Het Indonesich gezichtspunt over Nederland van het begin. Deel 4 en tevens laatste deel.

Bronnen: zie deel 1.


Het besef bij de ontwikkelde Indonesiër, wie of wat Nederland eigenlijk was en de versterking van het "eigen" gevoel.


De ontwikkelde Indonesiër besefte wel degelijk, dat Nederland niet de navel van de wereld was en dat het internationaal gezien, slechts een dwerg was.

Sutan Takdir Alisjahbana, een jonge Indonesische romanschrijver en ook uit Sumatra afkomstig schreef over de taalproblematiek van Indonesia, dat dit te wijten was aan de halfslachtige houding van Nederland op taal- en cultuurpolitiek en - vond hij - dat als gevolg van deze houding, Indonesia was achtergestoken in het Nationaal zelfbewustzijn, totdat Indonesia een definitieve keus had gemaakt voor de Bahasa Indonesia.

Maar dat betekende niet - volgens Takdir - dat Indonesia zich moest afwenden van heel het Westen, integendeel daar viel nog een hoop van te leren en met "welgevallen" van Nederland zou Indonesia zelfs nog meer en nog beter toegang krijgen tot het Westen.

En Nederland dacht: Wij zijn dus in wezen een versperring voor Indonesia op de weg naar een betere kijk op de westerse cultuur en samenleving. Niet zo vleiend dus voor Nederland.

De Indonesische literatuur heeft aan de vooravond van de 2de wereldoorlog eigenlijk al met al weinig pogingen ondernomen om een indringender beeld van het optreden van Nederland in Indonesia te geven.

Het gebeurde op een vrij monotone wijze, namelijk:

Of de Nederlander was goed of hij was slecht; hij was rijk, hij was een losbol, hij was wijs of dom enzovoorts.

Wie echter dieper in deze materie duikt zal bemerken, dat in feite de Indonesische schrijvers uit die tijden veelal zichzelf probeerden te herkennen, want de schrijvers waren voornamelijk zij, die een Europese opvoeding en opleiding hadden genoten en daardoor enigszins vervreemd waren van hun "eigen".

Het waren dus dezelfde tweeslachtige gevoelens die zich een generatie eerder al voordeden, namelijk bijvoorbeeld bij Vrouwe Kartini en het zou misschien zo geweest kunnen zijn, dat de Nederlanders zelf in de periode 1920-1940 als directe aanjagers van de Indonesische bewustwording fungeerden.

Hoe kon het eigenlijk anders zijn, als men in aanmerking neemt, dat:
op de Leidse universiteit Indologenopleiding een paar hulpleraren dienst verleenden.
De heren Soetan Moehammad Zain en Soejoed Martosoehardjo welke als taak hadden om a.s. Indische ambtenaren taalvaardigheid bij te brengen op het gebied van "Maleis" en Javaans.

Zou hierbij al niet een tweeslachtige rol gespeeld hebben?
Enerzijds de taal en cultuur van het Indonesich land (overheerst) bijbrengen aan a.s. bestuursambtenaren in de rol van "overheersers."

De volgende vraag kan de lezer zich ook stellen:
In hoeverre hebben eigen ervaringen van de Nationalistische Indonesiers bijgedragen tot beeldvorming van hun idealen?

Voorbeeld:
Mohammad Hatta werd volgens eigen zeggen al vroeg in zijn jeugd geschokt door willekeurig wreed en rancuneus optreden van Nederlanders, die willekeurig links en rechts om zich heen sloegen en willekeurig arrestaties verrichten.
"Diep in mij voelde ik dat de Nederlanders het kwaad zijn."

Dezelfde verantwoordelijke Nederlandse bestuurder voor de gebeurtenissen uit Hatta's jeugd, zorgde ervoor dat Hatta wegens nationalistische opruiïng voor de rechter moest verschijnen en de zaak eindigde voor Hatta voorspoedig en hij werd vrijgelaten en zijn aanklager Resident L.C. Westeenk moest ontslag nemen.
En toch liet juist Hatta zien, dat persoonlijke slechte ervaringen niet tot een vete of langdurige vijandschap hoeft te leiden. Hij gaf toe veel aan Nederland te danken te hebben en was met veel Nederlanders in een hartelijke vriendschap verwikkeld.
"Niet Nederland verdient bestrijding, maar het Nederlandse kolonialisme moet bestreden worden."

Terugkomend op de voorgaande woorden van Hatta, ook de bekende in 1925 geboren schrijver Pramoedya Ananta Toer, handhaafde eigenlijk hetzelfde principe en in 1945 nam Pramoedya deel aan de onafhankelijkheidsstrijd, raakte gevangen en werd mishandeld.
En hier komt de aanhaling van Hatta's woorden: Hij haalde ook de woede van zijn eigen regering op de hals, want zijn strijd ging om de strijd tussen goed en kwaad, niet die tussen Indonesiers en Nederlanders of iets dergelijks.

In zijn ogen was de grote boosdoener notabene de Indonesische regering zelve en het kwam hem op vele jaren gevangenschap te staan. Veel van zijn werken waren verboden lectuur geweest in Indonesia.

En voor zover er Nederlanders in zijn werken voor kwamen, waren deze niet perse altijd de lomperikken en vijanden; daarentegen, zij hadden ook goede en menselijke eigenschappen en het koloniale bewind heeft deels Indonesia ook goed gedaan.

Echter toen Pramoedya in 1953 de gelegenheid kreeg om Nederland te bezoeken, wist hij niet hoe snel hij uit die "doodskist" vandaan moest komen, want er was niets wat hem verbond met dat kille materialistische cultuurklimaat van Nederland.
"De losbandigheid van de Nederlandse vrouw - zo mollig als tahoe - en de naargeestige sfeer stuitte hem tegen de borst en bracht hem slechts verveling."

Lees zijn 4-delige romancyclus uit de jaren 80 over de opkomst van het Nationalisme in het begin van de 20ste eeuw en waarin Nederland als koloniale onderdrukker slechts een randrol speelt en het niet beter of slechter is geweest als het Indonesisch bewind van na de revolutie. !!!
Volgens Pramoedya was het van het zelfde laken een pak.

Einde van dit artikel.

Met extra dank voor steun van diverse vrienden en kennissen.

Mijn dank voor de mooie posting.
Met jou permissie (permisi Mas) wil ik een paar opmerking geven.
In het rood , ik weet niet hoe ik per deel moet plaatsen. Gaptek dese.

Henri R. Cingoor schreef:

Bronnen: zie deel 1.


Het besef bij de ontwikkelde Indonesiër, wie of wat Nederland eigenlijk was en de versterking van het "eigen" gevoel.

De ontwikkelde Indonesiër besefte wel degelijk, dat Nederland niet de navel van de wereld was en dat het internationaal gezien, slechts een dwerg was.
Dat was zo , zie de ervaring van de indonesiers.
Bron :In het Land van de Overheersers .KITLV
Je moet gesprekken voeren met die generatie .

Het gebeurde op een vrij monotone wijze, namelijk:*

Of de Nederlander was goed of hij was slecht; hij was rijk, hij was een losbol, hij was wijs of dom enzovoorts.
Is bewezen , door de "knechting "van de oude(re) generatie Inlandse BB-ers , vaak nageslacht van "Inlandse " vorsten.
"Goede" Nederlanders , mensen met hart voor den Inlanders waren met de hand te tellen

Wie echter dieper in deze materie duikt zal bemerken, dat in feite de Indonesische schrijvers uit die tijden veelal zichhzelf probeerden te herkennen, want de schrijvers waren voornamelijk zij, die een Europese opvoeding en opleiding hadden genoten en daardoor enigszins vervreemd waren van hun "eigen".
Wel ironisch.
De mensen (kinderen van Inlandse Hoofden en Grootten , die de Europese opleiding kregen vanaf E.L.S tot Hoger Onderwijs/Universiteit in Holland keren massaal tegen de kolonialen.

Het waren dus dezelfde tweeslachtige gevoelens die zich een generatie eerder al voordeden, namelijk bijvoorbeeld bij Vrouwe Kartini en het zou misschien zo geweest kunnen zijn, dat de Nederlanders zelf in de periode 1920-1940 als directe aanjagers van de Indonesische bewustwording fungeerden.
De "fout" was toen De nederlanders de kinderen van Inlandse bestuurders toestemming gaven in 1864 de E.L.S te volgen .
Zelfs Rd A. Kartini was (in mijn ogen) een paradepaardje van de Nederlanders geweest.
Rd Dewi Sartika (een paar jaar jonger) , ook Pahlawan Nasional Indonesia(zoals Rd.A.kartini) houdster van Silveren en Goudenster verleend door de Nederlanders werd genegeerd omdat haar vader de Patih van Bandung aangedurf had om kritiek te leveren op de benoeming van de Regent van Bandung.
De Patih werd verbannen naar buitengewesten.

Hoe kon het eigenlijk anders zijn, als men in aanmerking neemt, dat:
op de Leidse universiteit Indologenopleiding een paar hulpleraren dienst verleenden.
De heren Soetan Moehammad Zain en Soejoed Martosoehardjo welke als taak hadden om a.s. Indische ambtenaren taalvaardigheid bij te brengen op het gebied van "Maleis" en Javaans.
De Bahasa Melayu ( niet Maleis of Pasar Maleis) was voor de toekomstige ambtenaren te moeilijk.In ieder geval ten tijde van de Bestuursacademie

Zou hierbij al niet een tweeslachtige rol gespeeld hebben?
Enerzijds de taal en cultuur van het Indonesich land (overheerst) bijbrengen aan a.s. bestuursambtenaren in de rol van "overheersers."
Het is handig om je functie te kunnen vervullen.
Vandaar dat E.D.D als een Gajah in een toko porselen had gedragen in de Lebak affaire.
Gevolgen was inmiddels bekend.
Zie discussie bij Indisch3.0 over de Nasmaak van Indie .

De volgende vraag kan de lezer zich ook stellen:
In hoeverre hebben eigen ervaringen van de Nationalistische Indonesiers bijgedragen tot beeldvorming van hun idealen?
Doorslaggevend.

Voorbeeld:
Mohammad Hatta werd volgens eigen zeggen al vroeg in zijn jeugd geschokt door willekeurig wreed en rancuneus optreden van Nederlanders, die willekeurig links en rechts om zich heen sloegen en willekeurig arrestaties verrichten.
"Diep in mij voelde ik dat de Nederlanders het kwaad zijn."
In die context kan ik hem gelijk geven

Dezelfde verantwoordelijke Nederlandse bestuurder voor de gebeurtenissen uit Hatta's jeugd, zorgde ervoor dat Hatta wegens nationalistische opruiïng voor de rechter moest verschijnen en de zaak eindigde voor Hatta voorspoedig en hij werd vrijgelaten en zijn aanklager Resident L.C. Westeenk moest ontslag nemen.
En toch liet juist Hatta zien, dat persoonlijke slechte ervaringen niet tot een vete of langdurige vijandschap hoeft te leiden. Hij gaf toe veel aan Nederland te danken te hebben en was met veel Nederlanders in een hartelijke vriendschap verwikkeld.
"Niet Nederland verdient bestrijding, maar het Nederlandse kolonialisme moet bestreden worden."
Dat klopt , de systeem (kolonialisme en Imperialisme) moet je bestrijden.
Niet de mensen.
En toch lopen nog oude(re) Nederlanders met hun tempo doeloe gedachten .
In 2010 , terwijl hun " jongere broeder" al lang volwassen zijn geworden .

Terugkomend op de voorgaande woorden van Hatta, ook de bekende in 1925 geboren schrijver Pramoedya Ananta Toer, handhaafde eigenlijk hetzelfde principe en in 1945 nam Pramoedya deel aan de onafhankelijkheidsstrijd, raakte gevangen en werd mishandeld.
En hier komt de aanhaling van Hatta's woorden: Hij haalde ook de woede van zijn eigen regering op de hals, want zijn strijd ging om de strijd tussen goed en kwaad, niet die tussen Indonesiers en Nederlanders of iets dergelijks.

In zijn ogen was de grote boosdoener notabene de Indonesische regering zelve en het kwam hem op vele jaren gevangenschap te staan. Veel van zijn werken waren verboden lectuur geweest in Indonesia.
P.A.T was een oude rancuneuse man .
Hij was een knuffe Indonesier bij " links" Nederland.
Hij kon wel goed schrijven, dat is waar.

En voor zover er Nederlanders in zijn werken voor kwamen, waren deze niet perse altijd de lomperikken en vijanden; daarentegen, zij hadden ook goede en menselijke eigenschappen en het koloniale bewind heeft deels Indonesia ook goed gedaan.

Echter toen Pramoedya in 1953 de gelegenheid kreeg om Nederland te bezoeken, wist hij niet hoe snel hij uit die "doodskist" vandaan moest komen, want er was niets wat hem verbond met dat kille materialistische cultuurklimaat van Nederland.
"De losbandigheid van de Nederlandse vrouw - zo mollig als tahoe - en de naargeestige sfeer stuitte hem tegen de borst en bracht hem slechts verveling."
Wah soesah die fen.
Tahoe is gezond , en multifunctioneel.

Lees zijn 4-delige romancyclus uit de jaren 80 over de opkomst van het Nationalisme in het begin van de 20ste eeuw en waarin Nederland als koloniale onderdrukker slechts een randrol speelt en het niet beter of slechter is geweest als het Indonesisch bewind van na de revolutie. !!!
Volgens Pramoedya was het van het zelfde laken een pak.
Ziende blind en ook tegelijk doof

Einde van dit artikel.

Met extra dank voor steun van diverse vrienden en kennissen.

OmSid.....Tahoe is gezond , en multifunctioneel.


Eeeh OmSid, sorry hoor, maar.......deze ondergetekende arek dusun dasar dablek die zich ontiegelijk veel keren een duik in de kali's heeft veroorloofd, is stapeldol op........................T E M P E. Hetzij gegoreng met een paar letek(rawit), hetzij in de lodeh, hetzij als bacem, hetzij als pepesan.

Het is nu net lunchtijd geweest en ja hoor: samen met de boterhammen gingen toch weer een paar stukken tempe goreng mee op reis naar het darmstelsel toe.

Kan er niets aan doen: van mijn Madurese oma geleerd die mij heeft gedulang .

Thanks trouwens voor aanvulling en info.