Mogelijk nieuwe belastende verklaringen in zaak De Punt

Mogelijk nieuwe belastende verklaringen in zaak De Punt

Door OLOF VAN JOOLEN EN SILVAN SCHOONHOVEN

08-05-2018


DEN HAAG - Vlak voor de schadevergoedingszaak rond De Punt weer op zitting komt, duiken nieuwe getuigenverklaringen op die negatief zijn voor de mariniers die de treinkaping beëindigden. De rechter moet de betrouwbaarheid van deze getuigen echter nog vaststellen. Van eerdere ‘getuigenissen’ bleef weinig tot niks over.

Advocaat Liesbeth Zegveld die optreedt namens de nabestaanden van twee gedode kapers stelt de verklaringen van drie officieren te hebben. Het is niet duidelijk wat hun exacte rol was en of ze daadwerkelijk aanwezig zijn geweest bij de operaties.

Kern van hun verhaal is dat er een opdracht zou zijn gegeven om kapers niet aan te houden, maar dood te schieten. Ze zouden dit meerdere keren hebben gehoord van de commandant die verantwoordelijk was voor de beëindiging van de gijzeling van de basisschool in Bovensmilde die tegelijk met de treinkaping plaats had. De order zou uit de politiek afkomstig zijn geweest. De kapitein zou hem niet hebben opgevolgd omdat hij dat ‘moreel verwerpelijk’ vond.

Zegveld probeert sinds het begin van de civiele procedure aan te tonen dat er sprake is geweest van een shoot to kill-bevel. Ze voerde daarbij getuigenissen van twee ‘oud-mariniers’ aan. Ze werden bekend onder de pseudoniemen X en Y. Van marinier X werd al snel duidelijk dat hij nooit marinier is geweest. De man bleek een fantast. De Telegraaf ontdekte dat hij in Friesland in een nagemaakt motoragentenpak verkeersovertreders langs de weg zette.

Van Y ontbreken achtergronden. Onderzoeker Jan Beckers, die lang met Zegveld optrok en het leeuwendeel van het dossier aanleverde, maar uiteindelijk ruzie met de advocaat kreeg, trok zijn handen van de man af. Voor Beckers staat vast dat zijn getuigenis niet betrouwbaar is. Het verhaal kwam in de wereld via een andere raadsman die weigert vragen over de verklaring te beantwoorden.

In tussenvonnis concludeerde de Haagse rechtbank dat geen van de ingebrachte verklaringen of bewijsstukken voldoende betrouwbaar of geloofwaardig zijn om de stelling van Zegveld over te ondersteunen. De drie nieuwe verklaringen zijn bedoeld voor de zitting van 29 mei. Dan wil de advocaat ook de vier commandanten van de operaties bij De Punt en Bovensmilde, voormalig minister Van Agt (Justitie) en de generaal b.d. Henk van der Breemen die stafofficier van de mariniers in Den Haag was horen.

De commandanten spraken tot nu toe alleen met De Telegraaf. In dit interview wat in januari vorig jaar werd gepubliceerd spraken ze categorisch tegen dat ze een order hebben gekregen om gijzelnemers te doden. De voormalige officieren duiden dit verhaal aan als: ‘Lulkoek.’ De commandanten willen in afwachting van een mogelijk verhoor nu niet reageren.

Elf mariniers die vorig jaar in het kader van de rechtszaak werden gehoord, spraken het shoot to kill-verhaal allen tegen. Volgens Zegveld zijn deze getuigen beïnvloed. Ze heeft hiervan aangifte gedaan. Het Openbaar Ministerie buigt zich over deze zaak.

Telegraaf

Nieuwe getuigen: Molukse kapers De Punt mochten het niet overleven

VANDAAG, 04:38 AANGEPAST OM 08:42BINNENLAND

ANP

In het proces over de treinkaping bij De Punt in 1977 hebben zich drie nieuwe getuigen gemeld. Het gaat om voormalige officieren, schrijft de Volkskrant. Volgens de officieren kregen militairen die de gekaapte trein moesten bestormen de opdracht om de Molukse kapers niet gevangen te nemen, maar dood te schieten. Een anonieme oud-marinier verklaarde dit vorig jaar ook al.

Deze oud-marinier was betrokken bij de bestorming van de school in Bovensmilde, die werd bezet tegelijk met de treinkaping. Wat de rol van de drie nieuwe getuigen is geweest is niet duidelijk.

Naar aanleiding van hun verklaringen wil advocaat Liesbeth Zegveld, die nabestaanden van twee doodgeschoten kapers bijstaat, vier commandanten van de bevrijdingsactie onder ede verhoren. Ook wil ze oud-generaal Henk van den Breemen en oud-minister van Justitie Dries van Agt als getuigen oproepen. Van Agt was destijds als minister van Justitie politiek verantwoordelijk voor de bevrijdingsactie.

Volgens de drie nieuwe getuigen zei een commandant meerdere malen dat hij van hogerhand de opdracht had gekregen om ervoor te zorgen dat de kapers geen krijgsgevangenen zouden worden, omdat het "niet de bedoeling was dat de kapers voor de rechtbank zouden verschijnen".

Moreel verwerpelijk
Deze commandant, die toen kapitein der mariniers was, gaf leiding aan de militairen die de bezette basisschool in Bovensmilde moesten bevrijden. De bestorming van de gekaapte trein bij De Punt en de school werd beschouwd als één militaire operatie.

Een van de nieuwe getuigen zegt dat de kapitein het "moreel verwerpelijk" vond om gevangengenomen kapers in de basisschool te executeren en daarom overhandigde hij hen aan justitie. Hij zou daarmee de opdracht hebben genegeerd. Mede hierdoor zou het mogelijk zijn dat er daarom in de trein wel kapers zijn gedood en in de school niet.

"Het waren twee missies met dezelfde opdracht. Als de rechtbank wil ophelderen wat er is gebeurd, dan moet je de commandanten aan de tand voelen", zegt Zegveld in het NOS Radio 1 Journaal. Volgens de advocate van de nabestaanden van de kapers is tijdens het proces te veel de nadruk gelegd op getuigenverklaringen van de militairen die in de trein waren. "Die paar seconden in de trein gaan deze zaak niet ophelderen. De waarheid zit op een hoger niveau."

Dries van Agt
De opdracht dat de kapers het niet mochten overleven, zou van toenmalig minister van Justitie Van Agt zijn gekomen. Eerder zei Van Agt dat hij er geen herinneringen aan heeft. Aan de Volkskrant laat hij nu desgevraagd weten dat dit "onmogelijk", "ondenkbaar" en "uitgesloten" is.

Het ministerie van Defensie heeft nog niet gereageerd op het bericht van de drie nieuwe getuigen. De zaak gaat op 29 mei verder in de rechtbank.

NOS

Advocaat wil oud-premier Van Agt horen over treinkaping De Punt

Gepubliceerd: 08 mei 2018 01:08
Laatste update: 08 mei 2018 15:26

Oud-premier Dries van Agt moet mogelijk getuigen in een proces over de treinkaping bij De Punt in 1977. Dat gaat advocaat Liesbeth Zegveld, die nabestaanden van twee doodgeschoten Molukse treinkapers bijstaat, de rechtbank in Den Haag verzoeken. Ook wil ze vier hoge militairen onder ede laten getuigen.
Zegveld probeert erachter te komen met welke geweldsinstructie de mariniers de kaping bij De Punt beëindigden. De trein werd op 11 juni 1977 na drie weken ontzet tijdens een verrassingsactie, waarbij zes van de negen kapers werden doodgeschoten.

De advocaat heeft nieuwe verklaringen van voormalige officieren die zeggen dat de mariniers achter de schermen van hogerhand de opdracht hadden gekregen om de kapers niet gevangen te nemen, maar dood te schieten. Dat is in strijd met internationale regels.

Zegveld mocht vorig najaar elf oud-mariniers horen over hun handelen bij De Punt. Net als de Staat ontkenden zij dat er zo'n geheime geweldsinstructie was. Maar uit hun verklaringen bleek dat ze direct op de treinkapers schoten, zonder te kijken of die zich overgaven of geen gevaar meer vormden.

De twee kapers om wie het proces draait, zijn doodgeschoten toen zij al zwaargewond en weerloos op de grond lagen. Dat maken de nabestaanden op uit autopsierapporten die pas recent door de Staat werden vrijgegeven.

Commandant
De bewering dat de leiding een dodelijke geweldsinstructie meegaf, komt van een hoge commandant die destijds bij de briefing betrokken was. Hier werden de mariniers geïnstrueerd die bij De Punt en bij de gelijktijdige gijzeling van een basisschool in Bovensmilde werden ingezet.

Deze commandant van de school heeft naderhand over de inhoud van de instructie gesproken met collega's. Drie van hen, oud-officieren, hebben dit op hun beurt tegen Zegveld gezegd. Met deze verklaringen wil Zegveld de rechtbank overhalen de hoogste militaire en politieke leiding van destijds te horen.

Ook wil ze oud-generaal Henk van den Breemen laten getuigen, evenals de voormalige CDA-politicus en oud-premier Van Agt, die destijds als minister van Justitie politiek verantwoordelijk was voor de acties.

De zaak gaat op 29 mei verder in de rechtbank.

Nu.nl

Lees ook artikel in Historiek.net