Frieda Souhuwat-Tomasoa: Ik dacht over de rechtszaak altijd al: dit gaan wij nooit winnen

Ik dacht over de rechtszaak altijd al: dit gaan wij nooit winnen

Molukse wijk in Capelle aan den IJssel Frieda Souhuwat-Tomasoa, nu 72, vertegenwoordigde tijdens de kaping in 1977 de Molukse gemeenschap.

Floor Rusman
25 juli 2018 om 23:03


Na zo veel jaren is Frieda Souhuwat-Tomasoa (72) nog geëmotioneerd over de afloop van de treinkaping.Foto David van Dam

Het oordeel van de rechtbank in Den Haag pakte nog negatiever uit voor de Molukse gemeenschap dan verwacht: de Nederlandse staat is niet aansprakelijk voor de dood van twee Molukse treinkapers bij De Punt in 1977. Maar van verslagenheid is ’s middags in de Molukse wijk Oostgaarde in Capelle aan den IJssel niets te merken. Van woede ook niet, noch van verdriet of desinteresse.

Dat komt doordat er niemand is. De hitte drukt zwaar op het gele gras, schaduw is schaars. Deze wijk werd in 1972 gebouwd voor de Molukse gemeenschap en nog steeds wonen er uitsluitend Molukkers.

Elouise Tahapary, een jonge vrouw, zit in de tuin. Ja, ze heeft wel gehoord over de rechtszaak maar eerlijk gezegd kent ze de uitspraak niet. Niet aansprakelijk? Oh. Dat is toch wel een tegenvaller. Maar ze is er „niet zo mee bezig”, want ze is „te jong, en een halfbloedje bovendien”. Maar vraag het tante Frieda, die heeft er verstand van.

Huilend bij de radio
Frieda Souhuwat-Tomasoa zit gebogen over een berg kipfilet voor de saté. Zo veel jaren later, ze is nu 72, is ze nog geëmotioneerd over de kaping. Tijdens de kaping in 1977 maakte ze deel uit van de groep die de Molukse gemeenschap vertegenwoordigde. Ze werd met onder anderen Piet Lokollo, vicepresident van de Republiek der Zuid-Molukken, bijgepraat over de kaping op het ministerie van Justitie. Tegelijk hadden ze contact met de Molukse bemiddelaar Hassan Tan, die de eisen van de kapers ophaalde in de trein.

De onderhandelingen waren nog gaande toen op 11 juni de door het kabinet bevolen aanval op de gekaapte trein begon, zegt ze. „Die zondag hadden we nog tot twee, drie uur ’s nachts bij Tan gezeten, hij woonde in Assen. Toen we terugreden naar Capelle zagen we in de tegengestelde richting allemaal militaire wagens rijden. Toen ik thuiskwam zat mijn moeder huilend bij de radio, ze zei: ‘Je hoeft niets meer te doen.’ Toen was het al gebeurd.”

Ze had de kaping niet zien aankomen. „Maar ik snapte best dat die jongelui het spuugzat waren. Ze kwamen op voor de belangen van hun ouders, die door de Nederlandse staat vreselijk slecht behandeld waren.”

Haar vader bijvoorbeeld: „Die had in Nederlands-Indië in het Nederlandse verzet tegen de Japanners gezeten en was gewond geraakt. Toen hij in 1951 gedwongen naar Nederland kwam, werd hij ontslagen als sergeant. We woonden in een kamp en hij moest de vloeren vegen van fabrieken. Dat was vernederend.”

Na de kaping is ze een jaar uit de roulatie geweest, vertelt Souhuwat-Tomasoa. „Ik was de weg kwijt, ik zat met zo veel vragen.”

Daarna heeft ze in zowat elk Moluks bestuur gezeten. Ze is nog steeds voorzitter van het wijkcentrum. Het leven is nu best mooi in deze buurt, met alle mensen die ze kent. Maar haar woede over de beëindiging van de kaping verdwijnt nooit. Ze gelooft beslist dat de mariniers opdracht hadden gekregen geen kaper te sparen, wat de rechtbank nu juist onbewezen acht.

De rechtszaak leefde enorm in de buurt, zegt ze. „Als we elkaar tegenkwamen in de supermarkt was het zo van: laten we hopen!” Maar eigenlijk verrast de uitspraak haar niet. „Ik dacht altijd al: dit gaan wij nooit winnen.”

De advocaat van nabestaanden van de treinkaping bij De Punt heeft bekend gemaakt dat zij in in hoger beroep gaat tegen het vonnis.

NRC