Verhaal Kamp Conrad wordt doorgegeven

zaterdag 18 september 2010 | 07:00
Verhaal Kamp Conrad wordt doorgegeven
door Heleen Geilenkirchen.


Mathijs Souhoka is voorzitter van de kersverse stichting Herinnering Kamp Conrad 1954-1966. De stichting wil onder meer een monument plaatsen op de plek van het voormalige kamp. foto Tom van Dijke

De barakken van Kamp Conrad. foto collectie Mathijs Souhoka

foto RTV Oost

ROUVEEN - Het was een klein tropische enclave in het Hollandse landschap van Rouveen. Van begin jaren vijftig tot halverwege de jaren zestig was Kamp Conrad een van de tientallen 'Ambonezenkampen' in Nederland.

Tegenwoordig wijst alleen een bordje langs de weg voorbijgangers nog op dit verleden. Als het aan de stichting Herinnering Kamp Conrad 1954-1966 ligt, komt daar echter snel verandering in, bleek gisteren bij de presentatie van de plannen voor een gedenkteken.

Dat wordt niet zomaar 'een steentje', vertelt voorzitter Mathijs Souhoka. De Terwoldse kunstenaar Ruud Schimmel heeft een ruim vier meter hoog, kleurrijk kunstwerk ontworpen. Het is de bedoeling dat dit volgend jaar - als de Molukkers zestig jaar in Nederland zijn - onthuld wordt.

Het idee om een monument neer te zetten ontstond tijdens een reünie in 2007. Oud-bewoners van het kamp die inmiddels verspreid over Nederland wonen, kwamen toen weer bij elkaar. "Er was ontzettend veel belangstelling voor die reünie", vertelt Souhoka. "Bovendien merkten we dat er een grote behoefte was om de verhalen van ons en onze ouders door te geven en vast te leggen."

Zo ontstond niet alleen het plan voor een tastbaar gedenkteken, de stichting ging in samenwerking met de Historische Vereniging Staphorst ook aan de slag met een boekje over het kamp. Inmiddels heeft Souhoka al verschillende oud-bewoners geïnterviewd én vele foto's verzameld. Het is de bedoeling dat die foto's volgend jaar geëxposeerd worden. Bovendien wil de stichting een lespakket maken voor basisscholen en gaat Rouvener Geert Jan Lassche een documentaire maken.

De plannen die de stichting heeft zijn niet goedkoop. Het monument gaat waarschijnlijk zo'n 25.000 euro kosten en de kosten van de expositie, het boekje en het lespakket komen daar nog bij. Het bestuur van de stichting bestaat uit oud-bewoners van het kamp Mathijs Souhoka, Wim Latupeirissa, Alex Castagna en Octavina Talahatu-Sahetapy en (oud-) Staphorsters Jouk Huisman, Krijn van Maarten, Harm Meester, Henk Luten en Riet Vogtländer-Rouffaer. Wie een donatie wil geven, kan die overmaken naar rekeningnummer 116904216 t.a.v. Stichting Herinnering Kamp Conrad.

Stentor

maandag 21 februari 2011 | 07:00 | Laatst bijgewerkt op: maandag 21 februari 2011 | 09:50
Kampoverlevende herkent barak
door Heleen Geilenkirchen.


Een houten schuurtje dat al jaren aan de Lommertsteeg in Staphorst staat, is mogelijk de enige overgebleven barak uit kamp Conrad. Het gebouwtje moet echter plaats maken voor nieuwbouw. foto Gert Jan Westhoff

STAPHORST - De oude barak die onlangs 'opdook' aan de Lommertsteeg in Staphorst komt volgens verschillende getuigen inderdaad uit kamp Conrad. Niet alleen Molukse oud-bewoners van Conrad herkennen het gebouwtje, ook de Joodse kampoverlevende Coen Rood bevestigt de oorsprong van de barak.


Zie ook:
•Barak kamp Conrad duikt op

Kamp Conrad werd in 1942 gebruikt als werkkamp voor gedeporteerde Joodse mannen. Zij werden later dat jaar weggevoerd naar kamp Westerbork. De van oorsprong Amsterdamse Coen Rood is één van de weinigen van hen die de oorlog heeft overleefd. Na zijn verblijf in Kamp Conrad zat hij nog in verschillende andere concentratiekampen in Duitsland en in Polen.

De inmiddels 94-jarige Rood woont nu in Texas in Amerika. Hij was de afgelopen jaren onder meer betrokken bij het onderzoek naar de Joodse werkkampen dat groep zeven van de Prins Mauritsschool in Staphorst onder leiding van meester Gert Jan Westhoff heeft gedaan. Daarbij bleek dat hij een fenomenaal geheugen heeft.

Rood herkent in het houten gebouwtje aan de Lommertsteeg de barak die bij de ingang van het Rouveense kamp stond. In de tijd dat hij in Conrad zat, werd hier de post gecontroleerd. Volgens Rood kan het echter ook zijn dat de hulp van de kok, Maarten, er zijn kwartier had. De kampkeuken met een hoger dak stond er achter.

Gert Jan Westhoff, die zelf afstudeerde als leraar geschiedenis op een scriptie over kamp Conrad, heeft de barak vergeleken met oude kampfoto's. Daaruit blijkt dat heel goed mogelijk is dat het de barak betreft die bij de ingang van het kamp stond. Ook het magazijn, de ziekenzaal en het waslokaal van het kamp vertonen echter grote gelijkenis met het houten gebouwtje.

Rood is niet de enige getuige die meent dat de barak uit Conrad komt. Ook leden van de Molukse gemeenschap die in de jaren vijftig en zestig in kamp Conrad woonde, herkennen het houten gebouwtje. Zij zijn blij dat er nu iets tastbaars over is uit de periode verschillende Molukse gezinnen in Conrad en ook in kamp Beugelen verbleven. De stichting Herinnering Kamp Conrad 1954-1966 is momenteel bezig met het realiseren van een monument op de plek van het voormalige kamp.

De oude houten barak staat al jaren als schuurtje bij een boerderij aan de Lommertsteeg. De boerderij is onlangs verkocht en de nieuwe eigenaren willen er nieuwbouw neerzetten. Ze hopen dat de barak - als die echt uit Conrad komt - via herbestemming behouden kan blijven.

Stentor

Titel film over Kamp Conrad bekend
dinsdag 16 augustus 2011 | 11:49 | Laatst bijgewerkt op: dinsdag 16 augustus 2011 | 12:14


Rouveen - De documentaire over het verblijf van Molukkers in Kamp Conrad in Rouveen krijgt de titel 'Vreemdelingen en Bijwoners'. De vijftig minuten durende film van stichting Sous les Arbres gaat hoogstwaarschijnlijk 24 september in première. Onderzoeksjournalist Geertjan Lassche regiseert de film. Vanaf begin jaren vijftig leefden 23 Molukse gezinnen tien jaar lang in het voormalige Joodse doorvoerkamp Kamp Conrad in Rouveen.

Ze moeten vertrekken uit Indonesië, omdat ze loyaal zijn aan de Nederlandse kolonisator.

De Molukkers leven in afzondering. Er is niet of nauwelijks contact met de lokale bevolking. Twee culturen leven compleet langs elkaar heen.

Oud-bewoner Mathijs Souhoka wil nu weten waarom er destijds geen toenadering was. Ook wil hij dat het dorp alsnog het bestaan van de Molukse gemeenschap in Kamp Conrad erkent.

De stichting Sous les Arbres (Onder de boompjes) houdt zich bezig met het verzamelen en archiveren van het culturele erfgoed in de gemeente Staphorst.


destentor




zie ook https://indonesie.actieforum.com/t5023-bijbelvers-inspireert-film-molukkers

Ambonezen terug naar vroeger bodem
Auteur: door Gerrit Jan Tempelman | dinsdag 23 augustus 2011 | 07:00


ROUVEEN - Sportclub Rouveen viert zijn veertigjarig jubileum van 30 augustus met een feestweek vol activiteiten. Volgende week vrijdag biedt het programma een speciaal affiche: een wedstrijd tussen oud-spelers en hun Ambonese ploegmaten van weleer. Veertig jaar geleden vonden een aantal Ambonese inwoners van Rouveen fanatiek vertier op het plaatselijke sportveld.

Binnenkort bezoeken zij het jubileumfeest van hun oude club om tegen hun oude teamgenoten het net te zoeken. "We vinden het leuk om ook deze spelers bij de festiviteiten te betrekken en hen te laten spelen," vertelt organisator Harm Hoeve. "Ze reageerden heel spontaan op onze uitnodiging."

De groep Molukkers kwam enkele tientallen jaren geleden vanuit opvangkamp Conrad aan de Conradsweg in het dorp wonen. Zodra zij als kinderen in staat waren een balletje te trappen, brachten ze dit kunstje in de praktijk bij Sportclub Rouveen. "We hebben jarenlang Ambonese spelers gehad," vertelt Hoeve. "Maar toen de voetballertjes gingen trouwen, trokken ze weg uit het dorp. Nu hebben we helemaal geen Molukse spelers meer."

Naast het jubileum hebben de Ambonese voetballers nog een goede reden om binnenkort naar Rouveen te komen. Eind september wordt bij het vroegere kamp namelijk een herdenkingsmonument geplaatst. Hoeve: "Die combinatie van gebeurtenissen heeft ons op het idee gebracht om te zeggen: 'Vorm een eigen team en kom op ons feest!'"

Ook vrouwen hebben bij SC Rouveen een historische positie. In 1971 besloten de twee leiders van het plaatselijke damesteam een bredere voetbalvereniging op te richten. Binnen het dorp toonden zo'n 140 mensen interesse voor een lidmaatschap. In 1972 nam de ploeg voor het eerst deel aan de competitie. Momenteel telt SC Rouveen 475 leden en een kleine honderd donateurs. Geheel in lijn met de geschiedenis komen steeds meer meiden en dames voor de club uit.

Het duel tussen Rouveners en Ambonezen begint om 19.00 uur op het sportcomplex aan de Korte Kerkweg. Bij het lokale team spelen onder anderen Henk Walinga, Arend Kok en Albert Krale.

Het complete feestprogramma is te vinden op de site. www.scrouveen.nl/page/jubileum

Stentor

dinsdag 23 augustus 2011 | 9:37 uur
Monument Kamp Conrad komt in zijn geheel op grond van waterschap Groot Salland.

Een deel van het monument zou aanvankelijk op een stuk grond van een particulier komen. Dat deel wordt nu enkele meters verplaatst. Monument Kamp Conrad wordt opgericht ter nagedachtenis aan Molukkers die in de jaren vijftig in het kamp woonden. Door de oorspronkelijke plaats van het monument zou een stuk restgrond ontstaan, dat onbruikbaar werd voor de eigenaar. In goed overleg is nu besloten dat deel van het monument enkele meters te verplaatsen.

RTV Oost

Monument voor Molukkers
26 september 2011

Afgelopen zaterdag werd in Rouveen een monument onthuld ter herinnering aan de molukkers in het Joodse werkkamp 'Conrad'. In een reportage in Dit is de Dag spreken twee dorpsbewoners over toentertijd.

Door Peter Siebe

Vandaag het verhaal van de Molukse Oktovina Talahutu en haar Rouveense generatiegenote Klaasje Huisman. Afgelopen zaterdag werd in Rouveen, in de buurt van Staphorst, een monument onthuld ter herinnering aan de 180 Molukkers die 60 jaar geleden tegen hun wil in Nederland werden ontscheept en ondergebracht in het voormalige Joodse werkkamp 'Conrad'. De dorpsbewoners en de Molukkers leefden jarenlang volstrekt langs elkaar heen, zo blijkt uit de reportage. Dankzij het monument en een tv-documentaire is deze pijnlijke periode nu bespreekbaar geworden.

Over het langs elkaar heen leven van Molukkers en Rouveners maakte de EO ook een tv-documentaire: 'Vreemdelingen en bijwoners', van Geertjan Lassche. Afgelopen donderdag is de film vertoond in Zwolle en later dit najaar wordt hij uitgezonden bij RTV Oost (15 oktober) en door de EO (1 december).

Na de ontmanteling van het kamp in de jaren '60, toen de Molukkers in de woonwijken van Staphorst en Rouveen gingen wonen, kwam de integratie alsnog op gang.

Beluister de verhalen van Oktovina en Klaasje in een reportage van Steven Emmens.

eo.nl



zie ook topic 'We hadden nog nooit 'n zwarte gezien'