Indonesisch plan voor landbouwexpansie onder vuur
30 maart 2010
(MO) - Indonesië wil een ambitieuze landbouwexpansie doorvoeren maar krijgt veel kritiek op de plannen.
De Indonesische overheid wil in Merauke (Papoea) een geïntegreerde voedselproductiezone opzetten. De zogenaamde ‘Merauke Integrated Food Estate’ zal een proefproject worden, en indien succesvol zal deze formule ook worden doorgetrokken naar andere delen van het land.
De overheid wil met het plan enerzijds de eigen voedselvoorziening versterken en anderzijds het land doen uitgroeien tot een globale voedselproducent en –exporteur. Het streefdoel is om, met het project, jaarlijks een miljoen ton bij te dragen aan de nationale rijstproductie (ter vergelijking: het land produceert jaarlijks zestig miljoen ton). Aan de suikerproductie zou het tussen de 800.000 en 1,2 miljoen ton moeten opleveren.
Het project zal zo’n 1,6 miljoen hectare beslaan, het terrein wordt omgetoverd tot zones voor landbouw, plantages en veeteelt. Bedrijven zullen op één plaats producten kunnen kweken, verwerken en verpakken.
Financieel
Investeerders uit het binnen- en buitenland worden gelokt met financiële voordelen, zoals gunstige douanetarieven en belastingsvoordeel. Buitenlandse participatie aan strengere voorwaarden onderworpen zijn. Zo moet een buitenlandse speler altijd samenwerken met een nationale partner in een joint venture, en is hun eigendom beperkt tot 49%.
Volgens de vice-minister voor Landbouw, Bayu Krisnamurthi, hebben al 36 lokale en internationale bedrijven interesse getoond. Maar ook de overheid zelf zal haar steentje bijdragen, het verwacht tussen de 270 en 325 miljoen dollar te spenderen aan infrastructuurwerken. Het totale kostenplaatje zal tussen de 5,5 en 6,6 miljard dollar bedragen.
Kritiek
Maar het project krijgt de wind van voren. Een eerste pijnpunt is de positie van de kleine boeren. Volgens Walhi, de voornaamste Indonesische milieugroepering, komt het voorstel neer op legale landroof. De kleine boeren worden dan het slachtoffer, omdat zij niet kunnen concurreren met grote spelers.
Ook de Indonesia Paesant Union, de nationale boerenunie, is niet voor het idee gewonnen. Zij benadrukken dat voedsel, naast een handelsgoed, ook een basisrecht is, en dus voor iedereen beschikbaar moet zijn. De voedselvoorziening overlaten aan de private sector is volgens hen zeer gevaarlijk, omdat bedrijven handelen vanuit winstbejag.
Walhi waarschuwt bovendien voor de impact op het milieu, het plan zou een bedreiging voor het ecosysteem kunnen betekenen. Ook de milieugroep Greenomics is hierover bezorgd. Zij hebben berekend dat er voor het project ongeveer 700.000 ha bos zou moeten gekapt worden, ondanks het feit dat de overheid zegt geen beboste gebieden te gebruiken.
De groep heeft op basis van satellietbeelden en cijfers van het ministerie berekend dat er in geen geval genoeg niet-bebost land vrij is om het plan helemaal uit te voeren. Nochtans is bosbehoud van het grootse belang voor het afwenden van de klimaatverandering: de bomen absorberen immers grote hoeveelheden koolstofdioxide.
Migrantenjobs
Het project zou wel duizenden nieuwe jobs creëren. Men schat dat de bevolking van Merauke hiervoor zal moeten stijgen van 175.000 naar 800.000. Om aan die vraag te kunnen voldoen zullen naar alle waarschijnlijkheid migrantenarbeiders aan de slag moeten, en ook hierop komt kritiek.
Het West Papua Advocacy Team (WPAT), een drukkingsgroep, stelt dat het project zal leiden tot een door de staat gesteunde instroom van migrantenarbeiders, met het gevaar dat de lokale bevolking zal worden gemarginaliseerd. Het WPAT vreest dat de overheid de nieuwe buitenlandse arbeiders zal voortrekken.