Onverwerkte oorlog in Indonesië
Tijdens de dekolonisatieoorlog met Indonesië werd er wel over gepubliceerd: wreedheden begaan door Nederlandse militairen. Daarna was het een tijd lang stil. Tot begin 1969, toen de VARA een gesprek uitzond met een veteraan die onomwonden sprak over oorlogsmisdaden van 20 jaar geleden. De emoties liepen hoog op en dat bleef daarna bij iedere nieuwe openbaring het geval, tot op de dag van vandaag. Nog steeds komen er onbekende wandaden aan het licht en de discussie of er wel of niet structureel misdaden zijn begaan, is nog altijd actueel. In deze uitzending het rumoer van de afgelopen decennia op een rij en de worsteling van historici met de gevoeligheden in het onderzoek naar geweld in Indonesië.
Petra Groen van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie schetst het mijnenveld waarin je terecht komt bij het onderzoek naar de oorlog in Indonesië: “Je kan het nooit goed doen. De ene groep, ik zal maar zeggen de groep op rechts, de veteranen, kun je niet tevreden stellen. En op links zit de groep die eigenlijk al weet ‘het zijn allemaal oorlogsmisdadigers’. Daar moet je tussendoor laveren. En dat is een positie die voor menig historicus, mezelf incluis, niet ideaal is.” Ook Loe de Jong kwam bijna dertig jaar geleden in de problemen toen uitlekte dat hij in het deel van het Koninkrijk der Nederlanden over Indonesië het woord ‘oorlogsmisdrijf’ zou laten vallen. Na heftige reacties paste hij de definitieve versie aan.
De laatste jaren komen er steeds meer dagboeken, mémoires en persoonlijke verhalen van veteranen boven water. Die geven vaak een ander beeld dan de officiële militaire rapporten. Langzamerhand begint bij steeds meer historici de overtuiging te groeien dat er toch op grotere schaal geweld is gebruikt dan aanvankelijk werd erkend. Cees Fasseur (Universiteit Leiden), Petra Groen (NIMH), Peter Romijn (NIOD) en Stef Scagliola (Erasmus Universiteit) vertellen over de verschillende onderzoeken, de emoties en de valkuilen.
Regie: Gerda Jansen Hendriks
Research: Carolien Brugsma
]Foto's en meer zien?Op de site van NPO Geschiedenis
ma 26 okt 2015 - 18:48