Het verlies van Nederlands-Indië - Vandaag in 1942

Het verlies van Nederlands-Indië - Vandaag in 1942

Door Hidde Boersma 08-03-2013 15:40

Op 8 maart 1942, midden in de Tweede Wereldoorlog, geeft de Nederlandse luitenant-generaal Hein ter Poorten over aan de Japanners. Hij was de leider van de geallieerden in Indonesië.

Hiermee komt een eind aan de slag om Java die was begonnen op 28 februari. Het eiland is vanaf het moment van overgave in handen van de Aziaten. De gebeurtenis markeert het einde van de
eeuwenlange overheersing van Nederland over Indonesië. Die begon in 1603 toen de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) de eerste handelspost oprichtte op Java.

Nederland kan het verlies van haar kolonie echter maar moeilijk verkroppen. Volgens velen is de kolonie te belangrijk voor de welvaart van Nederland om zo maar op te geven. Bovendien zijn veel mensen bang dat de status van grootmacht in de wereld verloren gaat. En dat het land gedegradeerd wordt tot formaat Denemarken, dat nooit kolonies van betekenis heeft gehad.

Als de Japanners aan het eind van de Tweede Wereldoorlog worden verslagen, wil Nederland Indonesië ook weer inlijven, alsof er niks gebeurd is. Onder het motto ‘Indië verloren, rampspoed geboren’, voert ons land tussen 1946 en 1949 oorlog om het Aziatische land terug te winnen. Dat blijkt een slechte keuze, want het krijgt de hele wereld over zich heen. Vooral de Verenigde Staten zijn boos en dwingen de Nederlanders zich terug te trekken. Uiteindelijk accepteert Nederland in december 1949 de onafhankelijkheid van Indonesië.

De oorlog tussen Nederland en Indonesië zorgt ook decennia later nog voor hoog oplopende emoties. De Nederlandse strijdkrachten hebben destijds behoorlijk huisgehouden op de eilanden, waarvan het bloedbad van Rawagede misschien wel het gruwelijkste voorbeeld is. In dat dorpje op West-Java werd op 9 december 1947 de gehele mannelijke bevolking, 431 man in totaal, afgeslacht in een zoektocht naar een onafhankelijkheidsstrijder die zich in het dorp zou verschuilen. Na jarenlang politiek trouwtrekken biedt Nederland pas in 2011 hier excuses voor aan.

Quest