Groet uit Nederlands-Indië na 67 jaar hoorbaar

Groet uit Nederlands-Indië na 67 jaar hoorbaar

02 augustus 2016



Onder het deskundig oog van Peter van ’t Riet werd het ‘plaatje’ op een speciale platenspeler geplaatst. Rechtsboven: portret van Sergeant Simon Goudswaard.


Oud-Beijerland - “Beste familie, hier heb je Simon. We maken het hier best, maak je voor mij geen zorgen, we fixen het wel”, klinkt uit de platenspeler die het geelkleurig ‘grammofoonplaatje’ afspeelt. Het plaatje is een laatste groet van de Oud-Beijerlandse Sergeant Simon Goudswaard vanuit Nederlands-Indië dat 67 jaar na dato eindelijk kan worden beluisterd door familie.

Jaap den Boer en Simon Goudswaard jr. besloten onlangs opnieuw de persoonlijke bezittingen van hun (oud)oom Simon Goudswaard te bekijken en vonden opnieuw het ingesproken celluloid plaatje. “Voorheen was het niemand gelukt dit te beluisteren. Na veel speurwerk is dit ons na 67 jaar wel gelukt.”

Op 15 januari 1949, Pelemsewu in Zuid Java zijn tijdens een patrouille van zes man, vier man gesneuveld na in een nederlaag te zijn gelopen. Eén daarvan is Sergeant Simon Goudswaard (geboren 10-12-1919) uit Oud-Beijerland, het was inmiddels in zijn vierde jaar in de Oost.
Simon vertrok als oorlogsvrijwilliger, na een onderofficiersopleiding in Engeland, medio 1946 naar Nederlands-Indië. Hij diende bij de ‘Tijgerbrigade’ die de stad Semarang op Java beschermde tegen aanvallen. “In mijn zoektocht naar het verleden van Simon Goudswaard is mij door nabestaanden een kistje ter beschikking gesteld dat vanuit Java in 1949 naar Simon’s moeder werd gezonden.”

“In dit kistje met onder andere een fotoalbum, een boek en meer, bevond zich het ‘grammofoonplaatje’ wat na onderzoek een ‘gesproken bericht’ bleek te zijn. In het midden van dit ‘plaatje’ staat met vulpen geschreven: ‘van binnen naar buiten afspelen’ en ‘ingesproken 14 januari 1949’, één dag voor hij in de hinderlaag sneuvelde. Bij navraag bij de nabestaanden bleek dat allen van het ‘plaatje’ afwisten, maar dat niemand ooit de boodschap had kunnen beluisteren!”

“Na speurwerk op internet zijn we via het Meertens Instituut uit Amsterdam doorverwezen naar de ‘Fine-Tune’ studio in Soest”, vertelt Jaap den Boer verder. “Deze studio was bekend met ‘gesproken berichten’ uit de jaren ’40 en ’50 en had reeds diverse hiervan met succes uitgelezen. We ontvingen direct een uitnodiging om het ‘plaatje’ op te sturen, of zelf te komen brengen en beluisteren. Zo zijn we op 1 juni 2016 met het ‘gesproken bericht’ naar Soest gegaan.

Onder het deskundig oog van Peter van ’t Riet werd het ‘plaatje’ op een speciale speler geplaatst. Na het instellen van zowel de naalddruk en het toerental hoorden we enige tijd later voor het eerst de stem van Simon Goudswaard. De gesproken tekst werd hierna op de computer overgezet en verder bewerkt. Met diverse programma’s zijn ruis en kraakgeluiden verwijderd, waarna een laatste groet van zo’n 18 seconden duidelijk verstaanbaar was: ‘(Kuch) Beste familie, hier heb je Simon. We maken het hier best, maak je voor mij geen zorgen, we fixen het wel. Het zal nog even duren maar ik denk toch wel dat we te niet al te lange tijd weer in Holland terug zullen zijn. Leen, Sjaan en Dirk, jullie allemaal hartelijk gefeliciteerd met je verjaardag. Tot spoedig kijk, So long.’
“Dezelfde avond hebben we de familie ingelicht over onze resultaten en ze via de telefoon de laatste groet van Simon laten horen. Voor diegene waar het bericht voor bestemd was, is het helaas, al geruime tijd, te laat.”

De Kompas