Indonesische travestieten komen uit de kast

15 mei 2009
Indonesische travestieten komen uit de kast
Christina Sadik

Rina Irawati Chrsitina Sadik
Travestie is in Indonesië taboe, maar travestieten treden wel vaker naar buiten, de publieke opinie trotserend. „Jammer genoeg blijft het niet alleen bij discriminatie.”


Rina Irawati is getrouwd en heeft twee kinderen. Thuis is hij een zorgzame vader, op het werk is hij een succesvolle vrouw. Zoals hij bestaan er nog duizenden anderen in Indonesië. Mannen die zich niet als vrouw kleden uit wanhoop en geldnood, maar uit vrije wil.

Rina werd 39 jaar geleden geboren als Yasir. Op de basisschool was hij een doodnormaal jongetje als elk ander. Thuis was het anders. Zijn ouders, die dolgraag een dochter wilden, behandelden Yasir vanaf zijn geboorte als meisje. Ze noemden hem ’Rina’, trokken hem jurkjes aan en kochten barbies voor hem.

Toen Rina naar de middelbare school ging, vonden zijn ouders dat het tijd was om aan de toekomst te denken. „Ze zeiden dat ik me voortaan moest gedragen als jongen, want ik moest op een dag toch trouwen en kinderen krijgen”, zegt Rina. „Alsof ik die knop zo gemakkelijk om kon zetten. Daar was het natuurlijk al veel te laat voor.”

Toch trouwde Rina in 1996 onder druk met Maria, een meisje dat hij in zijn studententijd had leren kennen.

Van buiten lijken ze het perfecte gezin. Rina heeft een uitstekende baan als financieel adviseur, een mooi huis en een dure auto. Hij kan in alle behoeften van zijn gezin voorzien. Maar al snel komt Maria erachter dat Rina een dubbelleven leidt. Overdag gaat hij als vrouw naar zijn werk, ’s avonds komt hij thuis als man. Iedere vrijdag gaat hij als man naar het ochtendgebed in de moskee, tijdens de ramadan gaat hij als vrouw. „Ze was woedend”, zegt Rina. „Daar heeft ze natuurlijk alle recht toe. Maar ik heb haar uitgelegd dat dit is wie ik ben, en uiteindelijk heeft ze dat geaccepteerd en is ze bij me gebleven.”

Volgens King Oey is Rina geen uitzondering. Oey werkt voor Arus Pelangi, een stichting die opkomt voor waria, de populaire naam voor travestieten in het Indonesisch (een combinatie van wanita en pria, vrouw en man). „Er lopen ongeveer drie miljoen travestieten rond in Indonesië”, vertelt Oey. „Geschat wordt dat ongeveer 60 procent van hen in de prostitutie en entertainmentbranche werkt, de rest is te vergelijken met Rina.”

Deze groep travestieten is na de val van president Soeharto in 1998 steeds meer naar buiten getreden. Indonesië kreeg te maken met sterke veranderingen. Een onderdrukkend systeem maakte plaats voor democratischer omstandigheden. „Sindsdien durven steeds meer mannen hun ware aard te tonen.”

Hoewel Rina veel van zijn vrouw en kinderen houdt, is hij niet gelukkig. „Ik val op mannen, want ik ben een vrouw”, zegt hij. „Daarom voelt het met Maria gewoon niet natuurlijk aan. Ik probeer trouw te blijven aan haar, maar dat lukt me zelden.” Hoewel Rina vaak vreemdgaat met mannen, heeft hij respect voor zijn vrouw. „Ik heb er bewondering voor dat ze bij me blijft. Ik weet dat ik geen goede echtgenoot ben, en toch houdt ze het vol met mij.”

Op dit moment is Rina aan het sparen voor een operatie. Zodra hij genoeg geld heeft, laat hij zich ombouwen tot vrouw. „Ik ben in het verkeerde lichaam geboren en het is tijd om daar iets aan te doen”, zegt Rina. „Ik hoop dat mijn gezin me accepteert als vrouw.”

En als ze dat niet doen? „Dan zullen we helaas uit elkaar moeten gaan”, luidt het antwoord.


Trouw 2009