Soldaten Nederlands-Indië waren rauw en berucht

Soldaten Nederlands-Indië waren rauw en berucht

30/06/12, 08:00 − bron: ANP

Soldaten die in de negentiende en begin twintigste eeuw in voormalig Nederlands-Indië gingen dienen, werden overzee met eerbied en onderdanigheid bejegend. In Nederland oogstten ze bewondering met hun exotische uniform. De plaatsen waar ze in Nederland tijdens hun opleiding en tijdens verloven waren gelegerd, zagen 'de Kolonialen' echter liever gaan dan komen, want het was niet zelden rauw volk, verantwoordelijk voor veel vechtpartijen en ongewenste zwangerschappen. .

Dat beeld komt naar voren uit het zojuist verschenen fotoboek Het Vergeten Korps. De geschiedenis van de Koloniale Reserve. Schrijver Clemens Verhoeven geeft zaterdag een lezing over de kolonialen in Nijmegen. Die stad is niet toevallig gekozen, want de Koloniale Reserve - de Nederlandse tak van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger KNIL - was vanaf het begin van de vorige eeuw in de Prins Hendrikkazerne in Nijmegen gelegerd.

In Nijmegen moest het beroepsleger een nieuwe start maken. Dat had de minister van Koloniën besloten, nadat de naam van het in 1830 opgerichte korps in de oorspronkelijke legerplaats Harderwijk te slecht was geworden. De verzameling avonturiers moest een modern elitekorps worden, wat pas rond de Tweede Wereldoorlog is gelukt.

'Nijmegen was in de vorige eeuw na Den Haag dé Indische stad van Nederland', stelt Verhoeven. 'Veel verlofgangers bleven in de omgeving hangen, ook al omdat er veel voorzieningen voor oud-Indiëgangers waren.' Zo was er in Nijmegen een militair hospitaal voor 'tropische en venerische ziekten' en een arbeidsbureau voor veteranen. Rond Arnhem lieten veel hogergeplaatste militairen zelf een villa bouwen.

Vanwege de Gelderse wortels van het Korps Koloniale Reserve zijn er deze zomer in vier musea in Gelderland exposities over de militaire Indiëgangers. Koninklijk militair tehuis Bronbeek, in 1863 in Arnhem opgericht om gewonde, zieke en bejaarde kolonialen te huisvesten, toont de levensgeschiedenissen van zeven mannen die in Bronbeek hebben gewoond. De bezoeker krijgt een beeld van het dagelijks leven in Nederlands-Indië en van het wonen in 'Indië in Nederland.'

Trouw

zie ook ons topic over de tentoonstellingen 'De Koloniale Reserve - Een vergeten korps'

er is een boek verschenen, geschreven door Clemens Verhoeven


en een klein verslagje van een bezoek aan het Prentenkabinet in het Museum Het Valkhof te Nijmegen

Even op komen voor de jongens van het KNIL, Je hoort nu zo vaak ze hebben dit of dat gedaan, gedraagde zich als beesten enz-enz, wat kan je verwachten? Deze knapen hadden een hard leven, met de nek aan gekeken door hun eigen "Belanda aka totok" officieren, geen kans rond te lopen in gestiijfde witte overhemden met stropdas, die hun leven op de lijn zetten voor de centen-graaiers terug in Kikkerland, die het maar goed vonden om anderen uit te zenden om de hete kolen uit 't vuur voor ze te halen! Dat meeste KNIL'ers goede soldaten waren --ja-- lieve jongens? mischien niet, voor de manschappen van 't KNIL onder bevel van de Nederlandse regering-Koninklijk Huis het was oorlog. Denkt men dat vandaag het verschillend is? Kijk maar naar het Middel Oosten- Iraq-Afghanistan en verder terug Vietnam of Korea!

siK.