Een oorlogskind op Java vertelt

Een oorlogskind op Java vertelt
Ingezonden lezersartikel door: ArtTransit (Hoevelaken)
14 mei 2013

Op vrijdag, 31 mei a.s. om 9.30 uur is het de beurt aan Charlotte van Leeuwen uit Hoevelaken om een voordracht te houden voor de Studiekring. Deze kring is een initiatief van Sigma - stichting voor welzijn, zorg en wonen - bedoeld voor 55 plussers in de gemeente Nijkerk. Iedere laatste vrijdag van de maand treffen de leden van de kring elkaar in De Kopperhof.

Bronbeek

De voordracht van mevrouw Van Leeuwen zal gaan over de geschiedenis van Bronbeek in Arnhem, dat op 19 februari 2013 precies 150 jaar bestond. Koning Willem III schonk het landgoed in 1859 aan de staat onder voorwaarde dat er een tehuis zou worden gebouwd voor oud-militairen die vanwege een handicap of hun hoge leeftijd geen actieve dienst meer konden vervullen. De belangstelling is zo groot, dat er een wachtlijst is voor veteranen die gediend hebben in Nederlands-Indië (het huidige Indonesië), Papua Nieuw Guinea en Korea. Helaas zijn er nadien nog verschillende oorlogen en conflicten in de wereld geweest waar Nederlandse militairen zijn ingezet, dus het tehuis zal nog lang zijn functie behouden.

Inmiddels omvat het landgoed ook een museum, een Indisch herinneringscentrum en verschillende monumenten voor de slachtoffers van de Japanse bezetting en krijgsgevangenschap. Jaarlijks nemen duizenden overlevenden en nabestaanden deel aan de herdenkingen. Ook mevrouw Van Leeuwen is daarbij.

Oorlog

Ze vertelt: "In feite loopt de geschiedenis van Bronbeek parallel aan die van Nederland. Toch zijn er wel verschillen. Daar waar voor de meeste Nederlanders WO II ophield op 5 mei 1945, ging die voor honderdduizenden Indische Nederlanders nog maanden door.

Na de Japanse aanval op Pearl Harbour (Hawaï) op 7 december 1941, verklaarde Nederland de oorlog aan Japan en begon de strijd om Nederlands-Indië. Kort na de jaarwisseling vielen Japanse strijdkrachten Noord-Celebes en Noord-Borneo binnen. In februari 1942 begon de aanval op Sumatra en vond de slag in de Javazee plaats waarbij de geallieerde vloot onder bevel van schout-bij-nacht Karel Doorman ten onder ging. Daarna begon voor de Indische Nederlanders de lange Japanse bezetting. Het nieuws dat Japan na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki op 15 augustus 1945 capituleerde, bereikte de mannen, vrouwen en kinderen in de interneringskampen pas eind augustus. Nog steeds betekende dat geen vrijheid. De kampbewoners mochten de kampen pas eind november 1945 verlaten.

Mevrouw Van Leeuwen heeft de gruwelen van de oorlog aan den lijve ondervonden. Zij woonde in die tijd vlakbij Soebang op Java. Haar vader werkte daar als planter/administrateur op de rubberplantages van de P & T Landen. "Behalve mijn vader heeft de rest van ons gezin het hele gebeuren overleefd. Dat mag je gerust een mirakel noemen. Pas in juni 1946 werden wij gerepatrieerd met de troepenschepen die ook de eerste Nederlandse troepen vervoerden. Berooid en met een geruïneerde gezondheid, begonnen we aan een nieuw hoofdstuk in ons leven."

Nationale overzichtstentoonstelling

Momenteel is er een nationale overzichtstentoonstelling in Bronbeek. Kleding, uniformen en wapens, gebruiksvoorwerpen, geluidsfragmenten, films en foto's geven een rijk historisch beeld. Mevrouw Van Leeuwen hoopt dat er mensen in de gemeente Nijkerk zijn die zich willen verdiepen in dit deel van de Nederlandse geschiedenis en die samen met haar de speciale sfeer van het landgoed Bronbeek willen ervaren. "Ik kom steeds meer mensen in mijn omgeving tegen die op de een of andere manier een link hebben met dit verleden. Ik zie ze graag bij mijn voordracht '150 jaar veteranenzorg'."

Informatie

Belangstellenden kunnen haar voordracht gratis bijwonen. Wie zich bij de studiekring wil voegen, kan contact opnemen met Ruud van Vliet, telefoon 033 - 2453322. De leden ontmoeten elkaar één keer per maand met uitzondering van de vakantiemaanden juni, juli en augustus. Elke maand komt een ander onderwerp aan bod. Dat kan variëren van godsdienst en oorlog, albinisme, van molecuul tot medicijn, astronomie, voetbalfanatisme en ouderenzorg. Het deelnamebedrag is € 3,30 per persoon per keer inclusief koffie of thee.

dé Weekkrant