Van Agt gaf bevel tot executie treinkapers

‘Van Agt gaf bevel tot executie treinkapers’


TV-uitzending EenVandaag en JOURNALIST JAN BECKERS EN VERSLAGGEVER MARK DE BRUIJN OP RADIO EENVANDAAG

15-10-2014 RADIO EN TV VERSLAG MARK DE BRUIJN  REDACTIE ORLA MCDONALD

Voormalig minister van Justitie Dries van Agt heeft in 1977 aan de vooravond van de bestorming van een passagierstrein bij De Punt gezegd dat de kapers de trein niet levend mochten verlaten. Dat verklaart een voormalig politieman in EenVandaag. Volgens hem is er bij de politiemeldkamer een melding binnengekomen waarin de minister aangeeft korte metten te zullen maken met de Molukkers.

De politieman, destijds gestationeerd in de buurt van de treinkaping kreeg de dag voor de beschieting van de trein een telefoontje van zijn vader, die destijds het hoofd was van de meldkamer in het district Utrecht. 'Ik hoor het hem nog zeggen: er was een melding binnengekomen dat er iets stond te gebeuren. Vooral de leider van de kaping en het meisje (de enige vrouwelijke kaper, Hansina Uktolseja, red.) mochten van de minister onder geen beding de trein levend verlaten'.

'Geen andere mogelijkheid'

Bij de beëindiging van de tweede Molukse treinkaping in Nederland vielen acht doden: zes van de negen kapers en twee gegijzelden. Van Agt verklaarde achteraf dat er geen andere mogelijkheid was en dat de Molukkers niet doelbewust waren neergeschoten. Duidelijk was wel dat hij harder wilde ingrijpen dan premier Den Uyl. Die noemde de actie achteraf zelfs een executie.

'Maar één instructie: de kapers uitschakelen'

Ook de mariniers die in de treinstellen waren om de gijzelnemers te overmeesteren gaven al eerder op cryptische wijze toe dat zij fatale schoten gelost hebben. De officiële lezing is echter nog altijd dat kapers en de twee gegijzelden omkwamen tijdens de beschietingen van scherpschutters, van grote afstand bij het begin van de bestorming. De commandant van die schutters Kees Kommer zegt vanavond in EenVandaag ‘zich ronduit belazerd te voelen’. Hij weet maar van één instructie: de kapers uitschakelen. Blijkbaar hebben de mariniers daarbij de opdracht gekregen de Molukkers te doden: ‘pas achteraf begreep ik dat een aantal mariniers met officieel verboden en zeer schadelijke hollow point munitie naar binnen gingen.’ Kommer zegt dat hij een opdracht tot executie nooit uitgevoerd zou hebben, dat de betrokken mariniers onlangs nog onderscheiden zijn vindt hij een schande.

Onderzoek bijna afgerond

Voor het eerst in 37 jaar loopt er een officieel onderzoek naar de bestorming van de trein in Drenthe. Dat onderzoek is bijna afgerond. Of daarbij ook de (telex)communicatie tussen de minister en de commandanten onder de loep wordt genomen is onduidelijk. De Utrechtse meldkamer, van waaruit een deel van de communicatie met een speciale politie-eenheid in Drenthe verliep, zegt in een reactie niet te weten of en waar het telexverkeer uit de voorzomer van 1977 bewaard is.

EenVandaag