zien dat de heftige problematiek niet ’eventjes’ is op te lossen, vindt de directeur van het Aidsfonds. ,,Met slechts condooms uitdelen komen we er niet.’’

Dwingen
Marieke Ridder, programmamanager bij het Aidsfonds, geldt als een autoriteit op het gebied van het prostitutievraagstuk. Ze vertelt:

,,Ik zeg niks nieuws als ik opmerk dat prostitutie is een eeuwenoud en wereldwijd fenomeen is.

Het is niet realistisch om te denken dat we de prostitutie kunnen uitroeien. Wat we moeten doen is veel beter zorgen voor de sekswerkers.

Er moet meer aandacht komen voor de sociale kant, voor uitbuiting en voor de gezondheid van die kwetsbare groep. Want uiteindelijk heeft dat ook weerslag op jou en mij.

Pragmatisch
Ik vind dat we de problematiek heel pragmatisch aanpakken.

Ze dwingen uit het leven te stappen? Dat werkt echt niet. Maar de programma’s die we hebben ontwikkeld, geeft hen wel meer zelfvertrouwen. Dankzij trainingen worden ze stukken weerbaarder en daardoor kunnen ze uiteindelijk betere keuzes maken en bijvoorbeeld minder snel meegaan in onveilige seks. Uiteindelijk komt dat ook de wereldgezondheid ten goede.’’

Noordhollands Dagblad