Koloniaal bestuur tot 1800 - deel 6.

Bronnen: zie deel 1.


"Zoals wij verstaen en best oordelen."


Midden tussen die vreemdelingen ( !!! Notabene de mensen die in hun eigen land wonen !!!!) zetelde in een machtig Kasteel Batavia ook het hoogste gezag in Indië, de Hoge Regering.
Het college telde 7 leden, een gouverneur-generaal en 6 raden van Indië.
De Hoge Regering was ondergeschikt aan de Heren XVII in de Republiek. (Dus niet aan de Republiek zelve !!!! ???)
Daarom legden gouverneur-generaal en de raden jaarlijks in een aantal generale missiven hun beleid ter goedkeuring voor aan de bewindhebbers in patria.

In praktijk echter opereerde de Hoge Regering geheel op eigen gezag doordat instructies uit Nederland maanden onderweg waren.

"De Heeren in 't Vaderland besluyten de zaaken zoals sij daer goet vinden, maar wij doen het hier zoals wij het verstaen en best oordelen."

Toen de Heren XVII in 1649 Cornelis van der Lijn op de vingers tikten wegens een al te krijgshaftig VOC-optreden in Perzie ( !!!!), reageerde hij woedend dat "de Hoge Regering sich met lijff en siele inzette om de bevelen uit patria uit te voeren, maar als het college oordeelde dat het Compagniebelang andere maatregelen vergde en bovendien de tijd ontbrak om het vaderland om advies te vragen, dan behoorden de Heren XVII ons volcomen toe te vertrouwen ende niet soo cleen te achten, even off wij hier kinderen waren."

De gouverneur-generaal was de hoogste ambtenaar en voorzitter van de raad, maar zijn bevoegdheden waren niet onbeperkt. Buiten het college om mocht hij geen belangrijke beslissingen nemen en elk raadsbesluit vereiste 7 stemmen.
Als door omstandigheden een lid verhinderd was, ging het stemrecht over naar één van de extraordinaires van de raden van Indië, die anders slechts een adviserende taak hadden.

Het functioneren van de Hoge Regering was sterk afhankelijk van de persoonlijke kwaliteiten van de leden, maar ook van hun onderlinge verstandhouding, die niet altijd even harmonieus was. ( Noot editor: Dus mag ik concluderen dat dit derhalve neerdrukte op de zogenaamde "vreemdelingen" die immers afhankelijk waren van de VOC??? Zie volgende alinea.)

Tegenstellingen binnen de raad bereikten een climax in december 1740 (Noot editor: ik verwijs naar de crisis in de Suikercultuur waarbij vele Chinese arbeiders werkloos werden.)
Gouverneur-generaal Adriaan Valckenier en de raadsleden beschuldigden elkaar over en weer de chinezenmoord in Batavia te hebben aangesticht, want 2 maanden eerder had de Europese bevolking (lees: De VOC) een zware progrom gehouden waarbij 10.000den of meer Chinezen waren afgeslacht in 3 dagen tijd. !!!!

Staande de vergadering sloeg Valckenier de raadsleden Imhoff, de Haze en Van Schinne wegens insubordinatie in de boeien en zond ze - elk op een ander schip - naar Nederland.
Terwijl de gevangenen onderweg waren naar Nederland, bereikte Valckenier het bericht van de Heren XVII, dat zijn verzoek uit 1738 ( !!!!!) gehonoreerd werd om als GG af te mogen treden.
Zijn opvolger was...... Gustaaf Willem Baron van Imhoff, die echter tot verbazing van de Heren XVII half september 1741 voet aan wal te Amsterdam zette.
Van Imhoff wist de Heren XVII te overtuigen, dat Valckenier verantwoordelijk was geweest voor de dramatische gebeurtenissen en aansluitend gaven zij de opdracht om Valckenier (die inmiddels uit Indie op weg was naar Nederland) bij de eerste de beste gelegenheid gevangen te nemen en naar Batavia terug te sturen opdat een gerechtelijk onderzoek plaats kon vinden te Batavia.
Ook van Imhof vertrok naar Indië terug om alsnog zijn nieuwe functie te aanvaarden.

Het proces tussen Valckenier en van Imhof sleepte zich jarenlang voort en was nog niet afgesloten, toen Valckenier na 9 jaren voorarrest in 1751 overleed.


Extra: Suikercrisis moord.
Doordat vele chinezen werkeloos werden wegens de suikercrisis, vormden zij gewapende bendes die de ommelanden van Batavia onveilig maakten. De Hoge Raad bedacht toen het plan om ze te latem emigreren naar Ceylon.
Het gerucht onder de Chinezen ging echter, dat - eenmaal aan boord gezet en op zee - zij overboord zouden gezet worden. In deze ontstane onrust trokken strijdlustige Chinese groepen op naar Batavia, alwaar hun aanval werd afgeslagen, maar de Chinesen binnen de stadsmuren werden erop aangezien en de progrom was het gevolg. (KIT)


Deel 7 volgt: De Hoge Regering aan het werk.