Oorlog is een opvoeding tot gestoordheid

Oorlog is een opvoeding tot gestoordheid

DOOR: THEODOR HOLMAN 17 AUGUSTUS 2018, 14:00

Mijn zuster en ik liepen na de Indië-herdenking naar de auto. We spraken over onze ouders.

Mijn zuster heeft met mijn moeder in het kamp gezeten; ze heeft daar ondraaglijke herinneringen aan overge­houden die op ongewenste momenten haar leven komen verzieken. Vandaar dat we eigenlijk nooit over onze ouders in combinatie met de oorlog spraken. Nu deden we dat wel.

Ze vertelde dat ze - zeven jaar oud - met het vliegtuig aankwam in Singapore, uit het vliegtuigraampje keek en allemaal Nederlandse mannen zag, en één Japanner, althans, iemand die er zo uitzag.

Dat was onze vader.

Ze schrok van hem, en wilde niets met hem te maken hebben. Tot overmaat van ramp wilde die Jap 's avonds naast onze moeder slapen. Voor het eerst in vier jaar zou ze de armen van mijn moeder niet voelen.

We lachten, bespiegelden hoe mijn vader die mijn moeder ook jaren had gemist, zich moest hebben gevoeld.

Na nog meer verhalen die eigenlijk ook niet om te lachen waren, kwamen we te spreken over het bijna zenuwachtig makende feit dat alles verandert en je het nauwelijks meer kan bijhouden als je ouder wordt. Je wilt op een rem staan, maar er is geen rem, je wilt sturen, maar er is geen stuur. "Het is of je een kamer binnenloopt met allemaal nieuwe apparaten en je weet niet hoe je ze moet bedienen en je wilt ze ook niet bedienen."

Mijn zuster is achter in de zeventig. Ze doet nog van alles en lijkt niet op achter in de zeventig.

"Onze ouders waren toch behoorlijk gek," concludeerden we weer lachend, "en daar zijn wij de kinderen van."

Oorlog is een opvoeding tot gestoordheid, of je die oorlog nu hebt gewonnen of verloren.

Onze ouders waren in alles 'te'. Te streng, te angstig, te behoudend. Mijn vader hield een te zware moraal hoog, mijn moeder stak een te lange middelvinger op naar alles en iedereen. Zij moesten ons opvoeden, maar vaak voedden wij hen op.

"Waar lachen wij eigenlijk om?" vroeg ik mijn zuster, nadat we weer een anekdote hadden uitgewisseld over mijn bange vader en mijn te brutale moeder.

"Omdat we met onze ouders altijd in een drama zitten. Een tragisch toneelstuk. Zelfs al zijn ze dood. Dat toneelstuk zal nooit ophouden."

"Waarom is het een toneelstuk?"

"Omdat je wilt dat het een toneelstuk is.''

Parool