'Heren van de thee' in het theater

'

Heren van de thee



Het sluitstuk van het koloniale vijfluik, naar de bestseller van Hella S. Haasse.
Met: Cees Geel, Nienke Römer, Hajo Bruins, Oda Spelbos, Hein van der Heijden, Sandra Mattie, Dic van Duin, Dewi Reijs, Martin Willem van Duijn, Linde van den Heuvel en Yannick Noomen

Rudolf Kerkhoven voert strijd om in het woeste gebergte van de Preanger in Midden-Java een theeplantage te vestigen en tot bloei te brengen. Hij wordt daarbij niet alleen tegengewerkt door de natuur maar ook door zijn familie, vader, broer en zwager. Hij is zo verblind door zijn ambities dat hij niet ziet dat zijn vrouw Jennie naast hem verkommert. Pas als ze ten onder is gegaan, komt hij tot inkeer. Succes in de onderneming wordt betaald met ongeluk in het persoonlijk leven.

Het stuk is een bewerking van de gelijknamige roman van Hella S. Haasse. Dit boek verscheen in 1992 en is sindsdien een bestseller. Zij baseerde Heren van de thee op de briefwisselingen van de familie Kerkhoven uit het begin van de 20ste eeuw. De toneelbewerking van Ger Thijs is trouw aan haar prachtige boek. Het verhaal is oerhollands, voor iedereen herkenbaar maar heeft ook de trekken van een grote tragedie.



Het boek gelezen?
In de Preanger geweest?
Zin in een avondje uit?
Kijk op de speellijst seizoen 2009-2010

Citaat :

Het boek gelezen?
In de Preanger geweest?
Zin in een avondje uit?

Wees er dan wel snel bij. Ik wilde verleden maand al 3 kaarten reserveren voor de voorstelling in december in Den Haag. Op een paar losse stoelen na en een aantal slechtere plaatsen op 3-hoog achter was het al helemaal uitverkocht!

... en dus ga jij.... *niet? *toch op die stoelen 3-hoog achter? *naar een ander theater (in de buurt)?

Wij hebben ook al gereserveerd - in de buurt.

Lijkt me heel leuk!
ik had het boek in één ruk uitgelezen en heb gevraagd of manlief ook wilde lezen
wij zijn in de Preanger geweest, en hebben op de theeplantage Malabar gelogeerd...
én we hebben zin in een avondje-uit

Ik ga nu alleen........rij 3, links vooraan.....

Wanneer gaan jullie?

oeps....
ik dacht ik het had opgeschreven.. ergens.. maar ik kan het nergens vinden....
Oktober dacht ik, hahaha.. ik wilde in november, maar mijn flip is eigenwijs, dus wordt het alsnog een verrassing...?

Heren van de Thee
Hummelinck Stuurman Theaterbureau
De valkuilen van een goede eigenschap




Recensie door Celia Noordegraaf

‘Heren van de Thee’ is het laatste deel van een vijfdelige toneelreeks over het Indische verleden van Nederland. Ger Thijs bewerkte de succesvolle roman van Hella Haasse uit 1992 tot een krachtig stuk met als centrale figuur de door zijn ambitie verblinde planter Rudolf Kerkhoven, een overtuigende rol van Cees Geel. In levensechte dialogen ontrolt zich het familiedrama, waarbij de personen elkaar ondanks alle goede bedoelingen geleidelijk verstikken.

Aan het eind van zijn leven keert de succesvolle planter Rudolf Kerkhoven nog eenmaal terug naar de theeplantage in Gamboeng, waar hij is begonnen. Hij hurkt neer bij het graf van zijn vrouw Jenny en blikt terug op zijn leven. Met deze scène begint en eindigt ‘De Heren van de Thee’, een mooie vondst die de cirkel van het verhaal goed duidelijk maakt. Alles heeft hij opgeofferd om rijk te worden en erkenning te krijgen; nu dat is gelukt moet hij erkennen dat hij onderweg behoorlijk wat is kwijtgeraakt. Zijn vrouw, zijn familie, een zoon ….
Het centrale thema in ‘De Heren van de Thee’ is de tegenstelling tussen het willen bevredigen van je behoeftes op de korte termijn of op de lange termijn. Rudolf is het prototype van de pionier, die zich gedurende lange tijd van alles ontzegt, om later te kunnen oogsten. Cees Geel is beslist sympathiek als de man die alles over heeft voor zijn droom. Broer August gaat meer voor het geluk op de korte termijn, een schitterende rol van Hein van der Heijden als luchtige levensgenieter. Met zijn luchtigheid weet August wel degelijk dingen voor elkaar te krijgen, bijvoorbeeld dat de kinderen van zijn overleden zus Bertha bij Cateau mogen blijven, die zelf geen kinderen kan krijgen. Ook August is op zijn manier slachtoffer van de omstandigheden. Rudolf kan echter weinig begrip voor zijn broer opbrengen en gaat steeds meer zijn eigen weg.
Hella Haasse baseerde haar succesvolle roman op authentieke brieven van de plantersfamilie Kerkhoven in Nederlands-Indië. Ook in Thijs’ toneelbewerking neemt de brief een belangrijke plaats in. Wanneer Rudolf Kerkhoven verliefd wordt op Jenny Roosegaarde Bisschop en haar vader haar nog te jong vindt om te trouwen, schrijven zij elkaar brieven via Rudolf’s zus Cateau. Ook tussen Nederland en Indië worden regelmatig brieven uitgewisseld. Om de personages tot leven te wekken, maakt Ger Thijs echter vooral gebruik van de dialoog. In scherpe dialogen tussen de verschillende dramatis personae worden de onderlinge tegenstellingen en daarmee de tragiek van het verhaal duidelijk. Het harde plantersleven valt Jenny, gespeeld door Nienke Römer, zwaar. Rudolf heeft echter weinig oog voor haar behoefte wat meer van het leven te genieten. Een treffende scène is die waarin Jenny laat weten dolgraag naar de paardenrennen in de Preanger te willen gaan. Rudolf rekent haar voor, dat ze daar geen geld voor hebben, en bovendien …. “daar hebben wij toch helemaal geen behoefte aan? Zulke dingen komen later wel”. Waarop zij antwoordt: “Als het dan maar niet te laat is..’.
In anderhalf uur toneel is minder ruimte voor diepgang dan in een roman van 300 bladzijden. Toch weet Thijs de tegenstellingen in de karakters en de conflicten die deze oproepen, goed neer te zetten. Sandra Mattie is een mooie, felle Marie, zus van Jenny, die fulmineert tegen het lot van de vrouw steeds maar kinderen te moeten baren. Daartegenover Oda Spelbos, als de dappere Cateau, die dolgraag kinderen zou willen hebben en daarom die van anderen liefdevol opneemt. Nienke Römer als Jenny blijft een beetje aan de oppervlakte. Als jong, onschuldig meisje is ze overtuigend, als oudere vrouw die aan de rand van de afgrond staat, wat minder.
Het toneelbeeld is sober. Een halfronde cirkel die verschillende kleuren kan aannemen en nu eens een sterrenhemel en dan weer een kamer voorstelt. Nederlands-Indië wordt subtiel opgeroepen door de witte tropenkostuums, de aanwezigheid van Engko, de baboe, gespeeld door Dewi Reijs en achtergrondmuziek van Harry de Wit. Alle accent valt op de dialoog, waarin zich geleidelijk een universeel drama ontrolt, dat eigenlijk overal zou kunnen spelen. Rudolfs focus op het einddoel is de bron van zijn succes, maar tevens zijn grote valkuil. Subliem invoelbaar gemaakt door Cees Geel.

Gezien:
‘Heren van de Thee’, Hummelinck Stuurman Theaterbureau
10 oktober, Schouwburg, Leiden
Voor achtergrondinformatie en de speellijst: www.hummelinckstuurman.nl
Foto: Ben van Duin

TheaterCentraal

Onderhoudende parade van papieren figuren
RECENSIE, Karin Veraart
Gepubliceerd op 15 oktober 2009 15:13, bijgewerkt op 15:13

Wanneer de jonge Rudolf Kerkhoven vanuit Nederland op Java aankomt, wil hij niets liever dan hard aan het werk. Hij is er klaar voor: binnenkort zal hij de theeplantage van zijn vader overnemen. Vol energie is hij, vol plannen, verwachtingen.

Aan het eind van zijn leven – tevens het begin van de voorstelling Heren van de thee in regie van Ger Thijs – zien we Rudolf staan bij het graf van zijn vrouw, een teleurgesteld man met een stok. Het is allemaal anders gelopen dan hij had gehoopt. Hoe, dat zal blijken gedurende het stuk, dat een grote flashback is.

Heren van de thee vormt het sluitstuk van een theaterserie over het Indische verleden van Nederland, dat de afgelopen seizoenen uitkwam bij Hummelinck Stuurman Theaterbureau. Na drie eerdere producties binnen dit vijfluik nam Thijs nu ook de bewerking van het populaire boek van Hella Haasse voor zijn rekening, en opnieuw levert hij een heldere tekst af.

In een strak decor met mooi licht (Marc Heinz) maken we kennis met de Kerkhovens, een grote plantersfamilie. Patriarch Rudolf senior (Dic van Duin) heeft de plantage opgezet, zijn oudste zoon Rudolf jr. (Cees Geel) staat te popelen het stokje over te nemen. Maar dan is daar broer August, een levensgenieter die het werk niet zo serieus neemt (Hein van der Heijden) en desondanks door zijn vader flink in bescherming wordt genomen – tot grote ergernis van de oudere broer.

Mettertijd groeit die ergernis bijkans uit tot een obsessie die de vorm aanneemt van blinde ambitie. Verhoudingen binnen de familie – zusters, zwagers, kinderen – komen onder druk te staan, Ru’s huwelijk met de breekbare Jenny (Nienke Römer) verkommert.

In de marge gaat het verhaal (Haasse baseerde haar roman op briefwisselingen van genoemde familie uit het begin van de 20ste eeuw) natuurlijk ook over historische veranderingen en het ‘verlies’ van Indië, onbegrip voor de oorspronkelijke bewoners en archaïsche omgangsvormen, maar niet op een manier die de vaart uit de voorstelling haalt.

Het tempo zit er vanaf het begin goed in, en Heren van de thee is dan een onderhoudend geheel. Maar het blijft toch een wat afstandelijk, vertellend stuk; de timing is goed, de acteurs weten wat ze moeten doen, maar de personages – met uitzondering van Van der Heijden als de flierefluiter August – blijven papieren figuren, met emoties die je weliswaar kunt navertellen, maar nauwelijks kunt navoelen.

Heren van de thee naar Hella Haasse, door Hummelinck Stuurman. Theaterbureau. Bewerking/regie: Ger Thijs. Leidse Schouwburg, 9/10. humstu.nl.

Volkskrant

'

En......wat vond je ervan?

Heb genoten!
Heel verrassend ook, die opzet..
Ik denk dat het wel handig is als je het boek hebt gelezen

Veghelse actrice speelt in Heren van de Thee
VEGHEL – Linde van den Heuvel (23) uit Veghel studeert aan de Toneel- en Kleinkunstacademie in Amsterdam. Als afrondende stage-opdracht speelt zij een rol in de toneelproductie Heren van de Thee. Te zien op donderdag 21 januari in De Blauwe Kei in Veghel. In Stadskrant Veghel van vrijdag 15 januari vertelt de actrice over haar ervaringen.


Linde van den Heuvel (geheel links) in Heren van de Thee

Ze is er best trots op haar steentje te mogen bijdragen in een toneelproductie die geldt als de best verkopende van 2009: Heren van de Thee, een bewerking van de gelijknamige roman van Hella Haasse. “Dan mag je als stagiare in je handjes klappen,” vindt de jonge actrice in opleiding. “We spelen in een half jaar tijd maar liefst negentig voorstellingen, kriskras door het land. Zo kom je in nagenoeg alle theaters. Dat is mooi en uniek om mee te maken..”
Heren van de Thee gaat over Rudolf Kerkhoven – gespeeld door Cees Geel – die een theeplantage wil beginnen in Nederlands-Indië aan het begin van de twintigste eeuw. Hij wordt tegengewerkt door de natuur, maar ook door zijn familie. Verblind door zijn ambities, ziet hij niet dat zijn vrouw naast hem verkommert. Pas als zij ten onder gaat, komt hij tot inkeer.
Het stuk zelf is vrij serieus, maar toegankelijker dan het boek, aldus Linde: “Het is een mooi, dramatisch verhaal, dat vooral aanspreekt omdat het thema ook nu nog actueel is.”
Of het extra spannend is om in Veghel voor eigen publiek te spelen? “Ja, het is natuurlijk spannender dan in Groningen, maar ik vind het ook heel leuk. Omdat het een goed stuk is! En ik vind het mooi, dat ik daarin mee mag spelen, dus dat laat ik ook graag zien.”

Er is nog en beperkt aantal plaatsen. Kaarten kosten € 26,--. Reserveren kan via www.blauwekei.nl. Voorafgaand aan de voorstelling is er een gratis inleiding. Daar wordt ingegaan op de historische gegevens en brieven waarop Hella Haasse haar roman baseerde.


Linde van den Heuvel (links) in Heren van de Thee

Linde van den Heuvel (tweede van links) in Heren van de Thee


kliknieuws
15-01-10




*****************
interessant, die inleiding
w.