3 misverstanden over de Japanners
Het begint met Pearl Harbor en eindigt met twee atoombommen: de Japanse bijdrage aan de Tweede Wereldoorlog. Berucht is hun behandeling van gevangenen. Dodenmarsen, bruggen bouwen, hongerrantsoenen. Bijna een kwart van de Nederlanders in jappenkampen komt om. Daarnaast verrijken ze onze taal met het eufemisme 'troostmeisje' en pakken ze Indië af. Ok. Maar welke beelden over Japan kloppen niet?
1. Steden kapot maken moet met een atoombom
Hirosjima en Nagasaki promoveren de paddestoelwolk tot icoon van de massavernietiging. Is de atoombom daarmee ook het meest vernietigende wapen ooit? Per stuk natuurlijk sowieso. In Hirosjima komen 90-166.000 mensen om, in Nagasaki 60-80.000.
Maar in 1945 gebeurt meer. In maart strooit een vloot van 334 Amerikaanse B29-bommenwerpers brandbommen over Tokyo. Ongeveer een kwart van stad gaat in vlammen op, zo'n 100.000 burgers komen om. 'Het meest vernietigende conventionele bombardement in de geschiedenis', oordeelt een historicus.
2. Japan heeft geen Dr. Mengele
Helaas heeft dokter Mengele uit Auschwitz meerdere Japanse collega's. Het Japanse leger heeft een speciale eenheid belast met biologische oorlogsvoering: Unit 731. Experimenten gebeuren natuurlijk met mensen, het moet wel een beetje echt blijven.
Eén onderzoekslijn van Unit 731 behelst het bevriezen en weer ontdooien van lichaamsdelen. Proefpersonen zijn krijgsgevangen die de luxe van een toestemmingsformulier ontberen.
Ambitieuzer zijn de proeven met de pest. Japanse wetenschappers kweken hiervoor vlooien op ratten met de pest. Zeer tot hun tevredenheid bestoken de Japanners enkele Chinese dorpen met de zwarte dood. Het kan nog gekker. In 1945 ontstaat een plan om vliegtuigjes te laten opstijgen van speciale duikboten voor de Amerikaanse kust. Ze moeten besmette vlooien en andere ziektekiemen loslaten boven het Amerikaanse vasteland. Het plan krijgt geen groen licht. Zelfs niet na het brandbombardement op Tokyo.
3. Kamikazepiloten staan te popelen
Tijdens de oorlog sterven voor het vaderland? Dat is niet de bedoeling, aldus de Amerikaanse generaal George Patton. 'The object of war is not to die for your country but to make the other bastard die for his.'
Nee, dan de Japanse kamikazepiloten. Een kleine cultuurshock. In zelfmoordaanvallen proberen piloten hun vliegtuigen in Amerikaanse schepen te boren. Een hele nieuwe visie op menselijk kapitaal.
Maar gaan Japanse piloten juichend en jubelend hun dood tegemoet? Een slokje saké, en hup? Officieel zijn het allemaal 'vrijwilligers'. In de praktijk speelt sociale dwang een grote rol. Weigering betekent sociale isolatie en een plaats aan het front, vertelt de mislukte zelfmoordpiloot Kenichiro Oonuki later. 'Niemand wilde, maar iedereen deed mee.'
Detail: ook kamikazepiloten moeten oefenen. In zeer steil naar beneden vliegen. Dat gaat niet altijd goed. Meerdere piloten sneuvelen tijdens training voor hun zelfmoordmissie. Toch sneu.
Rinze Benedictus 7 mei 2011 - 10:00 uur
925.nl