Edwin Hunter (52) toont portretten broze Bronbeek-veteranen in EnschedeENSCHEDE - Voor zijn afstuderen aan de fotovakschool dwaalde de Achterhoekse fotograaf Edwin Hunter (52) met zijn camera rond tussen de veteranen van Bronbeek. Zijn portretten zijn vanaf zondag te zien in Enschede.
Herman Haverkate 13 april 2018, 08:09
Zijn pet is hoog, het aantal medailles groot. „Als ze al op de foto willen, dan het liefst in vol ornaat”, zegt Edwin Hunter. Een portret van een oud-stoottroeper en KNIL-soldaat ligt voor hem op tafel. „Hoe oud en breekbaar ze ook zijn, op het moment dat ze hun uniform weer aan hebben, zijn ze weer de soldaten van toen.”
‘Meneer Aarts’De foto van ‘meneer Aarts’, zoals hij zijn model noemt, is een van de twintig veteranenportretten die Hunter maakte. In een geïmproviseerde studio in het museum van Bronbeek , op een oude koloniale stoel, legde hij hem vast. Z’n oude KNIL-uniform met de hoge pet en de witte handschoenen werd er speciaal voor uit de kast gehaald.
„Eén handschoen uit, de andere aan: zo was het toen, zo moest het ook nu. Achteraf ben ik hem daar nog dankbaar voor. Dit is een man die in het verzet heeft gezeten en in de voorste linies gevochten heeft in Indië en Nieuw-Guinea. Hoezeer ook op hem de tijd vat heeft gekregen, zie je terug in dat ene beeld: een verweerde, rimpelige hand op een foto.”
Politionele actiesHunter groeide op in een gezin waar over de oorlog in Indië weinig werd gepraat. Zijn vader, zelf soldaat in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL), vocht mee in de politionele acties en kwam begin jaren 50 naar Nederland. Hij is inmiddels overleden, maar nooit verdwenen. Deze serie is in feite ook een zoektocht naar hem. Wat er over is van zijn generatie, vind je terug op plekken als Bronbeek.”
Als fotograaf is hij een late roeping. Pas drie jaren geleden begon hij aan een opleiding. Uit de tientallen afgestudeerden van de fotovakschool werd zijn veteranenproject uitgekozen voor een graduation-expositie. De reizende tentoonstelling is vanaf zondag te zien bij fotogalerie Objektief in Enschede.
„Op zoek naar onderwerpen begin je toch dicht bij jezelf. Mijn vader was een veteraan en hoorde bij die wereld. Een wereld van oude, zwijgende mannen, levend in een nooit helemaal verwerkt verleden. Als tiener begreep ik weinig van hem. Waarom hij opeens tegen je kon zeggen: ‘Leg dat pistool weg’ of totaal in paniek op kon schrikken als hij lag te slapen in zijn stoel: ik begrijp nu pas hoezeer hij altijd in de ban is gebleven van die verschrikkelijke tijd.”
Militaire codesHet was niet makkelijk om door te dringen in het tehuis in Arnhem, traditioneel de plek waar veel Nederlandse veteranen wonen. „Mijn docenten hadden we daar ook voor gewaarschuwd. Het is een gesloten wereld. Heel hiërarchisch ook. Ten opzichte van elkaar hanteren ze nog vaak de oude militaire codes. Je moet het daar bijvoorbeeld niet wagen om te laat komen voor een afspraak. Alles verloopt stipt, volgens vaste regels. De meesten willen helemaal niet praten. Laat staan dat ze op de foto willen.”
ContactenVia een bevriende verpleger kreeg hij uiteindelijk toch toegang tot het tehuis. Hij dwaalde er door de gangen, zat tussen de oude mannen in de gemeenschapsruimte en slaagde erin contacten te leggen. „Dat was heel ontroerend soms. De voorlopig laatste die ik heb gefotografeerd, trof ik op de gang. Eerst wilde hij niets, toen bijna alles. Ik heb hem nog geholpen om zijn uniform aan te trekken en zijn onderscheidingen te zoeken. Ook bij hem zie je dan die verandering: in zijn dagelijkse kloffie een gewone oude man, in zijn uniform weer de militair die hij ooit is geweest.”
101 jaarDe oudste veteraan die hij portretteerde, was 101, de jongste 75. De echte KNIL-militairen zoals zijn vader worden zeldzaam. Voor zijn project fotografeerde hij ook anderen dan Indië-veteranen. „Als je goed kijkt in Bronbeek, zie je een wisseling van de wacht. Er zitten nu ook mensen die in bijvoorbeeld Libanon hebben gevochten.”
TijdBij het maken van de portretten zat de tijd hem letterlijk op de hielen. Veel van de geportretteerden zijn nu dood. „In het geval van het laatste portret gebeurde dat zelfs op de dag zelf. De familie belde de dag erna. Mijn foto is het laatste levensteken dat ze van hun overleden vader kregen.”
Fotograaf Edwin Hunter fotografeerde de veteranen in Bronbeek. (Portretrecht Edwin Hunter). 
for use mail ehunter82@hotmail.com Deze Foto's mogen NIET worden verveelvoudigd, gekopieerd, gepubliceerd, opgeslagen, aangepast. Foto's staan bij het AD en via
Topics.nl 
vr 13 apr 2018 - 13:06
