Correspondent in Indonesië: Melle Garschagen

Correspondent: Melle Garschagen

31 januari 2014 | tekst Annemarie Sterk


Melle Garschagen is correspondent in Jakarta. Sinds begin vorig jaar schrijft hij vanuit de Indonesische hoofdstad voor NRC Handelsblad en zusje Next over Zuidoost-Azië. Daarnaast bericht hij af en toe voor RTL Nieuws en Radio 5 over de regio.
"Hoe staat het ervoor met de berichtgeving over het buitenland in de Nederlandse media", dat onderzochten 18 deelnemers van de Beyond your World-editie Onderzoek buitenlandjournalistiek. Zij interviewden correspondenten in meer dan 10 landen.

De toekomst van het continent, de opkomst van een werelddeel: dat is volgens Garschagen het belangrijkste verhaal van Zuidoost–Azië. Maar op de artikelen die hij voor de krant over de koloniale geschiedenis van Indonesië schrijft, krijgt hij het meest respons. Want het Indië van weleer leeft in Nederland, heeft Garschagen gemerkt. “Dan krijg ik meteen tien lezersbrieven opgestuurd. Zes kantjes lang, vol familiegeschiedenissen.”

Bijvoorbeeld bij het verhaal dat hij afgelopen jaar schreef. Een collega van de krant sprak met een Nederlandse veteraan die zichzelf had herkend op een foto van een strafrechtelijke executie, gedurende de politionele acties van 1948 en 1949. Garschagen trok naar het Sumatraanse dorp waar de executie zou hebben plaatsgevonden. “Ik ben met een kaart langs alle oude besjes en alle oude mannetjes gegaan om uit te zoeken of het ook echt hét dorp was.”

Standplaats Jakarta was het afgelopen jaar geen newsy post. Niet zoals Washington, of Moskou. "Dit is de plek van de mooie verhalen en de grote trends. En zo af en toe een natuurramp.”

Sommige onderwerpen zijn daarom lastiger te slijten aan de redactie. Zoals etnisch geweld, vertelt Garschagen. Dat is een thema dat leeft in Indonesië. Voor bepaalde minderheden zoals christenen wordt het klimaat in het land steeds dreigender. Maar op de redactie in Amsterdam is er niet altijd interesse voor. “Ik heb er eens een mooi verhaal over kunnen schrijven, maar dan is het voor een tijdje wel weer goed. Want in Irak is het veel erger. In Afghanistan is het veel erger. Dan merk je dat de afstand tussen Nederland en Indonesië groot is. Dat is af en toe heel frustrerend, maar het hoort bij een krant. Daar worden zulke keuzes gemaakt.”

Keuzes die niet per se slecht zijn, vindt hij. Een correspondent moet, net als andere journalisten, duidelijk kunnen maken waarom juist dat thema interessant is voor de lezer in Nederland. “Dus niet alleen voor de antropologen in Leiden, maar voor de breed geïnteresseerde lezer.” Want, vervolgt Garschagen, “het verhaal van de gewone mens, daar zit helemaal niemand op te wachten. Juist de verhalen van gewone mensen die bijzondere dingen doen, zijn interessant. Dat maakt het nieuwswaardig, dat iemand buitengewoon is.”

Hij zit er nu net een jaar, in Jakarta. Garschagen en zijn vrouw wilden altijd al graag naar Azië en eind 2012 kwam er een plek vrij. In Jakarta waren ze beiden nog niet eerder geweest. “Het is een grote stad en een lelijke stad. Ik was er door geïntimideerd en gefascineerd. Het is iets anders dan in Parijs terecht komen. Ik dacht niet meteen ‘Dít wordt mijn thuis!’ Het kost tijd om in een ondoorgrondelijke stad als Jakarta de leuke plekken te leren kennen.”

Ook op journalistiek vlak was Indonesië wennen. “Het is een totaal andere manier van werken.” Zo is het bijvoorbeeld niet ongebruikelijk niet op te komen dagen op een afspraak. “Een afspraak is een afspraak totdat de situatie verandert. Dan wordt de nieuwe status quo overgenomen, waardoor de afspraak automatisch wijzigt. Dat is logisch. Ik kan een lunchafspraak hebben, maar als het dan keihard begint te regenen en het verkeer staat vast, dan ga ik er niet vanuit dat de afspraak doorgaat.”

Gemakkelijk is het beroep van correspondent niet altijd. “Mijn kantoor is mijn kantoor en ik ben de enige werknemer. Je moet een beetje tegen eenzaamheid kunnen. Tegen twee weken op pad zijn en dan wéér met je boekje in het restaurant zitten.”


VersPers