Adriaan van Dis met Jaap Robbe gesprek over boek Alfred Birney © Jan van DammeHier is Adriaan van Dis!Zaterdag eind van de middag in CineCity Vlissingen.
Jan van Damme 09-09-17, 19:14
Schtijver Adriaan van Dis zit op zijn praatstoel. Het idee was dat hij Alfred Birney zou interviewen over diens gelauwerde en geruchtmakende roman 'De tolk van Java'. Birney kon niet komen vanwege een ernstige hernia. Zo werd Van Dis in plaats van interviewer de geïnterviewde, collega-auteur Jaap Robben stelde hem enkele vragen over zijn Indische achtergrond en hoe we met ons koloniale verleden worstelen. Veel vragen kon Robben niet stellen, als Van Dis over Indië te praten komt laat hij zich niet zomaar stoppen.
Adriaan van Dis is deze week de juryvoorzitter van het festival Film by the Sea. Hij is ook de man die dit jaar zijn roman 'In het buitengebied' uitbracht.
Het boek van Birney noemde hij 'bloody goed geschreven'. En hij las - wat hij noemde - daaruit de allermooiste openingszin uit de Nederlandse literatuur voor. Een zin die anderhalve pagina beslaat en meteen een samenvatting biedt van het boek. ,,Altijd handig'', aldus Van Dis.
Met name in de vaders vond Van Dis overeenkomsten met Birney. Zowel zijn eigen vader als die van Birney was gewelddadig tegen zijn kinderen. Van Dis: ,,Toen ik las hoe 'de lel' werd beschreven, recht in je gezicht, moest ik het boek even wegleggen.''
Birneys vader was een Indo die in Indonesië in het Nederlandse leger meevocht tegen de onafhankelijkheidsstrijders. Hij nam die oorlog mee naar Nederland, sliep altijd met een mes onder zijn bed. ,,De kampmanieren werden overgegeven aan de kinderen. Zo werd de tafel gedekt met het liniaal ernaast. En we leefden met de klok. Kwam je een minuut te laat thuis uit school, dan zwaaide er wat.''
Volgens Van Dis leven we in een overgangstijd: ,,Er is een grote boosheid van mensen die zeggen: wij zijn er ook nog. Bevoogding wordt niet langer geaccepteerd. Dat is ook goed. Als ik gevraagd word om mee te werken aan een film over slavernij, dan doe ik dat niet meer. Laat de mensen die daaruit zijn voortgekomen dat zelf maar doen. Je ziet door de sociale media van nu veel hoekigheid in de omgang. De tijd van de couranten met de G.B.J. Hiltermannen die je ziek maakten van de redelijkheid zijn voorbij. Ik geloof in de sukkelende mens. Mijn volgende boek zal over sukkels gaan.''
PZC