Duits schip in de baai van Sabang geënterd door Henny Monné

Duits schip in de baai van Sabang geënterd door Henny Monné



BREDA – Moed kan de vader van Prinsenbekenaar Pim Monné onder de oorlog niet worden ontzegd. Met groot gevaar voor leven entert Henny Monné in de baai van Sabang 10 mei 1940 een Duits schip.

DOOR RINIE MAAS

Het gebeurt op Sumatra, op het eilandenrijk van het voormalig Ned.-Indië. In 1938 vertrekt Monné als scheepswerktuigkundige naar Nederlands Indië om de te dienen bij de Gouvernementsmarine die optreedt als kustwacht bij smokkel. Op 2 september wordt genoemde marine, vanwege de mobilisatie in Nederland, gemilitariseerd. Hun ‘kapel putti’ (witte boot) wordt grijs geschilderd.

Actie
Het codewoord ‘Berlijn’ is voor Monné en 10 KNIL-militairen aan boord van de Wega het sein in actie te komen. Het is hun eerste oorlogshandeling; het overmeesteren van 5 Duitse koopvaardijschepen. Met een motorboot naderen zij ‘De Lindenfels’ en komen via de valreep aan boord. Zeven militairen vegen het dek schoon. Met drie overgebleven K.N.I.L.- soldaten stormt Monné de trappen af naar de machinekamer. Karabijn in de aanslag. Door een rooster zien ze twee Duitse machinisten die met een voorhamer de buitenboordkraan kapotslaan. Aan het bevel om daarmee te stoppen wordt niet voldaan. Een schot uit Monné’s karabijn is afdoende om de Duitsers naar het ketelhuis te jagen.

Gevecht
Het gevecht barst los. Als Monné in de deur tussen tussen de machinekamer en ketelruimte staat ziet hij weer een voorhamer vernietigend op en neer zwaaien. Het is nu met de Lindenfels en ‘man en muis’ erop of eronder. De Duitsers willen het schip doen zinken zodat het niet meer bruikbaar is voor de op de oceaan oppermachtig patrouillerende Fransen en Engelsen. Als de handen van de op de buitenkraan beukende machinist boven manshoogte verschijnen, richt Monné op zijn knuisten. De kogel is raak. Hij ketst heen en weer zonder de man te raken. De gewonde Duitser wordt afgevoerd naar de wal. Met de handen boven het hoofd worden ook de andere Duitsers met de motorboot afgevoerd. In een overzicht Sabang-Berlijn: “ De overmeestering van de “Werdenfels, “Wasgenwald” en “Moni Rickmers” verloopt eveneens succesvol. De Duitsers zijn niet in staat het slopen van de buitenboordkranen voort te zetten”. Vier van de vijf Duitse schepen worden in beslag genomen.

Verbluffend
In geheel Nederlands Indië zijn 19 Duitse schepen (!) met succes overvallen. Een verzwegen verhaal over een strategisch Nederlands succes tegen de Duitsers mede dankzij Hendrik Willem Frederik Monné, de vader van Pim Monné. Die door de maritieme en militaire achtergrond van vader en grootvader schatgraver wordt naar de mobilisatie en onze historie in Nederland-Indië. En die op Prinsenbeek een uniek mobilisatiemuseum heeft geopend. Zijn grootvader laat zoveel na over het vaderland tijdens de mobilisatie dat zijn zoon allerlei verborgen feiten in de schoot geworpen krijgt. Vader Henny Monné (geboren Utrecht, 14 oktober 1916) komt op als 20-jarige dienstplichtig soldaat van de winterlichting 1936-2 en klimt op tot wachtmeester van de artillerie. Niet het veldgeschut maar de maritieme vloot heeft zijn interesse. De avonduren gebruikt hij voor studie aan de school voor scheepstuigkunde en in 1938 jaar studeert hij af als scheepswerktuigbouwkundige. Het is crisistijd. Er is een baan maar dan moet hij naar Indië. Naar Sumatra in de buurt van Koeta Radja. Er is werk aan de winkel in ons overzeese gebiedsdeel bij de Gouvernements marine. Haar taak is het vervoeren van K.N.I.L militairen, het opsporen van smokkelaars, het onderhouden van kustlichten en patrouille activiteiten in de Indische wateren. Dat levert succes op totdat zich WO II aankondigt en de proclamatie door Hitler 10 mei 1940 van de oorlog door Duitsland aan Nederland.

Waardering
De Duitse koopvaardijschepen liggen tot dan veilig voor anker in de baai van Sabang. De Duitse schepen kunnen onmogelijk nog tot vredelievend vaartuig worden gerekend en het leidt, tot de hiervoor beschreven, geslaagde aanval. Om door overmeestering het derde rijk schade toe te brengen aan vaartuigcapaciteit. De Sophie Rickmers, één Duits schip, geladen met explosieven, wordt tot zinken gebracht. De Nederlandse legerleiding brengt het ter plaatse in aantal geringe K.N.I.L. leger in staat van paraatheid en de Duitsers gaan in beraad hoe ze hun schepen kunnen onttrekken aan inbeslagname. Door het moedige optreden van Henny Monné wordt dit verijdeld.
Twee verhaallijnen mobilisatie en Nederlands Indië die in het museum van Pim Monné tot één geheel zijn samengebracht en een overzichtelijke dynamiek hebben gekregen. Van neutraliteit tot schending daarvan, de inval door de nazi’s; het verweer en tot hoever de arm van Hitler reikt.
De overmeestering leidt tot grote tevredenheid bij de Vlootvoogd. Hij machtigt op 5 juni 1940 de commandant van de troep om de 3e werktuigkundige H.W.F. Monné, zijn extra waardering over te brengen voor diens kordaat en efficiënt optreden bij de inbeslagneming van de ex-“Lindenfels”.

Demobilisatie-insigne Henny Monné. FOTO RINIE MAAS


internetbode.nl - editie breda
25-03-2015