26 augustus 2012 Adriaan van Dis
Adriaan van Dis (Bergen 1946) is schrijver, journalist, tv-presentator en programmamaker.
Zowel zijn boeken als zijn televisiewerk zijn veelvuldig bekroond: zijn debuut Nathan Sid (1983) leverde Van Dis al meteen een Gouden Ezelsoor op, Indische Duinen (1994) werd bekroond met de Gouden Uil en de Trouw Publieksprijs én genomineerd voor de Libris-prijs en de AKO-prijs. In 2009 kreeg hij de Gouden Ganzenveer voor zijn gehele oeuvre. Zowel zijn eerste programma over boeken Hier is… Adriaan van Dis (1983-1992) als het recentere reisprogramma Van Dis in Afrika (2008) werden onderscheiden met de Zilveren Nipkowschijf. Van Dis was van 1999 tot 2002 presentator van Zomergasten.
Van Dis groeide op in Bergen aan Zee in een door de oorlog getraumatiseerd Nederlands-Indisch gezin. Zijn vader overleefde de Britse torpedoaanval op een Japans vrachtschip vol krijgsgevangenen en werd tewerkgesteld aan de Pakanbaroe-spoorweg op Sumatra. Zijn moeder en halfzussen zaten in een Japans interneringskamp. Adriaan was het enige na de oorlog in Nederland geboren kind in dit gezin waar een sfeer heerste van verzwegen leed, een jeugd die hij beschrijft in zijn roman Indische Duinen. Van Dis verliet in 1967 het ouderlijk huis voor zijn studie Nederlands en Afrikaans in Amsterdam en Zuid-Afrika. Al tijdens zijn studie schreef hij voor NRC Handelsblad, waar hij later chef werd van het Zaterdags Bijvoegsel. In 1983 verscheen zijn eerste novelle Nathan Sid, het eerste boek waarin hij de herinneringen aan zijn jeugd boekstaafde.
Tussen 1983 en 1992 presenteerde Van Dis het legendarische VPRO tv-programma Hier is ... Adriaan van Dis. Naast zijn televisiewerk schreef hij in Nederland en vanaf 2004 in Parijs een onafgebroken stroom romans, reisverhalen en novelles, waaronder De rat van Arras, Palmwijn, In Afrika, Dubbelliefde en De Wandelaar. In 2008 maakte Adriaan van Dis voor de VPRO de reisserie Van Dis in Afrika, en in 2012 Van Dis in Indonesië, over het land van zijn vader, het land waar hij ‘het meest nooit geweest was’.
Van Dis heeft aangekondigd nu zijn aandacht te willen richten op een roman over zijn moeder, die in 2010 op bijna 100-jarige leeftijd overleed.
In de VPRO-Gids vertelt Van Dis over hoe hij leeft en werkt: ‘Of je nou een appeltaart bakt, een randje afsteekt, je boodschappen in een mandje legt: dat doe je met precisie, met gedrevenheid. Je flikkert het niet zomaar bij elkaar. Daar houd ik van: dingen doen met hartstocht.’ Voor Zomergasten heeft hij een avond samengesteld over vergeten oorlogen, Afrika en zijn fascinatie voor menselijke gebreken. Met fragmenten uit de animatiefilm Gullivers Travels, de jaren ’60 TV-serie Luipaard op schoot en Gaias Børn, een Deense documentaire over mensen met een gebrek.
Keuzefilm: Inside Job
De keuzefilm van Adriaan van Dis is de documentaire Inside Job (Charles Ferguson 2010). In het ingehouden boze, maar ook koele en glasheldere Inside Job richt filmmaker Charles Ferguson zijn vizier op de veroorzakers van de financiële crisis. Ferguson stelt keiharde vragen en gaat pijnlijke confrontaties aan met een handvol betrokkenen. ‘Ik hoop dat deze documentaire één ding duidelijk maakt, en dat is dat wat hier gebeurd is geen complex, saai verhaal is, maar een gangsterfilm. Een bankroof gepleegd door mensen die bij de banken werken. Vandaar de titel: Inside Job.’
Uitzending
Zondag 26 augustus - 20:15 - ca. 23:30 - Ned. 2
Na de uitzending wordt de keuzefilm van Adriaan van Dis, Inside Job, uitgezonden.
Herh.: zaterdag 1 september - 13:00 - Nederland 2
En tot en met 5 september te zien op Uitzending Gemist
VPRO
za 25 aug 2012 - 11:13
