Ambon wacht op Zeeuwse voetbalschool
27 januari 2014
Door Jasper Hazelaar
Op een eiland dat verscheurd is door religieuze conflicten, kan voetbal de verschillende geloven samenbrengen. Dat is wat Jim Pentury wil bereiken met zijn Mobilae Maluku Foundation (MMF). De Zeeuw van Molukse afkomst startte daarom een voetbalschool op de Molukken. “Ik ben opgevoed in een kamp in Oostburg en wil graag wat doen voor mijn moederland.” In 2005 bezocht hij het hoofdeiland Ambon als trainer van een jeugdelftal van zijn Zeeuwse amateurvereniging SV Jong Ambon. “Dat ik met mijn eigen team hier kon voetballen was écht uniek.”
Terug in Nederland richtte hij de MMF op. Sinds 2005 heeft de club, in samenwerking met de KNVB, verschillende voetbalclinics gehouden waarbij trainers zijn opgeleid. Allemaal met een doel voor ogen: een voetbalschool in de oud-kolonie om moslims en christenen samen te brengen.
Ambon ademt voetbal. De sport is overal. De Ambonezen dragen shirts van FC Barcelona en Manchester United, maar ook van Ajax en NEC. Marktkraampjes zijn gevuld met goedkope replicashirts van Europese voetbalclubs. Jongeren voetballen overal, maar er is geen voetbalcompetitie. De enige georganiseerde voetbalwedstrijden op het eiland zijn onderlinge scholencompetities. De jeugd voetbalt, vaak zonder schoeisel, op stranden en parkeerplaatsen. Plastic ballen en uit elkaar vallende houten goals zijn de norm.
De grote armoede op het eiland is veroorzaakt door een bloedig conflict. Tussen 1999 en 2003, werden de Molukken verscheurd door een burgeroorlog tussen moslims en christenen waarbij tienduizenden doden vielen. De littekens van dit conflict zijn nog steeds zichtbaar in de vorm van zwaar beschadigde gebouwen en kogelgaten in muren. Pentury was getuige van het conflict. “De kogels vlogen me om de oren. Ik heb echter nooit aan vluchten gedacht. Ik moet de volgende keer gewoon beter oppassen dat ik niet in de vuurlinie kom”, vertelt hij koeltjes.
Hoewel de burgeroorlog voorbij is, hangt de spanning nog steeds in de lucht. De 300.000 inwoners van het eiland leven in relatieve vrede met elkaar samen, gescheiden in islamitische en christelijke dorpen. Maar het geweld kan zo weer losbarsten legt de voetballer jit. “Alcohol of een verkeersongeluk. Er is maar weinig voor nodig of de vlam slaat weer in de pan. De geloofsgroepen zijn heel wantrouwend naar elkaar toe.”
Organisaties zoals Peace Provocateurs proberen de mensen dichter bij elkaar te brengen. “Er duiken soms geruchten op van mishandelde moslims in een christelijk gebied”, zo legt medeoprichter en priester in een protestante kerk, Jacky Manuputty uit. “Wij zoeken dan uit wat er écht is gebeurd, en posten het op de social media. Als we dat niet doen, kunnen er gelijk opstootjes ontstaan.” Het gerucht ging een keer dat de arm van een moslimmeisje was afgehakt in christelijk gebied. Bewoners waren gelijk in opperste staat van paraatheid. “Wij hebben toen zo snel mogelijk berichten via SMS, Twitter en Facebook rondgestuurd met een foto van het meisje thuis bij haar familie. Door de waarheid te verspreiden worden rellen op het eiland voorkomen.”
Manuputty ziet, net als Pentury, in sport een mogelijkheid om geloofsgroepen bij elkaar te brengen. “Dat proberen wij zelf ook te doen door onderlinge toernooitjes te organiseren, maar de komst van een voetbalschool zou helemaal geweldig zijn”, aldus de priester. “Voetbal is de populairste sport op de Molukken. Mensen zijn er echt gek van. Toen hier Nederlandse voetballers langskwamen, werd het een gekkenhuis. Ambon is heel trots dat Van Bronckhorst aanvoerder van het Nederlands Elftal was.”
Voetbal kan verbroederen, maar ook verhitte emoties oproepen. Novi Pinontoan is journalist bij de krant Suara Maluku. “Tijdens het Wereldkampioenschap 2010 waren er voor mijn huis gevechten tussen moslims en christenen”, weet hij zich te herinneren. Hij woont in een drukke straat met veel laagbouw in een christelijke buurt. “Van de linkerkant kwamen de supporters van Nederland, voornamelijk christenen. Vanaf de andere kant kwamen ‘Argentijnse’ supporters, grotendeels moslims”, schetst Pinontoan de situatie. “Verschillende huizen hier langs de straat werden in brand gestoken. Gelukkig gingen de relschoppers uit elkaar voor er doden vielen.”
Pentury is niet bang dat er conflicten tussen moslims en christenen binnen zijn voetbalschool ontstaan: “We hebben heel bewust trainers uit beide bevolkingsgroepen opgeleid tijdens de clinics.” Hij is van mening dat voetbal, waar ook ter wereld, positieve en negatieve emoties oproept: “De inwoners hier vonden het heel vreemd dat er in Nederland een grensrechter is vermoord. Dat zie ik op de Molukken niet gebeuren.”
De organisatie loopt niet soepel. Lang zocht de MMF naar een goede locatie. Pentury verzucht: “Ik ben teleurgesteld in de partners op Ambon. Ze vinden het idee geweldig, maar tonen zelf geen initiatief. Op een gegeven moment dacht ik van: “Bekijk het toch lekker.” In 2013 kwam de Pattimura Universiteit met de oplossing. Een klein stadion, een paar kilometer buiten de stad. De plannen voor een kleinschalige competitie op het universiteitsterrein liggen klaar. “Het duurt lang door de bureaucratie”, zegt Pentury. “Alles moet op papier worden vastgelegd. Als we alle handtekeningen hebben, kunnen we het veld gebruiksklaar maken.”
Acht Molukse trainers hebben afgelopen december een contract getekend, met het oog op de start van de voetbalschool en -competitie. “Daarin spelen teams van de voetbalschool met de grootste talenten van het eiland. Maar we willen ook clubs uit andere dorpen op het eiland laten spelen. Als het veld klaar is, en de teams gevonden zijn, kan de jeugdcompetitie van start gaan.”
Na bijna tien jaar op en neer vliegen naar Ambon krijgt het levenswerk van Pentury vorm. Als hij om zich heen kijkt, weet hij waar hij het voor doet. “Die jongens hebben helemaal niks en toch willen ze koste wat kost komen trainen. Soms reizen ze er wel zeven uur voor. Over bergen, door de jungle, alleen om te voetballen. Dat vind ik heel mooi. Dat probeer ik in Zeeland mee te geven aan de jeugdspelers van Jong Ambon. Die mentaliteit laat in Nederland vaak te wensen over.”
aziatischetijger.nl
za 3 nov 2012 - 20:50
Jim Pentury. foto Lex de Meester
