Dr. C. Snouck Hurgronje, een Islam en Aceh kenner

Bronnen:
Waanders en Tropenmuseum.
Bernet Kempers, C. Fasseur, C. v.d. Linden, Richard Leakey, H.J. Maier, P.J. Veth en het KIT en Nationaal Natuurhistorisch Museum.


Dr. C. Snouck Hurgronje, een groot Islam en Aceh kenner en hij verrichtte baanbrekend werk op het gebied van cultureel-anthropologisch onderzoek over de Acehers. (Zijn studie werd in 1893-1894 openbaard)
Geboren in 1857 en gestorven in 1936.

Met een voor een buitenstaander ongekend inlevingsvermogen, beschreef hij van "binnenuit" het land en volk der Acehers.
Reeds eerder had hij namelijk van "binnenuit" geopereerd en wel onder de naam Abd-al Ghaffar in 1883, was hij erin geslaagd om de voor niet Mohammedanen ontoegankelijke stad Mekka te betreden en onderzoekingen te doen uit hoofde van zijn functie van Doctor in de Semitische letteren.
Dit staaltje bracht hem internationale faam onder Islam kenners en het uitzicht op prestigieuze leerstoelen.

Uiteraard kreeg hij ook aandacht van het Ministerie van Kolonieën (die behoorlijke problemen had met het streng gelovige Aceh) en dat trok hem wel aan en hij aanvaardde in 1889 de regeringsopdracht om een studie te maken van de Islam in Indië.

Twee jaren later kreeg hij zijn aanstelling als adviseur voor Oosterse talen en Mohammedaans Recht en in die hoedanigheid vervoegde hij zich in 1891 in Aceh, waar Nederland al sinds 1873 een uitzichtloze oorlog voerde.

In Aceh verbleef hij niet langer als een half jaar, maar in dat korte tijdsbestek verwierf hij zijn diepgaande kennis van de Acehers en de Acehse taal. Hij sprak ook moeiteloos Javaans, Maleis en Sundanees en deze eigenschappen verzekerden hem van goede kontakten met ulama's, ulubalangs (geestelijke leiders, wereldlijke leiders) , iets waar de Nederlanders het belang ervan totaal over het hoofd hadden gezien.
Een zeer belangrijk strijdhulpmiddel voor de Acehers was de hikajat (heldendicht) en het populairste epos was de Hikajat Prang Kompeuni.

Dit epos had geen geschreven teksten en werd door de bard/dichter Dokarim telkenmale aangevuld zodra nieuwe gebeurtenissen zich hadden voorgedaan en die hij dan van dorp tot dorp uit het blote hoofd voortbazuinde.

Dr. S Hurgronje beschreef in zijn editie "De Acehers" alles maar dan ook alles over en van de Acehers, samenstelling bevolking, bestuurlijke inrichting, godsdienst, tijdrekening, wetenschap, letterkunde en nog meer. Hij gaf een compleet herkenbaar beeld van de Acehers, welke voorheen door de Nederlanders als zedeloze verraders gekenmerkt werden.

Door deze herkenbaarheid gemaakt door S. Hurgronje, verloren uiteindelijk de Acehers de oorlog tegen de Kompeuni.

Annekdote:

De officieren van het Indische leger waren het zat. Die halve Mohammedaan had weer eens wat bedacht. Hun garnizoensplaats die zij normaliter Olehleh noemden moest voortaan Oeléë lheuë heten. Was die Sneuck Heurgreunjeu gek geworden?.. (Je zal deze schrijfwijze maar op zijn Sundanees moeten uitspreken....)

Eigenlijk had S Hurgronje gelijk, want alle Acese termen waren door de Nederlanders "vermaleist", dat wil zeggen alle moeilijke eu klanken werden in hun juiste uitspraak vermeden. Tegenspraak was S Hurgronje niet bekend en aldus gehoorzaamden zij.
Behalve de officieren, die bleven halsstarrig hun oude gewoontes handhaven.

En achteraf kregen zij gelijk, want na het ontstaan van de republiek werd de Bahasa Indonesia de officiële voertaal, ook in Aceh en dus werd Oeléë lheuë weer opnieuw Olehleh, maar dan nu in naam van de Indonesische eenheidsgedachte.

vwb Haji Abdoel Gaffar .
*Wie kent Snouck Hurgronje niet.
Hij is de persoon die een belangrijke rol had gespeeld in de Atjeh Oorlog.
Er zijn verschillende boeken over hem geschreven.
Voor de Indonesiers van nu en in het bijzonder voor de Atjehers werd hij gezien als een wolf in schaapkleren.
Wat niet zo echt bekend is bij iedereen is het feit dat tot 2x toe in Indonesia was getrouwd .
Beide keren in West Java , de eerste keer in Tjiamis(oude spelling) en de tweede keer in Bandung.
In totaal heeft hij 5 kinderen , 4 van de eerste die gestorven was bij de geboorte van de 5 de kind en 1 zoon bij zijn laatste vrouw.
De tweede vrouw van Snouck Hurgronje .
Zijn vrouw en zoon van 18 maanden werd verlaten toen S.H terug ging naar Nederland .

De 4 kinderen van zijn 1ste vrouw heten Salamah , Umar , Aminah en Ibrahim
De huwelijk werd gesloten met de toestemming van de Regent van Tjiamis toen de jonge Sundanese aan het ngawula(= aan het werken) was bij de Regent.(bron Pikiran Rakyat).
Zijn zoon van de 2de vrouw is Raden Jusuf.
Opmerking : Zijn zoon kan en mag de titel Raden niet gebruiken.

S.Hurgronje was de instrument van de Kolonialen om Atjeh te kunnen bezetten.
Hij was ook anti Islam en heeft een brief geschreven aan zijn leraar , Theodore Noldeke , een Duitse Orientalist.
In zijn brief staat dat hij islamiet was geworden om de vertrouwen van de fanatieke moslims in Ned.Indie te kunnen winnen.
Het is hem gelukt , hij werd ook met open armen door de Indonesiers ontvangen.
Hij mocht zelfs trouwen met de dochters van 2 moslimleiders.
Dus in de ogen van de Indonesiers was hij een verrader , een NEP Moslim die zijn Moslim broeders en zusters bedriegen (zijn rol in Atjeh oorlog).
Dat heb ik zelf geleerd en begrepen toen ik geschiedenisles kreeg (40 jr geleden).
Het fijne ervan begrijp ik nu pas , sinds ik oude Nederlandse boeken lees.
Bron : Indra Multiply , vertaald (?) uit het werk van Dr Van Koningsveld

Geleend uit de posting van ene Sidia in een Nederlandse forum. http://omsid.multiply.com/

Ha OmSid, thanks voor de aanvullingen over zijn huwelijken. Dat was mij ten dele bekend en met name het verlaten van zijn tweede vrouw en kind, dat was mij onbekend. Zoals zo vaak gebeurde: Ik de Lusten, JIJ de Lasten. Helaas, ook bij hem dus van toepassing

Ik heb enkel getracht een neutraal beeld te schetsen over S. Hourgronje zonder al te veel in details te treden,

De overige info wel en heb ik het in mijn stukje in "bedekte" termen door laten schemeren.

Bijv: Opereren van "binnenuit" (dubbelrol)....... Aandacht van Ministerie van Koloniën (spionage).........Goede kontakten met Ulama's (huwelijk).......Goede kontakten met de ulubalang (teneinde strategische info lost te peuteren).........de herkenbaarheid van de Acehers, waardoor zij uiteindelijk de oorlog verloren.

Henri R. Cingoor schreef:

Ik heb enkel getracht een neutraal beeld te schetsen over S. Hourgronje zonder al te veel in details te treden,

De overige info wel en heb ik het in mijn stukje in "bedekte" termen door laten schemeren.

.

Mas , dat is ook zo .
Je geeft een neutrale beeld.
Hoewel ik met andere perspectief lees en vertel probeer ik op mijn manier " neutraal" te blijven.
Door zoveel mogelijk Nederlandse bronnen te gebruiken .
De Indonesische bronnen zijn soms onnauwkeurig .
In vele gevallen kom ik met een genuanceerde stelling die anders kan zijn .
Zie mijn mening over E.D.D , Rd A.Kartini , Pramudya Ananta Toer etc .