Zondag 7 augustus | Ned. 2 | 20.15u: Zomergasten met Step Vaessen

Zomergasten: Step Vaessen
Door (nj), 07/08/2011 - 08u00


De derde zomergast van dit seizoen staat ons vanuit Jakarta te woord, in vogelvlucht meer dan elfduizend kilometer van onze bureaustoel: Step Vaessen (°1965), sinds 2006 Indonesië-correspondente voor Al Jazeera English, en als zodanig een soort wereldster.





Step Vaessen «Nou ja, wereldster is overdreven, maar wij bereiken wereldwijd wel zo'n honderdvijftig miljoen mensen. Vorig jaar waren er dat nog honderd miljoen, maar sinds de Arabische Lente is het aantal kijkers enorm toegenomen, zeker in het Westen. Cruciaal wat dat betreft was onze camera op het Tahrir-plein, die de klok rond registreerde wat er gebeurde. Die camera had ook een grote impact op de omwenteling zelf, want zo'n dictator moet nog maar zien of-ie een bloedbad durft aan te richten als hij weet dat de wereld meekijkt.»

HUMO Al-Jazeera wordt weleens als antiwesterse zender bestempeld. Terecht?

Vaessen «Onterecht. 't Is een vooroordeel, waar een heel simpele remedie tegen bestaat: kijken. Dan zie je meteen dat het een gewone nieuwszender à la CNN en BBC World is, maar dan beter. Wij hebben namelijk wél tijd en geld voor degelijke research en goed onderbouwde verhalen, én wij laten mensen in hun waarde. Hier in Indonesië is men vaak kwaad op de BBC en CNN, omdat die hen nooit eens als normale mensen portretteren, maar altijd weer als armoedzaaiers of terroristen. Op Al Jazeera English breng ik dag na dag verhalen die een heel andere kant van Indonesië laten zien; een meer normale kant.»

HUMO Hoe komt een boerendochter uit Simpelveld bij Heerlen eigenlijk in Jakarta terecht?

Vaessen «Met het vliegtuig (lacht).

»Nee, serieus: ik heb altijd al naar Azië willen trekken, al sinds mijn tiende. Dat had ongetwijfeld te maken met een jeugdserie waar ik verslingerd aan was, en waar ik een fragment uit laat zien in 'Zomergasten': 'Sandokan', over een piraat die zich in Maleisië tegen de kolonisten teweerstelde, en met tijgers vocht en zo. 't Was een fantasiewereld waar ik heel graag deel van wilde uitmaken, en waar ik uiteindelijk ook deel van bén gaan uitmaken. Op mijn eenentwintigste heb ik voor het eerst een reis door Zuidoost-Azië ondernomen, in mijn eentje, en sindsdien ben ik blijven gaan. En in '97 heb ik er me metterwoon gevestigd, omdat ik toen correspondente voor de NOS ben geworden.

»'t Is eigenlijk grappig: nu nog steeds, als ik de jungle inga, voel ik me soms Sandokan (lacht).»

HUMO Uw keuzefilm is de biopic van Anton Corbijn over Ian Curtis, 'Control'.

Vaessen «Ik heb die film gekozen omdat-ie over zelfmoord gaat: vorig jaar heeft mijn man André zelfmoord gepleegd, toen het na drieëntwintig jaar was uitgeraakt tussen ons. 't Is een eerbetoon aan hem, ook al omdat Ian Curtis en Joy Division heel erg passen in de wereld waarin wij mekaar hebben leren kennen: we kwamen allebei uit de krakersbeweging van Nijmegen, en ik was zangeres in de anarchistische punkband waar hij ook in speelde.

»Wat ik vooral ook wil overbrengen, is dat mensen niet bang moeten zijn om over zelfmoord te praten, en al zeker niet met de nabestaanden. Als ik daar iets ten goede aan kan veranderen, dan is mijn avond geslaagd.»


Bekijk een filmpje van Step Vaessen bij Humo.be

Step Vaessen: Al-Jazeera is geen Al-Kaida-zender



Nicole Besselink − 07/08/11, 09:51



INTERVIEW - Werk je voor Al-Jazeera, dan ben je echt niet alleen op pad om verhalen te maken over terroristische aanslagen, want de zender bericht over ál het nieuws dat er toe doet. Dat wil de Nederlandse journaliste Step Vaessen (46) duidelijk maken met haar nieuwe boek 'Jihad met sambal', dat deze week is verschenen.
Vijf jaar reist Vaessen, voormalig NOS-correspondent, voor de Arabische nieuwszenderhet nieuws in Indonesië achterna. Ze versloeg de tsunami in Zuidoost-Azië, reisde naar de uitgebarste Merapivulkaan en bracht religie en religieuze onenigheden in beeld.

Alleen vooroordelen in het Westen
Ondanks de variatie aan onderwerpen, moet ze in Nederland nog steeds uitleggen dat Al-Jazeera niet op de hand van radicale moslims is en dat het station objectief het nieuws verslaat, ondanks de financiële steun van de emir van Katar.

"Tijdens mijn dagelijkse werk in Indonesië heb ik geen last van de vooroordelen", vertelt Vaessen aan de telefoon, vlak voordat ze op het vliegtuig naar Nederland stapt. "Die vooroordelen zijn er simpelweg niet. Er kijken in Indonesië meer mensen naar ons dan naar de BBC en CNN. Ook door de regering en militairen worden we goed bekeken."

Vaessen wordt pas met de vooroordelen geconfronteerd als ze naar Europa gaat. "Alles wat Arabisch klinkt, roept negatieve associaties op in het Westen. Maar dat is eigenlijk absurd. Al-Jazeera is het Arabische woord voor schiereiland. Onschuldiger kan bijna niet."

Arabische lente zorgde voor doorbraak
Een politieke agenda heeft de zender niet, zover Vaessen weet. "Behalve verslag doen van de vrijheidsdrang van miljoenen Arabieren."

Met de recente opstanden en opwentelingen in de Arabische wereld vragen Nederlanders haar vaker naar haar ervaringen bij Al-Jazeera. Vermoeiend vindt ze het niet om daarover te vertellen. "Ik zeg: kijk gewoon, dan zie je dat de vooroordelen op niets gebaseerd zijn. Ik krijg regelmatig reacties van mensen die ik dat advies heb gegeven. Ja, zeggen ze, je hebt gelijk."

De berichtgeving over de Arabische Lente heeft voor Al-Jazeera ook in het Westen tot een doorbraak geleid, denkt Vaessen, al weet ze dat de zender nog een lange weg te gaan heeft voordat iedereen deze volwaardig acht.

"We hebben alles geregistreerd. Er stond een camera op het Tahrirplein in Egypte die vierentwintig uur per dag live-beelden uitzond. Als er rellen of botsingen waren, werd dat direct uitgezonden. Iedereen kon met een biertje in de hand en chips op schoot de revolutie vanuit de huiskamer volgen."

Zondagavond is Step Vaessen te gast in het tv-programma 'Zomergasten'.

Trouw

Column Maandag


Zomergasten 2011 deel 3: Step Vaessen

Laatste update: 8 augustus 2011 06:21 info.


Een Zomergasten-aflevering die begint met een fragment van grazende schapen, dat kan niet anders dan een omen zijn. Een omen voor een enorm middelmatige, genunaceerde, beheerste avond waarin door de Zomergast vakkundig om alle gevoeligheden wordt heengeluld. Door Bert Brussen.



Dat klopt, zo is de conclusie na afloop van deze Zomergasten-aflevering met Al Jazeera en oud-NOS correspondent Step Vaessen als gast.

En dan eindigt de avond in een soort van Volkskrant Magazine, maar dan op t.v. Met een fragment uit Saturday Night Fever als gaapopwekkende kers op de lauwe appelmoes. Hoe heeft dit zo ver kunnen komen?


Dick Swaab


Met een gast als Vaessen doe je weinig aan het verloop van een avond. Vaessen is duidelijk niet iemand die even in zichzelf laat kijken. Ze is weliswaar geen wetenschapper, zoals het anti-fuifnummer Dick Swaab van vorige week, maar wel een verslaggever. En dat doet ze: verslag geven. Over Indonesië. Over Javanen die net zo mysterieus over zichzelf zijn als Limburgers (Vaessen is een Limburger).

Over de president van Indonesië die een “bange man” (een soort Balkenende) blijkt te zijn. Over de kampongs waar mensen intens gelukkig zijn omdat ze niks hebben maar wel elkaar. Over de islam die enorm veel troost biedt als er een verwoestende tsunami over het land is getrokken. Over Al Jazeera, waar de mooiste newsroom hebben die er bestaat. Over de sjeik van Qatar die Al Jazeera financiert met zijn olie- en gasgelden omdat hij met zijn kleine landje groot wil zijn.

Een echte vakvrouw: Step Vaessen hoef je niet uit te leggen hoe dat moet, verslaggeven. Maar over haar eigen leven verslaggeven gaat dan weer wat moeilijker.


Zielepijn


Gelukkig was er nog zoiets als ongewild maar oprecht verdriet, zij het nog altijd beheerst en als verslaggever beleeft. Zielepijn. Zoals dat er bij hoort bij Zomergasten. Haar ex-man André die vorig jaar zelfmoord pleegde was dat verdriet.

Om, laten we zeggen, organisatorische redenen kon dit onderwerp niet meteen worden uitgediept toen het voor het eerst werd benoemd (het volgende fragment was Pipi Langkous) dus moest het wachten. Maar toen het er eenmaal was, was het schoon en vredig. Het was meer Step Vaessen dan ze waarschijnlijk zelf had gewild. Die genuanceerde vrouw die haar hele leven op zoek is naar balans. En vrede.

Vrede die ze ook meende te vinden in de islam, een religie die, zoals ze dagelijks om zich heen ziet, zo veel voor mensen kan betekenen. Maar een YouTube-fragment waarin een groep moslimradicalen een andere groep moslimradicalen op allerminst vredige wijze afslachtte, had volgens haar niets met de islam te maken. Dat was dan het resultaat van kuddegedrag en beslist niet het resultaat van de religie.


Krakers


Tsja. Zo is het makkelijk vrede vinden natuurlijk. De manier van vrede vinden is net zo ongebalanceerd als haar herinneringen uit de tijd dat ze tot de harde kern van krakers in Nijmegen behoorde.

Een fragment waarin de politie ergens midden jaren tachtig tot ontruiming van haar kraakpand overging en haar krakersgroep voor de lol een belendend bankgebwouw sloopte, riep opmerkelijk weinig herinneringen op. Selectief herinneren garandeert een vreedzaam verleden.

Nou ja, Step Vaessen is een Limburger. En dat is toch een soort van Javaan. Die laten niet zo makkelijk mensen toe. Die doen liever verslag. Objectief en genuanceerd. Gaarne zonder kritiek op religies of samenlevingen. Altijd zoekend naar een balans. Als die balans doorslaat naar het positieve is dat ook evenwicht.


Vrouwenblad


En daarom eindigde deze derde Zomergasten-aflevering van het seizoen 2011 in een soort vrouwenblad op televisie. Inclusief getut over toenadering tot het spirituele, geloof in geesten en een huiskat die “alle stress oppikt”.

“Je praat er vakkundig omheen”, zei Jelle Brandt Corstius afsluitend. Waarmee hij de avond perfect samenvatte.

Nu.nl

....Nou ja, Step Vaessen is een Limburger. En dat is toch een soort van Javaan....

Iya ampun. Jowo putih? (witte Javaan.)