De moeder van Satan. En haar gezin

Macabere primeur voor Indonesië

De moeder van Satan. En haar gezin

Indonesië was in mei het slagveld van een nieuwe vorm van terreur: vrouwen bliezen niet alleen zichzelf op maar ook hun kinderen. De angst voor navolging is groot. En het vorige trauma rond vrouwelijk daderschap is nog niet eens verwerkt.

door Lizzy van Leeuwen

11 juli 2018 – verschenen in nr. 28

‘Mag ik zijn naam noemen?’ Tot twee keer toe vroeg de Indonesische Kingkin Rahaju aan de openbaar aanklager toestemming om de naam te noemen van de medestudent, die – zoals ze net had verklaard – vijftig jaar geleden haar haren had afgeknipt, haar had uitgekleed, betast en geslagen en gedwongen hem te pijpen. Nadat ze zijn naam genoemd had barstte ze in huilen uit. Toehoorders reageerden in verwarring: Lukman Sutrisno was bij leven een gewaardeerde en progressieve professor in de sociologie aan de Universiteit van Yogya, bevriend met mensenrechtenactivisten uit de hele wereld.

Kingkin voelde zich na al die jaren nog steeds niet veilig. Ze maakte gebruik van een schuilnaam en haar getuigenverklaring legde ze af vanachter een scherm. Maar het was vooral haar grote schaamte over wat er met haar gebeurd was, vijftig jaar geleden, die maakte dat ze ongezien wilde blijven. Aan haar verklaring voegde ze toe dat haar menstruatie na het gebeurde acht maanden was uitgebleven van de schok.

Het tafereel speelde zich af tijdens het vier dagen durende International People’s Tribunal (IPT), in november 2015 in de Nieuwe Kerk in Den Haag. Het IPT was het eerste grootschalige en openbare onderzoek, inclusief getuigenverhoren, naar de bloedige wandaden waarmee de militaire machtsgreep van president Soeharto (1966-1998) gepaard ging. De anticommunistische massamoorden en vervolgingen in en na 1965 in Indonesië hebben naar schatting tegen de één miljoen slachtoffers gemaakt. Een halve eeuw later bood dit tribunaal, na jaren van intensieve voorbereiding, een informele rechtsgang – bij gebrek aan een formele rechtspleging of internationale veroordeling.

Lees verder bij de Groene.nl