Fleur koos voor islam in Indonesië

Fleur koos voor islam in Indonesië
Gepubliceerd op : 6 januari 2011 - 8:47 am
door Marcel Decraene

(Foto: Fleur Paumen)

Fleur Paumen is net terug van een pelgrimstocht naar Mekka. 'Je doet het voor Allah, dus je mag niet klagen.' Fleur koos 18 jaar geleden bewust voor de islam en ging in Indonesië wonen. Een keuze die door familie en vrienden niet altijd werd begrepen. Ook door mij niet.

Fleur heeft een glas zam zam-water voor me ingeschonken. Dat is heilig water, dat ze in plastic flacons heeft meegenomen uit Saoedi-Arabië. Het zou helpen tegen allerlei klachten. We spreken elkaar in Fleurs nieuwe, ruime huis in Cimanggis, ten zuiden van Jakarta: een weerzien na een lange tijd.

Bandung
Ik ken Fleur sinds eind jaren '80, toen we met een groep Nederlandse studenten een cursus Indonesisch volgden in Bandung. Het was onze eerste kennismaking met een groot islamitisch land en ik moest wennen aan het geluid van de azan, de oproep tot gebed die vijf maal per dag over de stad schalde.

Ook meisjes met hoofddoeken vond ik geen teken van voortschrijdende vrouwenemancipatie. Maar Fleur voelde zich meteen aangetrokken tot de islam. 'Toen wij in Bandung studeerden werd Idul Adha, het Offerfeest gevierd. Ik zag mensen gebeden verrichten en dacht: ik zou wel mee willen doen.'

Fleur herinnert zich hoe saamhorig het eruitzag. 'Het slachtvlees werd verdeeld, en die sociale kant sprak me toen al aan.' Zelf heb ik nog foto's liggen uit die tijd van schapen waarvan de keel wordt doorgesneden. Dat gebeurde op een veld voor het huis aan de Jalan Imam Bonjol waar ik indekos was bij een gastgezin.

Katholiek
Terug in universiteitsstad Leiden ging Fleur op zoek naar meer kennis over de islam. Ze volgde seminars en ging af en toe naar een oecumenische kerkdienst. 'Mijn ouders waren vroeger katholiek. Ik was van kinds af aan bijna geobsedeerd door het geloof. Bijbelverhalen verslond ik.'

Het jaar daarop waren Fleur en ik opnieuw in Bandung. Zij voor een psychologisch onderzoek, ik voor antropologisch veldwerk. Fleur bezocht islamitische bijeenkomsten en verscheen op een gegeven moment zelfs in moslimkleding. Ik herinner me de levendige discussies die we hadden over de islam.

Fleur trok zich van mijn bezwaren en twijfels niets aan. Integendeel, haar overtuiging vond steeds vastere bodem. In die tijd kwam ze ook haar man, Syahganda Nainggolan, tegen. Zoals veel Indonesiërs kort hij zijn naam af en iedereen kent hem als Igand. Hij is Sumatraan van oorsprong en een gelovig moslim.

Opdringen
Het clichébeeld wil dat iedere islamitische man zijn godsdienst opdringt als hij met een westerse vrouw wil trouwen. Maar Igand zegt dat daar in zijn geval echt geen sprake van is geweest. 'Ik heb haar zeker niet gevraagd om moslim te worden. Dat heeft ze zelf gedaan.'

Terwijl Igand in Indonesië bleef wonen, verdiepte Fleur zich in Nederland verder in de islam. Eigenlijk zonder dat hij het wist. Fleur lacht en relativeert. 'Ik wist natuurlijk wel dat een voorwaarde voor een huwelijk was dat ik moslim zou worden. Maar ik wilde de keus echt zélf maken.'

Ondanks onbegrip uit haar omgeving - 'mijn ouders waren bang dat het een bevlieging was, ze zeiden: je kunt altijd nog terug' - sprak Fleur in oktober 1992 de sjahada uit, de islamitische geloofsgetuigenis. In 1994 trouwden zij en Igand in Rotterdam.

Pelgrimstocht
Nu, 16 jaar later, heeft het paar drie kinderen. Ze zijn net terug van de pelgrimstocht naar Mekka, de haj. Het echtpaar maakte deel uit van een groep van 150 Indonesische pelgrims en de onderlinge solidariteit was groot.

'Ik had nog steeds de enge tv-beelden uit Nederland in mijn hoofd', zegt Fleur. 'Ik was bang vertrapt te worden in de massa.' Dat gebeurde niet. Wel was de haj zwaar. 'Je moet soms om 2 uur 's nachts opstaan om te vertrekken naar de volgende plek. Maar je doet het met lichte voet. Voor Allah.'

Nu ze de moslimplicht heeft vervuld om één keer in je leven naar Mekka te gaan, zouden andere gelovige Indonesiërs wel eens tegen Fleur op kunnen gaan kijken. Maar hier komt haar nuchtere Zuid-Hollandse mentaliteit om de hoek: 'De praktijk moet uitwijzen of ik het kan waarmaken.'

Nederland
Fleur is nu 44. Als kinderpsychologe heeft ze een school voor weeskinderen opgezet. Ze wil graag in Nederland op vakantie, maar is niet van plan ooit echt terug te gaan. 'Ik was altijd trots op het tolerante landje Nederland. Nu krijg ik soms plaatsvervangende schaamte voor de anti-islam-gevoelens in mijn land.'

Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen is ze daarom voor het eerst in 15 jaar gaan stemmen. 'Om een tegengeluid te laten horen. Misschien dat mijn kinderen ooit in Nederland kunnen gaan studeren, maar dat kan ook in een ander land zijn. Zelf denk ik dat ik hier mijn oude dag zal slijten.'

RNW

Nieuwslijn Supplement - Fleur Paumen in gesprek met Marcel Decraene is te horen op de website van RNW