Waarom verkoopt de slager spekkoek?

Waarom verkoopt de slager spekkoek?
Daar zit toch helemaal geen vlees in!

Door Anne Dohmen

5 december 2011


Na een Indische maaltijd genoot Rose Maire van der Meulen uit Loosdrecht van een “lekker stukje spekkoek bij de koffie”. De vraag rees waarom “bijna elke Nederlandse slager” spekkoek verkoopt. Er zit toch geen vlees in?


Spekkoek is een Indische cake, uitgevonden tijdens de koloniale tijd in Nederlands-Indië, en bestaat uit verschillende laagjes: twee kleuren om en om. Oorspronkelijk komt de donkere kleur van bruine suiker, en de lichte van witte suiker. Later zijn ook andere varianten verzonnen, zoals laagjes die gekleurd worden door cacao of groene pandan.

Marianne Weijsbrant van Jem’s Koeken – naar eigen zeggen de enige Nederlandse bakkerij die op traditionele wijze Indonesische spekkoek bakt – maakt altijd veertien laagjes. Dat is tegenwoordig normaal, vertelt ze, maar de echte Indonesische spekkoekbaksters maakten vroeger soms wel dertig of veertig heel dunne laagjes.

Omdat de bereiding zo ingewikkeld is, werd spekkoek alleen bij speciale gelegenheden geserveerd. De cake heeft z’n naam aan die laagjes te danken, omdat ze aan doorregen spek zouden doen denken. Er zit dus zeker geen spek in. Weijsbrant vindt het dan ook „heel erg raar” dat slagerijen spekkoek verkopen, ook al is de naam „verkeerd gekozen”. „Cake hoort bij een bakkerij. Terwijl ik het bij bakkerijen juist helemaal niet zie liggen.”

Keurslager Fred Timmer uit Leusden is zo’n spekkoekverkoper. Dat komt, vertelt een medewerker, omdat de slager steeds meer een traiteur wordt. „We verkopen ook belegde broodjes.” Maar waarom spekkoek? De versleverancier had het in z’n assortiment. „En de klanten vroegen ernaar. Wat verkoopt, verkoopt.”

Dat laatste is helemaal waar, bevestigt Albert-Peter Veltkamp van groothandel Haarsma Verswaren. Hij verkoopt vlees aan slagers, en vaak ook spekkoek. Dat komt, zegt ook hij, omdat slagers steeds vaker eetspecialisten worden, met een breder assortiment. Maar waarom spekkoek en geen appeltaart?

Veltkamp: “Er is ooit een hele goede producent in spekkoek geweest die het in de markt heeft gezet. De logistiek was goed en de consumenten kochten het.” Bovendien, voegt hij daaraan toe, past spekkoek heel goed bij de filosofie van de slager. “Een slager is een specialist. Een vakman die zoekt naar onderscheidende producten. Zoals spekkoek.”

De rubriek next question beantwoordt alledaagse vragen. Ook een vraag? Mail naar vraag@nrc.nl

NRC Next