Nederlandse regering niet van plan geweld in Indië te onderzoeken

Nederlandse regering niet van plan geweld in Indië te onderzoeken

door Dirk Wijnand de Jong


De regering is niet van plan om nieuw onderzoek te doen naar het militaire optreden van Nederland in Indië tussen 1945 en 1949. De onderzoeksinstituten die daar om vragen zijn daar volgens minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal (VVD) zelf goed toe in staat, meldt persbureau Novum.

“Vanzelfsprekend staat het de instituten vrij om binnen hun programma en verantwoordelijkheidsgebied ruimte te maken voor studie naar het geweldsgebruik in de periode van dekolonisatie”, schrijft Rosenthal. De instituten zijn daartoe ook goed uitgerust en beschikken over onderzoeksbudgetten. “Wij zien hierbij geen inhoudelijke, sturende of begeleidende rol voor het kabinet.”

De oproep voor nieuw onderzoek werd in juni gedaan door onderzoeksinstituut voor oorlogsstudies NIOD, het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde. Zij vinden dat nader onderzoek nodig is om te begrijpen wat voor oorlog er is gevoerd en hoe deze oorlog mensen aan beide kanten ertoe bracht wreedheden te begaan.

De oorlog blijft volgens de instituten terugkomen en het einde zou nog niet in zicht zijn. De instituten willen dat in dat onderzoek ook Indonesische archieven en historici worden geraadpleegd.


Beelden van executies

De bewindsman reageert ook op de foto’s die recentelijk opdoken van executies in voormalig Nederlands-Indië. De executies zijn zeer waarschijnlijk uitgevoerd door het Nederlandse leger tijdens de politionele acties. De foto’s zijn afkomstig uit een privéalbum van een soldaat die als dienstplichtige diende.

Rosenthal is niet van plan om het NIOD of NIMH opdracht te geven tot onderzoek naar de exacte toedracht van de executies. Deze instituten zijn onafhankelijk en zetten zelf hun eigen onderzoeksprogramma’s uit, schrijft hij. Daarnaast wijst hij erop dat het beeldarchief van het NIMH ook ‘indringende foto’s’ van slachtoffers van gevechtshandelingen tijdens de dekolonisatie van Indonesië bevat. “Deze beelden bevinden zich al jaren in het publieke domein.”


NRC



ons topic 'Onderzoek naar Nederlands geweld in Indië'

......Rosenthal is niet van plan om het NIOD of NIMH opdracht te geven tot onderzoek naar de exacte toedracht van de executies......


Nogal wiedes dat dat niet gebeurt, want dan:

1) Komt nog meer vuiligheid boven water en
2) Gaan er claims richting PB...Pemerintah Belanda.
3) En dan is het hek van de dam en mag Nederland met de bedelstaf Europa langs.

Stand.nl met Gert Oostindie. audio.

Gepubliceerd: 14/08/2012

'Dit demissionaire kabinet moet haast maken met het onderzoek naar de politionele acties in Indonesië'

Het interview met kapitein Raymond Westerling, dat vanavond door het televisie programma Altijd Wat wordt uitgezonden, heeft weer nieuw licht geworpen op wat Nederlandse soldaten hebben gedaan tijdens de politionele acties in Nederlands-Indie.In het interview geeft Westerling toe meer dan 500 soldaten standrechtelijk te hebben geëxecuteerd. Stukje bij beetje komt er meer naar buiten wat in gebieden als Celebes en Rawagede gebeurd is.

Volgens drie onderzoeksinstituten moet er zo snel mogelijk een grondig historisch onderzoek worden gedaan naar wat er zich precies in de periode 1947 – 1949 op de Indonesische eilanden heeft afgespeeld. Een aantal Kamerleden heeft ook al aangedrongen op een onderzoek, maar vooralsnog maakt het kabinet nog geen aanstalten om zo’n onderzoek goed te keuren. De regering heeft vorig jaar wel officiële excuses gemaakt voor het bloedbad in Rawagede. Zijn die excuses al genoeg of moet het huidige demissionaire kabinet dit onderzoek snel laten starten?

Te gast: Gert Oostindie, hoogleraar geschiedenis en directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde


radio1, stand.nl

‘Laat Indië-verleden maar rusten’
woensdag 15 augustus 2012 | 21:29


TUBBERGEN - Nader onderzoek naar het optreden van Nederlandse troepen in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea helpt niet om veteranen gerust te stellen. Dat menen Ab Gellekink uit Enschede, die zich als amateurhistoricus verdiept in Indonesië, en voorzitter Eugène Briët van de Stichting Herdenking Gevallenen in Zuid Oost-Azië 1941-1949.

De Twentenaren waren woensdag betrokken bij de door honderden belangstellenden bezochte herdenking van de Japanse capitulatie in 1945 en de overdracht van Nieuw-Guinea, precies 50 jaar geleden. De herdenking, met tientallen veteranen op leeftijd, was bij het eerste Indië-monument in ons land, in het Enschedese Blijdensteinpark. In Tubbergen is woensdagavond een monument onthuld voor vier soldaten uit die gemeente die niet uit Indië terugkeerden. Een sneuvelde, drie anderen verongelukten of werden ziek.

De roep om onderzoek volgt na het opduiken van mogelijke executiefoto’s uit het album van de Enschedese soldaat Job Ridderhof en na het uitzenden van een interview uit 1969 met kapitein Raymond Westerling, waarin hij oorlogsmisdaden bekent. Gellekink: „Als je het deze veteranen vraagt, zeggen ze: zand erover.”

Donderdag in De Twentsche Courant Tubantia: Trauma’s over Indië verzwegen

tctubantia.nl

NIOD betreurt afwijzing Indië-onderzoek
woensdag 15 augustus 2012 | 19:12

DEN HAAG - Het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudie NIOD is teleurgesteld dat het kabinet zelf geen onderzoek doet naar het gebruik van geweld van Nederland tijdens de dekolonisatie van Indonesië. Woordvoerder David Barnouw van het NIOD zei woensdag het besluit van minister Uri Rosenthal (Buitenlandse Zaken) jammer te vinden. "Het wachten is nu op een nieuwe regering'', aldus Barnouw.

Volgens Rosenthal is er al veel onderzoek gedaan naar de gebeurtenissen in de periode 1945-1950. Als er behoefte bestaat aan meer, zoals enkele instituten 2 maanden geleden bepleitten, dan zijn die daar in de ogen van Rosenthal zelf goed toe in staat. "Wij zien hier ten principale geen inhoudelijke, sturende of begeleidende rol voor het kabinet'', aldus de minister.

NIOD
De organisaties die in juni om het onderzoek hadden gevraagd waren het NIOD, het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde. Volgens het NIOD zijn er voldoende aanknopingspunten voor een onderzoek. "Er komt steeds meer naar buiten, zoals woensdag nog in de Volkskrant en dinsdag het interview met kapitein Raymond Westerling. Het verband daartussen zou onderzocht moeten worden'', zei Barnouw.

Executies
Rosenthal meldt dat het kabinet ook geen verder onderzoek zal doen naar recentelijk opgedoken foto's waarop mogelijk door Nederlandse militairen uitgevoerde executies in Nederlands-Indië zijn vastgelegd. Rosenthal geeft aan dat militairen van de Nederlandse krijgsmacht zijn te zien, maar dat niet geconcludeerd kan worden wie verantwoordelijk is voor de slachtoffers op de foto. Het is volgens hem niet aan het kabinet maar aan de onderzoeksinstituten zelf of ze zich verder willen verdiepen in de achtergronden. Die zijn daar volgens de minister toe uitgerust.

Woensdag was in Den Haag bij het Indiëmonument de herdenking van de capitulatie van Japan. Premier Mark Rutte legde een krans bij het monument.

pzc.nl

'Voldoende bewijs compensatie slachtoffers Sulawesi'

Auteur: door onze correspondent Wilma van der Maten | donderdag 16 augustus 2012 | 06:00 |


ACHTERGROND - 'Een interessante uitspraak' noemt de historicus Asvi Marwan Adam van het Indonesische wetenschappelijk instituut LIPI de dinsdag op de Nederlandse tv uitgezonden postume erkenning van kapitein Raymond Westerling dat hij zich verantwoordelijk acht voor de executies van honderden mensen op Sulawesi.


Het interview was al in 1969 afgenomen, maar nooit eerder uitgezonden. Indonesiërs beschouwen de in 1987 overleden Westerling als een oorlogsmisdadiger. Veel Nederlandse Indië-veteranen wordt hij als een held gezien. Adam denkt dat de bekentenis kan leiden tot een zaak tegen de Nederlandse staat. Dat Westerling zelf niet meer leeft, doet volgens hem niets af aan het de bewijslast. "Uit onderzoeken blijkt dat hij destijds van hoger hand de opdracht kreeg het Nederlandse gezag op Zuid-Sulawesi te herstellen. Militairen voerden toen op grote schaal executies uit." De Nederlandse staat is daarom verantwoordelijk voor de misdrijven, zo stelt Adam.

Soekarno
De oorlogsmisdaden vonden plaats nadat Soekarno op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid uitriep. Er brak op grote schaal verzet uit op het noordelijke eiland Sulawesi. De bevolking koos massaal de zijde van de nieuwe republiek. Kapitein Westerling kreeg de vrije hand de bevolking er weer onder te krijgen. Met zijn manschappen stroopte hij dorp na dorp af op zoek naar 'terroristen en criminelen'. Westerling had een lijst met de namen van opstandelingen. Soldaten kregen de opdracht de rebellen met een nekschot af te maken. Volgens de Indonesische geschiedenisboekjes vonden 40.000 mannen de dood. Een Nederlands onderzoek concludeerde dat het om 3000 doden zou gaan.

Bewijs
Adam is ervan overtuigd dat de slachtofferorganisaties op Sulawesi voldoende bewijs in handen hebben om een proces tegen de Nederlandse staat te beginnen. Afgelopen mei vroegen die bij monde van de Nederlandse advocaat Liesbeth Zegveld de Nederlandse staat om financiële compensatie.

Geen onderzoek
Het kabinet liet gisteren weten dat het zelf geen onderzoek gaat doen naar het geweld van Nederland tijdens de dekolonisatie van Indonesië. Het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudie NIOD daarover teleurgesteld. NIOD-woordvoerder David Barnouw zei gisteren het besluit van minister Uri Rosenthal (Buitenlandse Zaken) te betreuren. "Het wachten is nu op een nieuwe regering", aldus Barnouw.

Volgens Rosenthal is er al veel onderzoek gedaan naar de gebeurtenissen in de periode 1945-1950.


pzc.nl

'Het was een vuile oorlog in Nederlands-Indië'
Meindert van der Kaaij − 16/08/12, 10:00

Het verbaast Bob van Joost (1936) niet dat de koloniale geschiedenis van Nederland de laatste maanden weer zo in het nieuws is. Over wat er in Nederlands-Indië is gebeurd is lang gezwegen. "We hebben het weggedrukt, we dachten dat we zo wel een streep onder het verleden konden zetten. De regering vond het ook moeilijk, die had natuurlijk veel te verantwoorden."

Dat verklaart volgens hem ook het late tijdstip waarop Nederland het einde van de oorlog in het Zuid-Oost-Azië ging herdenken. Het Indisch Monument staat er pas sinds 1988. "We dachten dat we geen behoefte aan een monument hadden. Bij een nieuw leven horen geen herdenkingen. Maar later kwamen toch de emoties naar boven." Van Joost bezoekt elk jaar op 15 augustus de herdenking in Den Haag en dat zal hij de rest van zijn leven blijven doen: "De oorlog zit in me en zal er nooit meer uitgaan."


Vindt u het terecht dat Nederlanders meer willen weten over vooral de zwarte bladzijden uit ons koloniaal verleden?

"Ik begrijp dat wel, want daar is lang geheimzinnig over gedaan. Maar ik ben bang dat die hele geschiedenis naar boven wordt gehaald met een morele boventoon en dat er enorme ophef over zal ontstaan. Je moet excessen en oorlogsmisdaden wel in die tijd plaatsen en ik vraag me af of iedereen daartoe in staat is. Het was oorlog en elke oorlog is een vuile oorlog. Nederlandse soldaten waren geen heilige boontjes, maar dat waren de Nationalisten ook niet. Het was totale chaos.

"Mijn vader was directeur van een sanatorium in Batu en daar werden tijdens de bersiap (de opstand van Indonesiërs tegen het Nederlandse gezag) soldaten van beide kanten naar binnengebracht. Als kind heb ik geholpen om lijken weg te slepen. Ik kreeg op elfjarige leeftijd een stengun in mijn handen gedrukt om het dorp tegen Nationalisten te verdedigen. Het was in die tijd jij of ik."


Weduwen van soldaten die standrechtelijk zijn geëxecuteerd door mannen van Raymond Westerling hebben een claim tegen de staat ingediend. Nabestaanden van het bloedbad bij Rawagede kregen bij de rechter al hun gelijk. Vindt u dat een goede zaak?

"Nee. Hebben de weduwen van de mannen van Putten die zijn geëxecuteerd (in 1944 door de Duitsers, red.) een schadevergoeding gekregen? De weduwen van vermoorde Nederlandse soldaten krijgen van de Indonesiërs ook geen vergoeding. In Indonesië hebben ze onder de bersiap al snel een streep gezet. Dat was voor hen ook makkelijker want zij waren de overwinnaar. Voor ons is het koloniale verleden nog steeds een trauma."

Lees meer vandaag in Trouw.



Kabinet werkt niet mee
Eventueel nieuw wetenschappelijk onderzoek naar Nederlandse oorlogsmisdaden tussen 1945 en 1949 in Indonesië zal niet worden aangemoedigd of ondersteund door het kabinet. Het Nederlands Instituut voor Oorlogsstudies Niod en het Nederlandse Instituut voor Militaire Historie mogen onderzoek doen, maar hulp en extra geld van de regering hoeven ze niet te verwachten. De ministers Rosenthal (buitenlandse zaken) en Hillen (defensie) hebben dat gisteren laten weten in antwoord op vragen van SP, PvdA en GroenLinks. Het idee voor nader onderzoek ontstond vorige maand nadat onbekende foto's opdoken uit een particulier archief. Daarop was te zien dat Nederlandse militairen bij een greppel stonden met gedode Indonesische vrijheidsstrijders. Volgens Rosenthal is al veel bekend over Nederlandse wandaden in Indonesië. Hij ziet in de foto's geen nieuw bewijs dat de afgebeelde militairen zich daaraan bezondigden.


trouw.nl