Koloniaal bestuur tot 1800 - deel 5.

Bronnen: zie deel 1.


Het Indisch Bestuur.

Batavia was het centrum van het Nederlands handelsnetwerk in Azië, waar alle commerciële en bestuurlijke draden bijeenkwamen.

In de loop van de 17de eeuw verrees rond het Kasteel aan de mond van de Tjiliwung (Ciliwung) een heuse Hollandse stad in de tropen, omringd door muren en doorkruist door grachten en kanalen om de drassige bodem af te wateren.
De stad kende ook allerlei typische Hollandse stedelijke instellingen als een college van schepenen, weesmeesters, huwelijkse zaken, stadskas, stadszegel en stadsambtenaren, die sinds 1710 gehuisvest waren in een kleine kopie van het Amsterdamse stadhuis op de dam.

Ondanks deze gelijkenis met de Republiek hadden de burgers totaal geen politieke macht.
Hoewel het college van schepenen was belast met het onderhoud van straten, bruggen en waterwegen, kon het de jaarlijkse belastingen en tolheffingen pas innen, als de speciale machtiging van de Hoge Heren in het bezit was.
In werkelijkheid berustte de macht dus gewoon bij de VOC in Nederland.

Omstreeks 1700 telde Batavia een inwonertal van circa 70.000 mensen van wie het meerendeel aziatisch was; slechts 6000 Europeanen bevolkten de stad en zij waren vrijwel allen in dienst van de VOC omdat het buiten de VOC om niet mogelijk was om een ander bestaan op te bouwen.
Voor tropische landbouw waren de Europeanen niet geschikt en qua nijverheid of detailhandel konden zij zich niet meten met de Aziatische bevolking. Slechts als kroegbaas overtroffen zij de concurrenten.

Omdat de VOC slechts aan hogere ambtenaren toestond hun vrouw mee te nemen, leefden de meeste Europeanen samen met een Aziatische vrouw.
Batavia kende daardoor een rijke mestiezencultuur, waarover in Nederlandse beschrijvingen vernietigend werd geoordeeld.
(Noot editor: Er wordt in de boeken geschreven over mestiezen en Indisch. Totaal 2 verschillende begrippen dus. Ik mag dus concluderen, de geschriften volgend, dat de Europeanen zich in het begin niet bezighielden met de Javaanse vrouwen en zich vermengden met de ex-slaven uit de Portugese nalatenschap van India en Malakka? Of de schrijvers van aangehaalde literatuur hebben zich in deze begrippen niet goed verdiept.- Zie ook begrip Mixties. Een beetje erg verwarrend de begrippen zoals gebruikt in de aangehaalde literatuur.)

De Indische vrouwen en hun "liplaps" kinderen zouden de dagen doorbrengen met niets anders dan "mooi maken, betel kauwen, roken, thee drinken of op een matje liggen." ( Noot editor: Hier wordt dus het woord Indisch weer gebruikt voor nazaten van de negroiden, die "liplappen" werden genoemd, zoals in andere literatuur gevonden.)
In de stad woonden ook Mardijkers, afstammelingen van slaven uit een voormalige Portugese vestiging in India of Malakka, die door bekering tot het Christendom hun vrijheid (merdeka) hadden verkregen. ( Noot editor: Onvolledige verklaring, want slaven uit Afrika die als soldaat werden ingezet en hun oorlogsdiensttijd hadden overleefd werden in vrijheid gesteld en kregen ook de naam van Mardijkers, dus niet enkel wegens aanname van het Christelijk geloof.)

De grootste groep van de bevolking van Batavia bestond echter uit slaven (afkomstig uit alle hoeken van Indonesia) en de Chinezen. De eersten werkten als sjouwers en ambachtslieden in dienst van de VOC (Noot editor: dienst??? Slaaf???), terwijl de Chinezen de spil vormden van het economisch leven in de stad.
Zij beheersten het marktwezen, weg- water en huizenbouw, visserij en agrarische sector en de particuliere overzeese handel voor zover de VOC het toestond.
M.a.w.: Batavia was dus geheel geen Europese stad.


Deel 6 volgt: Zoals wij het verstaen en best oordelen.

Nu had ik begrepen dat er niet veel negerslaven zijn terechtgekomen in Batavia en dat ook de groep Mardijkers niet van Afrikaanse oorsprong was.
Ik heb ook wel eens gelezen op het internet ergens dat de Afrikaanse exslaven-soldaten (19e eeuw) ook wel eens Mardijkers genoemd werden, maar ik snapte dat niet zo goed en ik beschouw dat als een foute intepretatie van de persoon die dat op het internet zette..

Hendrik Niemeijer die zijn jarenlange onderzoekwerk in het VOC-archief te Jakarta samenvatte in het boek 'Batavia'.. geeft in dat boek een tabel van aantallen inwoners van Batavia in 1679
31,854 inwoners.. 52 % slaaf, 7% nederlanders en 2.4% mesties

Ik dacht dat de VOC indertijd mestiesen en mixtiesen als synoniemen gebruikte en dat men bedoelde nazaten van Europeanen en inlanders (inclusief zij die van buiten de indische archipel kwamen)?

Die rijke mestiese vrouwen van de 18e eeuw waren alleen die van rijke families of ze waren gehuwd met een rijke totok.
Mij lijkt dat de meerderheid van de indo's ( ik gebruik hier indo als synoniem voor mesties) niet zo rijk waren of ook slaaf.

Ik vind dat meer mensen deze serie artikelen moeten lezen.. daarom heb ik een topic gemaakt op I4E naar deze serie

Dat heb je mooi gedaan ik was net lezen op je I4E weblog

Boeroeng schreef:

Ik vind dat meer mensen deze serie artikelen moeten lezen.. daarom heb ik een topic gemaakt op I4E naar deze serie

Vooral de 3de generatie zoals Indisch3.0
Kan je hun niet waarschuwen , of dat Mas Henri daar gaat plaatsen.
We moeten echt op de tong tong slaan , geef het door , geef het door.

De 1ste Mardijkers waren Portugese slaven , met geen druppel blanke b;oed in hun aders .
Qua uiterlijk zijn ze zwart , ze waren afkomstig uit de kuststreek van India , Coromandel etc .
Omdat ze katholieken waren werden ze de Swarte Christenen genoemd .
Na de verovering van Malaca door VOC werden ze meegenomen naar Batavia .
Het is een "zwarte duivel",zooals de Chineessche geshiedenis van Batavia
de Mardijkers geregeld betittelt
I.t.t de halfbloeds=Mixtiezen zijn deze Mardijkers , al dragen ze de zwierigste Portugeesche of de huiselijkste Hollandsche namen , volbloed Aziaten.
Een Bataviasche Domingo de Villa Nova heeft evenmin als zijn collega de "inlands burger"Jan Pietersen , een druppel Europeesch bloed in zijn aderen.
Maar al worden zij dikwijls eenvoudig "inlanderen"genoemd , en al betitttelen zij zich zelf eveneesns aldus , het zijn daarom volstrekt niet wat wij onder Inlanders verstaan.
Bron Oud Batavia Deel 1 1922.

Hun nakomelingen waren de Toegoenezen in de huidige Jakarta (Cilincing) en in Nederland.

Om Sid: op Indisch3.0 zijn zij het die de topics maken, wij gewone volk mogen alleen reacties daarop geven.
En de mensen achter Indisch3.0 zijn 3de generatie - Mas Henri mocht willen dat hij nog zo'n jonkie is
(Sorry Mas H., grappie !!!..)



Weet u wat, OmS? Contact hen maar en geef door wat er hier bij ons op het forum voor interessants te vinden is...

Henri R. Cingoor schreef:

Bronnen: zie deel 1.


Het Indisch Bestuur.

De grootste groep van de bevolking van Batavia bestond echter uit slaven (afkomstig uit alle hoeken van Indonesia) en de Chinezen. De eersten werkten als sjouwers en ambachtslieden in dienst van de VOC (Noot editor: dienst??? Slaaf???), terwijl de Chinezen de spil vormden van het economisch leven in de stad.
Zij beheersten het marktwezen, weg- water en huizenbouw, visserij en agrarische sector en de particuliere overzeese handel voor zover de VOC het toestond.
M.a.w.: Batavia was dus geheel geen Europese stad.


Deel 6 volgt: Zoals wij het verstaen en best oordelen.

De slaven zijn vaak geroofde slaven , of gekochte slaven /slavinnen (Balinese vrouwen waren echt gewild) , overwonnen volkeren .Zie de slaven van Chastelijn VOC dienaar van Franse afkomst , die later bekend stond als Belanda Depok .
Daarnaast hebt je ook de "vrijwillige" slaven , de zgn Pandelingen , of mensen die "vrijwillig in een slaven status kiezen om hun schulden af te lossen.
Tijdelijke slaaf dus.
De Javanen (bewoners van Java ) hadden gelukt , omdat de Kompenie en vrije burgers verboden werd om Jvaanse slaven/personeel in dienst te nemen.
Men wil ze niet in de stad hebben , ze zijn onbetrouwbaar ( 5de kolone) van de Javaanse en Sundanese vorsten ,bij de wet (VOC) verboden .

De Chinezen kennen ook 2 soorten slaven , de geroofde Chinezen uit de kuststreken en de pandelingen.
Een stadgenoot van J.P Coen was een slavenhaler geweest , de Schipper van Bontekoe.

wu schreef:

Om Sid: op Indisch3.0 zijn zij het die de topics maken, wij gewone volk mogen alleen reacties daarop geven.

Weet u wat, OmS? Contact hen maar en geef door wat er hier bij ons op het forum voor interessants te vinden is...


:

Ze kennen mij daar als Surya Atmadja .

Hendrik Niemeijer schreef ook dat Mardijkers ook 'swerten' genoemd werden.


Ik dacht dat het VOC-beleid was geen slaven te nemen die ethnisch uit die regio zelf kwamen. Op Kaap de Goede Hoop deden ze dat precies zo.
Natuurlijk slim gezien om zo de oorspronkeljke bevolking van de regio niet op stang te jagen... dat voorkomt opstanden.
Is dat nu die beruchte slimme VOC-mentaliteit ?

Algemeen: schitterend al die aanvullingen en verduidelijkingen. Dank dank.

Missy: Mas Henri mocht willen dat hij nog zo'n jonkie is ...... // De laatste weken hebben me tientallen jaren gekost

OmSid: Artinya Surya gue ngerti. Artinya Atmadja tuh apa? Ik was daar aan het neuzen en herkende de stijl van OmSid.


Aanvullingen:

Zie voor wat meer details de volgende link: http://www.voc-kenniscentrum.nl/themas.html van het KIT

Henri R. Cingoor schreef:

Algemeen:
OmSid: Artinya Surya gue ngerti. Artinya Atmadja tuh apa? Ik was daar aan het neuzen en herkende de stijl van OmSid.

Surya Atmadja is eigenlijk 1 naam , formeel betekent het de kinderen van Surya .
Werd dan als familienaam gebruikt .
3 generaties.

Van oorsprong Sanskrit. Werd vroeger bij de Sundanezen gebruikt.
Ook gebruiken Javanen dat .
Nu ook nog , in Indonesia maar meestal omdat ze het mooi vinden.
Mijn echte familienaam is al 6 generaties gevoerd .

De Hindu op Java(eiland) kwam van oorsprong(voorzover bekend) uit West Java.
De stamvaders van Javaanse Koninkrijken waren Sundanese Kroonprinsen.

Trims OmSid.

Boeroeng schreef:

Hendrik Niemeijer schreef ook dat Mardijkers ook 'swerten' genoemd werden.
Ik dacht dat het VOC-beleid was geen slaven te nemen die ethnisch uit die regio zelf kwamen. Op Kaap de Goede Hoop deden ze dat precies zo.

De reden dat VOC "swarten" uit Afrika importeren was gebaseerd omdat ze te weinig goede soldaten hadden.
Daarom waren de Aziatische swarten ( De Mardijkers) ook gewild als soldaten van de VOC.
De krijgskunst hadden ze geleerd van de Portugezen.

De Afrikaanse swarten zijn door hun uiterlijk en manier van vechten gevreesd door de Acehers.
De "Ambonezen" waren ook goede vechters , maar hun antallen zijn te weinig.
In dienst gaan bij Kompenie was in het begin niet populair , omdat men niet anders kan .
Armoede of de Kompenie ( dezelfde zoals indienst gaan bij de KNIL-Harderwijk) .
Vandaar die aanvulling met "tropenvechters" .
Als het moet kunnen ze de ondoordringbare bosssen met blote voeten betreden.
De Ambonezen KNILers hadden pas in 1904 schoenen gekregen.

De Kompenie haalt juist soldaten van andere eilanden , zelfs hadden ze Bandanese soldaten , was een geduchte VOC soldaten , afkomstig van 600 meegenomen/gevangen Bandanezen . Ze werden naar Batavia meegenomen na de slachting van Banda .

Er iwaren zelfs Japanse huursoldaten.

Die Afrikaanse soldaten/ex-slaven uit Ghana was in de 19e eeuw... en de VOC bestond niet meer.

Boeroeng schreef:

Die Afrikaanse soldaten/ex-slaven uit Ghana was in de 19e eeuw... en de VOC bestond niet meer.

Formeel bestaat de VOC na 1799 niet meer .
Dan werd het de Nederlanders , in de volksmond Kompenie genoemd.
Te Samarang werden anno 1761 voor den oorlog op Ceilon ingezeten vreemde Inlanders geprest , Mardijkers , Maleiers , Mooren (geen Arabieren), Makassaren en Baliers.

Anekdote : Hoe de verschillende Inlandse troepen vechten.

Elke natie vocht op hare eigene wijze .een ooggetuige verhaalt in 1775 dat onze Boegis bijna naakt ten strijde gingen na zich met allerlei verwen te hebben ingesmeerd en met woest fladerende haren , zoodat zij er uitzagen " wie der lebendige satan" , zij snelden de koppen der gevallenen , staken die op hun pieken en keerden daarmee na de overwinning al tandakkend terug.
Ze zijn echt gevaarlijk,
" Ofschoon de Regeering herhaldelijk den invoer van Boegineesche slaven verboden* heeft zijn er altijd vrijwat van die natie te Batavia geweest.
*Het was een gevaarlijk , diefachtig volkje , gauw klaar met een mes .

" Vreemde Inlanders "
Men bedoelde kennelijk alle Niet Javanen (Javanen en Sundanezen).
Volgens grondbeginsel van Compagnie (omstreeks 1680) Een Javaan nooit slaaf kon zijn .
Het waren allen vrijgeboren mannen , en toch presterrede geen hunner ooit iets ..
Ze zijn geen goede soldaten geworden , later bij de KNIL hebben ze ook minder kans op promotie en slechter betaald dan de anak mas-sen van de Kompenie.

Waarom Chinese moord in 1740.

Te veel rondzwervende bende uitgehongerde Chinezen die buiten de stadsmuren de omgeving onveilig maken.
De Chinezen kwamen in grote getallen naar Batavia en Ommelanden , via hun eigen mensenhandelaren , vervoerd in Chinese jonken.
En door Nederlandse mensensmokkelaars die de handel , ook pandelingen stiekem meenamen naar java.
In feite kon JPC Batavia opbouwen door de hulp van de Chinese koelies.

Anekdote:
Een eigenaardig invoerartikel der jonken vormden de Chineesche nieuwelingen of sinkehs , die zonder een stuiver op zak de reis aanvaarden , bij aankomst te batavia een dienstverband met voorschot aangingen en daaruit hun ne passagekosten voldeden.
Die " vuile , schurfde Chinese honden , die haar meeste voedsel van soute visch , gore rijs en vuijligheden krijgen zooals de vriendelijke Ten Rhijne hen qualificeert.

Door de grote illegale migratie schreef men :
In elk geval , men begon nu last te krijgen van Chineesche leeglopers , "ongepermiteerde swervers en quaandoenders , en zon op " middelen tegen den clandestiienen indrang der Chineezen".
Het gebruik van Konde (tautjang) voor de oude Chinezen om de illegale niwuwe aanvoer snel te herkennen.

Toen de situatie onhoudbaar werd , kwam het tot een pogrom.
Juist tenkoste van de trouwe Chinezeen die al bijna meer dan 1 eeuw binnen de stdasmuren leefden.

OmSid:....Toen de situatie onhoudbaar werd, kwam het tot een pogrom.
Juist ten koste van de trouwe Chinezen die al bijna meer dan 1 eeuw binnen de stadsmuren leefden.


Zie ook wat elders is beschreven over de pogrom en beschuldigingen die over en weer vielen, hetgeen leidde tot gevangenname van..... etc.