monument voor kamp De Wite Peal

dinsdag, 17 augustus 2010
Subsidie voor Skarsterlânse stichting Ut Eigen Gea
Rohel krijgt monument voor kamp De Wite Peal
Peter Halbersma

Rohel - Het dorp Rohel krijgt een monument ter herinnering aan De Wite Peal: een voormalige werklozenkamp, Joods werkkamp en woonoord voor de Molukkersgemeenschap. Stichting Ut Eigen Gea, verbonden aan Museum Joure, heeft een subsidie ontvangen om een natuurstenen witte gedenkpaal te plaatsen. "We willen een monument om niet te vergeten wat er vroeger op deze plek was. Het is erg jammer dat er niets meer van het kamp over is", zegt Freark Ringalda van de stichting.

De Kampweg en voetbalvereniging D.W.P. in het naastgelegen Sintjohannesga zijn de enige herinnering aan het kamp tussen Rotsterhaule en Ousterhaule. De Wite Peal had zijn naam te danken aan een witte grenspaal die in de grond werd geslagen bij het aansnijden van het veen. De grenspaal gaf ook de scheiding aan tussen de gemeenten Haskerland en Doniawerstal. Zowel de barakken van het kamp als de grenspaal zijn verdwenen. Op de plek van het kamp staat nu een boerderij.

In de jaren dertig van de vorige eeuw werd De Wite Peal ingericht als werkverruimingskamp om werklozen te huisvesten. Het was onderdeel van een van de projecten van de overheid om groepen werklozen aan het werk te zetten. De kampbewoners hielden zich bezig met ontginningswerk: het droogleggen van de Rohelster Wide. Toen de klus geklaard was, stond het kamp een tijd leeg.

De Duitsers namen het in de Tweede Wereldoorlog in gebruik en stelden er 120 Joodse mannen te werk. De Joodse dwangarbeiders zouden anderhalve maand in het werkkamp blijven. Ze werden in de nacht van 2 op 3 oktober 1942 doorgestuurd naar kamp Westerbork. "Ze werden plotseling, in de schemering, weggehaald en per tram via Heerenveen naar Westerbork gebracht", zegt Ringalda.


Molukkers

De barakken van De Wite Peal verschaften vanaf november 1951 onderdak aan een gemeenschap van twaalf Molukse gezinnen en alleenstaanden. Zij waren na de dekolonisatie van Indonesië overgekomen naar Nederland. In de jaren vijftig was het kamp al behoorlijk in verval. "De leefomstandigheden waren niet echt ideaal", zegt Ringalda.

De Molukkers werden goed opgenomen in de gemeenschap. Ze stonden beter bekend als de ‘Ambonezen’, omdat de meesten van het eiland Ambon kwamen. "Het contact met de lokale bevolking was goed. Vanuit Joure werden er gezellige bonte avonden geregeld met zang en toneelstukjes." Ook werden voetbalwedstrijden georganiseerd. De voetbalvereniging D.W.P. begon in 1947 op een veld naast het kamp en Molukkers sloten zich later aan bij de club. In november 1960 werden de Molukkers overgeplaatst en werd het kamp afgebroken.

De witte gedenksteen zal de functies van het kamp met de bijbehorende tijdsperiode weergegeven.

Friesch Dagblad