In de rij voor de kleine genezer

maandag 10 augustus 2009 door Elske Schouten

In de rij voor de kleine genezer


Ponari met zijn steen

Na al het geweld rond Noordin M. Top (van wie nog steeds onzeker is of-ie nou dood is of niet), even iets luchtigers. Want deze week ontmoette ik toevallig een vrouw die zich heeft laten ‘behandelen’ door Ponari.

Ponari was een kleine hype, ongeveer een half jaar geleden. Het jongetje van een jaar of 9 had tijdens een onweersbui een steen gevonden in de vorm van een hoofd, en bleek toen mensen te kunnen genezen. Binnen de kortste keren werd het dorp van Ponari overspoeld door zieken op zoek naar verlichting voor hun kwalen. Het liep volledig uit de hand: in totaal zijn er een man of vijf gestorven terwijl ze in een veel te drukke rij in afwachting waren van hun genezing.

Voor wie zich afvraagt wie er daar nou in de rij gaan staan: deze week belandde ik dus op de bank bij Ibu Haji Nurhayati, in een kampong hier in Surabaya. Een bijzonder gastvrije, grappige en weldenkende vrouw. Ik sprak haar omdat ze deel uitmaakte van een buurtprotest tegen een ‘te radicale’ moskee (waarover een andere keer meer). En zij vertelde dus dat ze als een van de eersten bij Ponari aanklopte.

Ze hoorde van Ponari op de markt, want de oom van de visverkoper had een lam been. Ponari had zijn steen nog maar net gevonden: de oom bezocht hem drie keer en was genezen. Vandaar dat mevrouw Nurhayati ook de tocht van een paar uur ondernam, omdat ze last heeft van haar ogen. Haar man, een zakenman die handelt in Papoea, wilde niet mee. ,,Want die gelooft er niet in.”

Toen zij er kwam, was de rij nog niet zo lang. Wel moest ze al betalen voor Ponari’s diensten, al mocht ze zelf weten hoeveel. (De oom hoefde nog niet te betalen.) Maar Nurhayati raakte een beetje gedesillusioneerd toen ze zag hoe Ponari te werk ging. Zonder dat hij keek, doopte zijn vader zijn hand in een hele rij bekertjes water. ,,Hij speelde zelfs met zijn mobieltje.” In de tweede helft van dit filmpje is te zien hoe dat ging.

Het heilige water van Ponari heeft Ibu Nurhayati niet geholpen. Al denkt ze dat dat misschien aan haar ligt. Misschien geloofde ze er niet genoeg in? Bovendien is ze maar een keer geweest. ,,Toen ik zoveel mensen op televisie zag, durfde ik niet meer. Er waren zelfs al mensen dood gegaan.”

Ibu Nurhayati had wel goed nieuws over Ponari zelf: hij schijnt weer naar school te gaan. Want dat was nog een probleem van de hype rond het jongetje: door de enorme hoeveelheid ‘klanten’ kon het dorp niet meer zonder hem. Zoals dat hier gaat: zodra er iets gebeurt, ontstaat er een complete economie omheen. Etensverkopers, tukan parkir die de auto’s helpen inparkeren: het hele dorp verdiende aan Ponari, en ze lieten hem niet meer gaan.

Maar zoals met alle hypes verdween ook Ponari langzaam uit zicht. Ibu Nurhayati had niet veel meer gehoord over Ponari. Ze dácht dat hij af en toe nog wel iemand genas. Maar niet meer zo vaak.

NRC