'Geld telt, niet die mooie woorden'

'Geld telt, niet die mooie woorden'


KNIL-demonstratie bij de Tweede Kamer, 1977, toen al over achterstallige betalingen © ANP
   

De overheid moet openstaande rekeningen betalen, maar een Indisch Herinneringscentrum kan geld niet vervangen, stellen Rob Malasch, Griselda Molemans en Sylvia Pessireron.

DOOR: ROB MALASCH GRISELDA MOLEMANS EN SYLVIA PESSIRERON 24 AUGUSTUS 2017, 10:15

Vlak voor de Indiëherdenking van 15 augustus kondigde staatssecretaris Martin van Rijn (VWS) vol trots de komst aan van een gloednieuwe ' Indische pleisterplaats'  in Den Haag, de weduwe van Indië, het hart van het Nederlands koloniale verleden.

Het kabinet trekt er jaarlijks zo'n 1,5 miljoen euro voor uit tot 2022 en daarna jaarlijks structureel 1 miljoen. "Het is de ambitie om zo te blijven werken aan een nieuwe fase in de relatie tussen overheid, de Nederlandse samenleving en de omvangrijke Indische gemeenschap in ons land," aldus Van Rijn.

Voor de buitenwacht lijkt het een prachtig gebaar van de Nederlandse regering, maar het is een schamele fooi, weggegooid geld, overbodige flauwekul en wegkijken van waar het echt om gaat. Geef het geld aan degenen die daar recht op hebben. Gebruik het om de 'backpay­kwestie' en andere openstaande rekeningen volledig te vereffenen.

Ondemocratisch platform
Natuurlijk is Van Rijn niet over één nacht ijs gegaan. Er zijn verkennende gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers van de Nederlands-
Indische gemeenschap, zoals met het Indisch Platform, het Indisch Herinneringscentrum en Stichting Pelita. Maar in het recente verleden zijn al twee pogingen ondernomen voor een Indisch Huis in Den Haag. Met als wrang resultaat: faillissement door fraude en wanbeheer. En nu een derde poging.


Sylvia Pessireron, voorzitter Task Force ­Indisch Rechtsherstel ©

Hoe kan dat? Komt het misschien omdat het ondemocratisch geïnstalleerde Indisch Platform al decennia structurele en incidentele subsidies krijgt van de Nederlandse overheid? Moeten we daarom blij zijn met die ene vogel in de hand?

Wij stellen vast dat het Indisch Platform na 25 jaar nog steeds niet in staat is om iets te betekenen in het belang van het collectief Indisch rechtsherstel. Met het terugbetalen van zo'n 90.000 KNIL-militairen en andere overheidsambtenaren is een slordige 2,25 miljard euro gemoeid.

Op 15 augustus 2015 (70 jaar na de Japanse capitulatie) kwam de Nederlandse regering met de 'heuglijke' mededeling dat aan alle rechthebbenden die op die datum nog in leven waren, een bedrag van 25.000 euro uitbetaald zou worden. Er waren nog 577 mensen in leven. Aan hen is in totaal 14,5 miljoen euro aan uitgekeerd.


Rob Malasch, publicist © Rowin Ubink

Het nieuwe herinneringscentrum kreeg als ambtelijk motto 'gestalte geven aan brede collectieve erkenning van de Nederlands-Indische gemeenschap'. Voor de Indische gemeenschap houdt 'brede collectieve erkenning' niet in dat er nieuwe initiatieven worden gerealiseerd, maar dat oude beloften volledig worden gelost. De backpaykwestie rond het krijgsgevangen overheidspersoneel is slechts een van de vele onafgemaakte zaken na de dekolonisatie van Nederlands-Indië.

Ontredderd en berooid
Daarnaast is er de ronduit schandalige opvang van de mensen die tussen 1945 en 1962 noodgedwongen naar Nederland kwamen. Oorlogsslachtoffers dus. Excuses voor het schaamteloos handelen zouden niet misstaan.

Want, alhoewel berooid en ontredderd, hielpen ook deze mensen mee aan de wederopbouw van dit land. Over de jaren van gedwongen aanpassing, discriminatie, structurele achterstelling in combinatie met een opgelegde schuld voor de kosten van overtocht, verblijf in contractpensions en tweedehands kleren van het rampenfonds werd met geen woord gerept. Evenmin werd gesproken over het jappenkamp en de gewelddadige pogingen om de kolonie te houden.


Griselda Molemans, onderzoeksjournalist ©

Waarom wordt er geen geld uitgekeerd aan hen die er simpelweg recht op hebben? Dringende verzoeken om achterstallige lonen te betalen werden doorverwezen naar de Indonesische regering. Hoe vaak en op welke toon heeft Den Haag de Indonesische regering op deze verplichting gewezen?

Waarschijnlijk nul keer, om de handelsbelangen met de jonge natie niet te schaden. Het uitbetalen van achterstallige soldij, lonen en pensioenen, maar ook van de spaargelden bij banken en verzekeringsmaatschappijen is meer dan genoegdoening aan de rechthebbenden: het is hun recht! En dat recht wordt hen al decennia ontzegd.

Beerput
Met deze complexe achtergrond moet 'de' Indische gemeenschap zich dus verheugen op de komst van een nieuwe pleisterplaats. Er wordt hoog opgegeven over een 'kenniscentrum repatriëring', waar mensen met een Indisch verleden kunnen uitzoeken met welke boot hun ouders of grootouders naar Nederland zijn gekomen. Dat kan iedereen die in het bezit is van een computer nu al vanuit zijn huiskamer: je typt gewoon in: www.passagierslijsten1945-1964.nl.

Het echte, schrijnende verhaal bevindt zich in de beerput onder de Haagse villa waar het Indisch herinneringscentrum gevestigd wordt.

Parool