zaterdag 8 augustus 2009 door Elske Schouten
Had SBY toch gelijk?
Inmiddels is men al niet meer zo zeker of Noordin Top echt doodgeschoten is. Hoewel hij in de media al urenlang dood werd verklaard, zegt de politie het DNA-onderzoek te willen afwachten, nu de foto’s van de dode terrorist goed zijn bestudeerd.
Maar de vermoedelijke dood van de topterrorist heeft alweer plaatsgemaakt voor een nieuwe storyline: het complot om een autobom te laten ontploffen bij het huis van de president. Op een kwartiertje rijden van het huis van Susilo Bambang Yudhoyono heeft de politie namelijk een ander terroristennest opgerold, waar 500 kilo aan explosieven zijn gevonden. De baas van de nationale politie zei dat die bedoeld waren voor een aanval op de presidentiele residentie.
Als dit echt waar is, dan is niet alleen het hachje maar ook het gezicht van de president gered. Een paar uur na de aanvallen in Jakarta drie weken geleden, hield SBY een controversiële speech. Ik keek er toen zelf met verbazing naar. Zichtbaar emotioneel beweerde de president dat de aanvallen eigenlijk op hemzelf waren gericht.
Hij liet foto’s zien (waarover later werd gezegd dat ze stamden uit 2004) waarop ‘terroristen’ schietoefeningen deden met zijn foto als doelwit. En hij zei dat de geheime dienst informatie had dat de kiescommissie (die toen nog stemmen aan het tellen was) een doelwit was, en dat terroristen zijn eigen inauguratie wilden voorkomen.
Niet zo chic tegenover de mensen die net hun familie waren verloren of zwaar gewond waren geraakt, vonden velen. Waarom moest hij het zo naar zichzelf toe trekken? Maar nog controversiëler was wat hij tussen de regels door zei. Hij maakte verschillende opmerkingen die duidelijk waren bedoeld als beschuldiging naar zijn tegenstrever Prabowo Subianto.
Wat bijvoorbeeld te denken van de opmerking dat de daders gepakt zullen worden, ,,ongeacht hun positie of status in de politiek”? Daarmee zal hij toch niet Noordin Top hebben bedoeld. En helemaal omstreden was zijn opmerking: ,,Misschien zijn er mensen die in het verleden criminele acties hebben gepleegd, die mensen hebben vermoord of laten verdwijnen, en hebben kunnen ontsnappen aan het rechtssysteem.” Laten verdwijnen: het leek een wel erg duidelijke hint naar Prabowo, die ervan wordt verdacht in 1998 mensenrechtenactivisten te hebben laten verdwijnen en nooit werd berecht.
Maar al snel waren alle analisten en autoriteiten het eens dat wel erg veel tekenen in de richting wezen van een moslimextremistische aanval in de stijl van Jema’ah Islamiyah. De president werd beschuldigd van politisasi en de Prabowo-verdachtmakingen (ook populair bij veel gewone Indonesiërs) werden afgedaan als complottheorie. Presidentieel woordvoerder Andi Mallarangeng verscheen in elk praatprogramma om uit te leggen waarom de president zich níét belachelijk had gemaakt.
Zou SBY nu toch gelijk hebben gehad? In ieder geval over het feit dat de terroristen hém te pakken wilden nemen? De scepticus in mij zegt dat dit wel een erg mooie gelegenheid is om te laten zien dat de president niet heeft overdreven en zo deze smet op zijn herverkiezing te laten verdwijnen. Zoals SBY bekendstaat, kan hij een kreuk in zijn imago heel moeilijk verdragen. ‘Aanslag op president verijdeld’: het klinkt goed, het is lastig te controleren en als het niet klopt, heeft dat weinig consequenties.
Hopelijk krijgen we de komende tijd dus meer te horen over de achtergronden van deze verijdelde aanslag. Wat waren ze precies van plan, en hoe weet de politie dit eigenlijk? En vooral: wie zat er achter, wie betaalde hiervoor, en waarom juist de president? Want we willen nu natuurlijk wel weten of de rest van SBY’s theorie ook klopte.
NRC