Na 3 doden opent het tijgerteam de jacht

Na 3 doden opent het tijgerteam de jacht

REPORTAGE, Van onze correspondent Michel Maas
gepubliceerd op 18 maart 2009 07:43, bijgewerkt op 18 maart 2009 09:39

SUNGAI GELAM - Tijgers hebben in de Indonesische provincie Jambi in korte tijd zeker 8 mensen gedood. De bospolitie komt nu in actie.


In de Indonesische provincie Jambi hebben tijgers in korte tijd zeker acht mensen gedood; reden voor de politie om in actie te komen. Tijger Salma krijgt een zender. (AP)

Sartono schuift een geweer onder het bankje achter in de oude jeep. Je weet maar nooit. Op het bankje zit Hefaz. Hij opent even de ritssluiting van zijn jas. Hefaz heeft een machinepistool meegenomen. ‘Heb je ook kogels?’ vraagt Sartono. ‘Zestien’, zegt Hefaz, ‘meer hadden ze niet.’ Het moet genoeg zijn om een tijger aan het schrikken te maken.

Hefaz en Sartono maken deel uit van een zevenkoppig ‘tijgerteam’ van de bospolitie in de provincie Jambi. De mannen zijn op pad omdat er ondanks de vangst van tijger Salma, toch weer doden zijn gevallen. Het totaal staat op zeker acht, volgens de laatste berichten zelfs tien.

Tot die vangst waren in een paar weken tijd drie mensen het slachtoffer geworden van een tijger. De eerste, een rubbertapper, werd opgegeten toen hij ’s nachts zijn hut uit ging om te plassen. De andere twee, vader en zoon, waren illegaal een bos aan het rooien en lagen onder een plastic zeiltje te slapen.

Oog in oog
Na die twee doden opende het tijgerteam de jacht. Niet veel later stonden de mannen oog in oog met het beest. ‘We roken rottend vlees. Toen we op de lucht af gingen zagen wij de eerste sporen. Ineens was daar de tijger, twee meter van ons vandaan’, vertelt Hefaz.

Over de tijger spreekt hij eerbiedig als ‘Hij’, beliau, het woord dat normaal alleen wordt gebruikt voor hoogwaardigheidbekleders. Er werd die dag geen schot gelost op het eerbiedwaardige dier. Hefaz: ‘Ik ben hier om de natuur te beschermen, niet om te schieten.’

In een bejaarde terreinwagen met kapotte schokbrekers rijden we van de hoofdstad Jambi naar de plaats waar Salma twee dagen na die eerste ontmoeting werd gevangen. Twee uur is het rijden naar Sungai Gelam, waar het asfalt zich vertakt in bochtige zandwegen langs jaknikkers van oliemaatschappij Pertamina en langs eindeloze oliepalmplantages.

Op een van de grote plantages, Sei Gelam & Arang Arang, komt de auto na een half uur rijden hotsend en botsend aan de rand, waar plantage en bos elkaar raken. ‘Hier’, zegt Sartono, ‘hier hebben wij Salma gevangen. Hier stond de kooi.’

Hij wijst naar een platgetrapt stuk grond langs het pad. De val was even simpel als effectief: in de kooi zat een levende geit vastgebonden. Toen de tijger naar binnen stapte, viel de deur achter haar dicht.

‘Wij dachten dat wij met Salma de moordenaar hadden’, zegt Nirazman Nurdin, de leider van het tijgerteam van de bospolitie. ‘Maar dat bleek niet het geval.’ Kort nadat Salma was gevangen, werden opnieuw twee illegale houthakkers door een tijger gedood.

Acht slachtoffers
Inmiddels is het aantal slachtoffers opgelopen tot acht. Het team heeft berichten binnengekregen dat er een negende, en zelfs misschien een tiende slachtoffer zou zijn gevallen. Volgens natuurbeschermers leven er van de grote roofdieren nog zo’n 400, en mogelijk nog maar 250 in het wild. Het bos waarin zij huizen wordt in razend tempo aangevreten door plantages van oliepalmen en rubberbomen, en productiehout voor de gigantische hout- en pulpindustrie.

Illegale houthakkers doen de rest. Nirazman Nurdins politiemannen zijn in een voortdurend kat- en muisspel met hen verwikkeld: ‘Zij werken in kleine groepjes, maar richten grote schade aan. Bij twee van de slachtoffers vonden wij 200 kubieke meter hout, dat klaar lag om te worden opgehaald. En zulke groepjes houthakkers zijn overal. Het is net schimmel. Als je het weghaalt op de ene plek, komt het op tien andere plekken weer terug.’ Het is een verloren strijd, geeft hij toe.

De zoektocht van het tijgerteam levert deze dag niets op. Een rijtje pootafdrukken dat wordt aangetroffen bij de opslagtanks van Pertamina blijkt vals: een grap van de Pertamina-medewerkers. En van twee tijgers die een paar dagen tevoren zouden zijn gezien, wordt geen spoor gevonden.

Zo lang die twee echter op vrije voeten zijn, leven de omwonenden van de plantages in angst. ‘Niemand gaat meer het bos in’, zegt Sugiarwanto. ‘Niet zolang die tijgers daar zijn.’

Sugiarwanto’s vader Suyud (51) en zijn jongere broer Iman Mujianto (21) zijn op 29 januari het slachtoffer geworden van een tijger. ‘Zij wilden een stuk bos rooien om er een kleine plantage te maken’, zegt hij. De mannen hadden een hut gebouwd: een lage wand van hout, en daar overheen een plastic zeil. ‘De tijger sprong dwars door het zeil en greep eerst mijn vader, en toen mijn broer’, zegt Sugiarwanto.

‘Tot die tijgers weg zijn, gaan hier als het donker wordt de deuren dicht. Wij gaan zelfs niet meer naar buiten om naar de wc te gaan. Dat doen wij in het huis.’

Angst bevolking
Nirazman kent de angst van de bevolking. Hij is bang dat die tijgers gaat doden. In de buurprovincie Riau gebeurt dat al. Daar zijn volgens het World Wildlife Fund in Indonesië in een maand tijd al zeker vier tijgers afgemaakt.

Salma is dit lot bespaard. Zij wacht in de dierentuin van Jambi op de komst van een speciale halsband met gps. Die moet uit Zweden komen. Met die halsband om zal Salma worden teruggebracht naar een plek in het bos, op veilige afstand van de bewoonde wereld, en dank zij de gps kunnen de mannen van Nirazman voortaan precies nagaan waar zij uithangt.

De vangst van Salma is een enorme overwinning voor het team. ‘Het geeft de mensen de hoop dat wij die andere ook zullen vangen’, zegt Nirazman, ‘en dat geeft ons weer een beetje tijd’.

Volkskrant