De grootste truc aller tijden - Theodor Holman

Vooraankondiging

De grootste truc aller tijden - Theodor Holman

Auteur: Aantal pagina's: Uitvoering: Uitgever: EAN: Prijs: Publicatiedatum:

Theodor Holman 160 Hardcover Nieuw Amsterdam 9789046814161 € 12,95 (onder voorbehoud) 2013

Een familiegeschiedenis. Een Nederlands-Indisch kleinood.
Tijdens zijn Japanse krijgsgevangenschap in Indië amuseerde vader de gevangenen met zijn goocheltrucs, zij zagen het als een lichtpuntje. Na de oorlog probeert hij in Nederland beroepsgoochelaar te worden, maar vindt geen emplooi. Hij vestigt zich als bedenker van goocheltrucs, als 'illusionistenmaker'. De zoon heeft met zijn moeder ook in Indië in een Japans kamp gezeten. Als het gezin in Nederland weer bij elkaar komt, ontdekt de zoon dat hij veel van zijn vader houdt, maar niets van hem begrijpt. Na de dood van moeder kan vader de opvoeding niet alleen aan en verdwijnt. Hij belooft de zoon de rechten na te laten van de grootste truc aller tijden. Hij houdt woord, maar met welke consequentie? Een ontroerende, hilarische maar ook spannende familienovelle over de illusies die het leven ons flikt.

Theodor Holman (1953) is schrijver, columnist, radiopresentator en scenarist. Hij groeide op in een Indisch milieu, dat hij vaker in zijn romans en novellen verwerkte. Zijn vader was assistent-resident in Indië. Zijn columns en literaire werk vallen op door zijn humor, de openhartige toon, cynisme en directheid.


o.a. Webshop Telegraaf, www.vanstockum.nl

Theodor Holman: ‘Indische vaders streng maar rechtvaardig’

Door Redactie op 19 februari 2013


Vanaf vandaag ligt De grootste truc allertijden, de nieuwe roman van Theodor Holman in de winkels. Indoweb stelde Theodor Holman 5 vragen over zijn nieuwe boek.

Waar gaat het boek over?
‘Mijn boek gaat over iemand die na de oorlog uit Indië komt, en merkt dat alles wat hij belangrijk vond is verdwenen: Indië, het Nederland van voor de oorlog, maar ook zijn taal, en – door het kamp – ook zijn vrouw en zoon. Die zijn er nog wel, maar hij kan ze niet meer bereiken. Het ironische is dat hij een goochelaar is van beroep, maar ook dat beroep niet meer kan uitoefenen. Verdwijnen, is dus ook zijn metier. Hij is niet fout, hij is tragisch. Hij heeft misschien soms verkeerde beslissingen genomen, maar wanneer is een beslissing eigenlijk verkeerd?’

Wat is het toch met vaders in Indische romans, waarom zijn ze zo onberekenbaar?
‘Zijn in Indische romans vaders onberekenbaar? Zijn ze onberekenbaarder dan de vaders in Nederlandse romans? Ik betwijfel dat. Als zonen hun vader onberekenbaar vinden, zal die zoon zich daar wel naar hebben gedragen! In de meeste Indische romans die ik ken, vind ik de vaders altijd streng doch rechtvaardig. Ik vind die vaders aardig.’

De vader in het boek ziet zichzelf niet als een goede vader. Hoe was je zelf als vader?
‘Ik kan mezelf eigenlijk niet beoordelen als vader. Ik vraag het wel eens aan mijn dochter, die zegt dan: Nou, je hebt mij niet opgevoed, ik heb jou opgevoed. En dat klopt. Opvoeden is niet iets dat je kan leren. Je imiteert je ouders, denk ik. Aangezien ik zelf al van jongs van aan denk dat ik ben opgevoed door onze hond, mijn beste kameraad toen ik klein was, zou het me niets verbazen als ik mijn dochter honds heb opgevoed.’

Het boek gaat over de illusies van het leven. Is het leven een grote illusie volgens jou?
‘Nou, mijn boek gaat meer over de desillusies van het leven. Of het leven een illusie was zal ik pas zeker weten als ik dood ben. Tot die tijd denk ik dat dit leven het enige en eeuwige leven is.’

Wat is de grootste truc die het leven je ooit geleverd heeft?
‘Ik vraag me vaak af hoe het kan dat mijn dochter de mooiste vrouw ter wereld is, en mijn vriendin ook, en dat mijn moeder dat ook was. Hoe kunnen ze alledrie de mooiste zijn? Dat moet een truc zijn en ik weet niet hoe die werkt.’

Indoweb

Theodors truc
Geplaatst door Ricci Scheldwacht op 22 maart, 2013 - 12:02


'De grootste truc aller tijden' gaat op voor de gelijknamige roman van Holman. Schrijven is een vorm van goochelen en wie goed schrijft kan overal mee wegkomen.

Over zijn Indië-wrevel heeft Theodor Holman zich meer dan eens uitgelaten. “Indië is in de huidige Nederlandse literatuur verworden tot walgelijke Tempo-Doeloe kitsch,” schreef hij ooit in een van zijn columns. En in een interview met Moesson, zeven jaar terug: “Ik weet nooit wat typisch Indisch is. Ik ken de boeken wel, hoor, van collega-auteurs, maar daarin kom ik altijd de clichézaken tegen.” Desondanks slaagde hij erin om met de autobiografische novelles Familiefeest en Hoe ik mijn moeder vermoordde twee kleine meesterwerken te schrijven met een onmiskenbaar Indisch karakter. “Ik schrijf over mijn ouders. En die hebben daar nu eenmaal gewoond,” was zijn verweer toen iemand hem er eens op wees dat hij toch wel vaak over Indië schreef.

Het is zijn manier van vertellen die mij aanspreekt, vooral als het over zijn Indische afkomst gaat. Eerst iets heel stellig beweren en dat weer met allerlei excuses omkleden. Uitvoerig uitweiden over gênante gebeurtenissen om zich daar dan uitgebreid over te gaan zitten schamen. Anderen schofferen, maar toch beleefd willen blijven. Kinderachtig durven zijn. Aan zelfbeklag en zelfmedelijden doen. Glashard liegen. Laf zijn. Ondanks alle schaamte daarover overal lak aan hebben. Want wie goed kan schrijven, kan overal mee weg komen.

Zijn nieuwe boek De grootste truc aller tijden gaat niet over zijn ouders. De verteller heet deze keer dan ook niet Theodor Holman, maar Joop Ising, zoon van een mislukte goochelaar met een slechte smaak en een voorliefde voor nog slechtere grappen en lachwekkende pseudoniemen. Omdat vader Ising niet goed genoeg was om professioneel goochelaar te worden, bedenkt hij acts voor anderen, zoals een verdwijntruc uit een Japanse doodskist onder toeziend oog van ‘de illusionist Sone’, de beruchte kampcommandant.

Op zulke momenten is het niet moeilijk om als lezer mee te voelen met de ergernis en gêne waardoor Joop Ising voortdurend wordt overvallen. Omdat Ising sr. weet dat hij een slechte vader is geweest, belooft hij dat hij zijn zoon rijk zal maken met ‘de grootste truc aller tijden.’

Met zijn moeder heeft Joop een hechte band, omdat ze samen in het Jappenkamp hebben gezeten. Daar leerde ze hem lezen, vertelt hij:

Dichter bij toveren dan door iets te lezen zou een mens nooit komen, heb ik toen bedacht. Waarschijnlijk.
Later heb ik dit fenomeen, als ik weer eens zat te lezen en mijn vader mij een truc wilde uitleggen, weleens aan hem verteld.

‘Schrijven is ook een truc. Woorden en zinnen zijn namelijk ook vormen van misleiding,’ zei hij. ‘Woorden zijn kleine goocheltrucjes, ze laten dingen zien en ze verbergen dingen.’

‘“Lees maar, er staat niet wat er staat”’, citeerde ik de dichter Gorter (Dit moet natuurlijk Nijhoff zijn. RS), wat tevens de titel was van een schoolbundel met gedichten.

‘Er staat nooit wat er staat,’ zei vader, ‘en er kan nooit staan wat er moet staan.’

Zelf heb ik De grootste truc aller tijden, dat Theodor Holman schreef ter nagedachtenis van zijn ouders, in een ruk uitgelezen, vaak met plaatsvervangende schaamte. Een hilarisch, wrang en gênant boek, dat geregeld doet schaterlachen, maar bij vlagen ook ronduit ergerlijk is. En zoals het een echte Holman betaamt: bedrieglijk banaal.


Met dank aan Indisch maandblad Moesson.

dagelijksestandaard.nl

De grootste truc aller tijden

Auteur: Theodor HolmanGenre: Fictie Uitgever:Nieuw AmsterdamFormaat:Paperback Verschenen april 2013


Het verleden van de ouders tot fictie verwerkt, mét kunstgrepen (2 sterren)

De terreur van 'echt gebeurd' heeft de hedendaagse roman in zijn greep. Ook De grootste truc aller tijdenvan schrijver en Parool-columnist Theodor Holman voldoet in zekere zin aan de terreur van echt gebeurd, maar het echt gebeurde is hier geen klein leed. De ouders van Holman zaten vast in Indië: zijn vader werkte aan de Birma-spoorweg en zijn moeder zat in een jappenkamp. Een opgeduikeld schriftje vol trucs en filosofieën van zijn vader inspireerde hem om de verzwegen historie van zijn ouders tot fictie te verwerken. Holmans vader schreef in Indië met eenzelfde soort 'stompje potlood' als de vader van ik-verteller Joop Ising in de novelle vindt: 'Hij begreep meteen dat dit een belangrijke vondst was, want samen met wat papier kon hij nu iets opschrijven, iets mededelen.'

Zoon Joop, 'Jopie', herdenkt zijn moeder, onder wier rok hij in het kamp kon schuilen, en zijn vader, een mislukte goochelaar die alles op alles zet om de grootste truc aller tijden te ontwerpen: een radicale verdwijning. Waar vader Ising zich achter allerlei shownamen (van Jan de Vries tot Indra Bobo) verschuilt, ontwikkelt Jopie zich gedurende zijn promotieonderzoek in hiëratisch schrift tot een meester in ontmaskering. Holman trakteert ons op interessante passages over Egyptische papyrusrollen, maar het blijven vooral intermezzo's, even gekunsteld als de inbreng van psycholoog 'dokter Bastiaanse' die de spanning opvoert, maar daarmee te nadrukkelijk alleen vehikel is. Holman heeft bedacht wat hij zijn publiek wil tonen, en daar de middelen bij gezocht. Dat resulteert in een geslepen novelle vol ontdekkingen.

Helaas leidt onverwacht niet tot verrassend, daarvoor is de structuur te zichtbaar. Een mooie familiegeschiedenis, maar niet helemaal gelukt als illusie.

(Recensie door Simone van Saarloos, gepubliceerd op 13-04-2013)

Volkskrant